Yaponiyening 3 chong shehiride yaponiye hökümitini heriketke ötküzüsh pa'aliyiti uyushturuldi

3 Chong sheherde ötküzülgen guwahliq bérish yighinida yaponiye Uyghur jem'iyitining mu'awin re'isi exmet létip ependi we idare hey'iti ezasi xalmet rozaxun ependiler doklat bermekte. 2020-Yili 27-noyabir, yaponiye.

27-Noyabir küni yaponiyening shiga ölkisining osi shehiride, 28-noyabir küni xiroshima ölkisining xiroshima shehiride, 29-noyabir küni fuku'oka ölkisining onojo shehiride chong kölemlik Uyghurlarning hazirqi éghir ehwalini anglitish we guwahliq bérish arqiliq yaponiye hökümitini heriketke ötküzüsh pa'aliyiti ötküzülgen.

Mezkur pa'aliyetke yaponiye Uyghur jem'iyitining rehberliri, yaponiye parlaméntidiki “Yaponiye-Uyghur dostluq parlamént ezaliri guruppisi” ning gholluq ezasi, sabiq ministir xarada yoshi'aki ependi, “Uyghurlarni qollash yerlik parlamént ezaliri guruppisi” ning mes'uli maruyama xiro'aki ependi qatarliqlar qatniship söz qilghan.

Yaponiye Uyghur jem'iyitining mu'awin re'isi exmet létip ependi yaponiye hökümitini heriketke ötküzüsh üchün bu guwahliq bérish pa'aliyetlirini uyushturghanliqini bayan qildi.

Bu 3 chong sheherde ötküzülgen guwahliq bérish yighinida yaponiye Uyghur jem'iyitining mu'awin re'isi exmet létip ependi we idare hey'iti ezasi xalmet rozaxun ependiler doklat bergen. Exmet létip ependi üchla yighinda xitayning 3-4 yildin buyan sadir qiliwatqan insaniyetke qarshi jinayetliri we buningdin yaponiyede yashawatqan Uyghurlar uchrighan ziyankeshliklerning sin'alghu we resimlik ispatlar arqiliq otturigha qoyulghanliqini bildürdi.

Igilishimizche yaponiyediki Uyghurlarning köpi burundin tartip siyasiy tüs alghan pa'aliyetlerge arilashmay, xitayda yüz bériwatqan Uyghurlarning kishilik hoquqlirining depsende qilinishi qatarliq ehwallarni bilsimu, süküt qilip, yaponiye shirketliride ishlep, xitaygha bimalal bérip-kélip yürgeniken. Bezi Uyghurlar 2017-yilidin kéyinmu yurtigha barghan bolup, lékin ular xitay jama'et xewpsizlik xadimliri teripidin tutup solap qoyulghan. Hazir yaponiyediki nurghun Uyghurlar ata-ana we uruq-tughqanliridin xewer alalmighan. Exmet létip ependi yaponiyening 3 chong shehiridiki doklatta mezkur sheherlerning alahidilikige qarap turup, oxshimaydighan nuqtilarni tekitligenlikini bayan qildi.

Exmet létip ependi bu yighinning burunqi yighinlargha oxshimaydighan teripining bu qétimqisigha köp sanda döletlik we yerlik parlamént ezalirining ishtirak qilghanliqi hem buning yaponiye hökümitini heriketke ötküzüsh üchün élip bérilghanliqi ikenlikini bayan qildi.

Xalmet rozaxun ependining bildürüshiche, yighin'gha qatnashqan bezi yaponlar Uyghurlarning hazirqi éghir weziyiti toghrisidiki doklatni anglap özini tutalmay yighlap ketken. U, buningdin yighinning ünümlük bolghanliqini körüwalghili bolidighanliqini otturigha qoydi.

Yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi doktor abdukérim abduraxman ependi yaponiyediki Uyghurlarning köpide xitay pasporti bar ikenlikini, lékin ular turuwatqan sheherlerde tizimgha aldurup baj tölewatqan bolghachqa sheherlik parlamént ezaliri yaponiyening qanuni boyiche ulargha ige chiqip hökümetke bésim ishliteleydighanliqini, shunga bu xil pa'aliyetlerning zor ehmiyetke ige ikenlikini tekitlidi.

3 Chong sheherdiki pa'aliyet ijtima'iy taratqulardin sirt, yaponiyediki eng chong gézit we téléwiziyelerdinmu keng-kölemde orun alghan.

Yaponiye Uyghur jem'iyitining rehberliri yaponiyediki Uyghurlarningmu wetendiki ata-ana we uruq-tughqanlirining, hetta yaponiyede oqup yurtigha qaytqan birqisim Uyghurlarningmu xitayning jaza lagérlirida yaki türmiliride ikenlikini, bundin kéyin “Yaponiye-Uyghur dostluq parlamént ezaliri guruppisi” we “Uyghurlarni qollash yerlik parlamént ezaliri guruppisi” bilen birlikte yaponiyening her qaysi jaylirida bundaq guwahliq bérish pa'aliyetlirini qanat yayduridighanliqini tekitleshti.