Yeken nahiyeside az dégende 6 orunda daril'étam mahiyitidiki yataqliq mektep barliqi ashkarilandi
2025.01.06

Uyghur élide 2017-bashlan'ghan chong tutqundin kéyin, bir a'ilidin er-ayal her ikki terep tutulup ketken ehwalda, xitay da'iriliri ularning perzentlirini orunlashturidighan mexsus yataqliq mekteplerni achqan we bu mekteplerge “Perishtiler mektipi” dégendek isimlarni qoyghan idi. Yighiwélish lagérlirigha adem qamash ishi 8-yiligha qedem qoyghan bolsimu, emma daril'étam mahiyitidiki bu mektepler téxiche azaymighan, eksinche kéngeygen. Muxbirimizning téléfon ziyaretliri dawamida, nöwette yeken nahiye teweside az dégende 6 orunda shu xil mekteplerning mewjutluqi ashkarilandi.
Téléfon ziyaretlirimizdin melum bolushiche, 2017-yildin kéyin ata-anisi lagérgha élip kétilgen balilarni toplash, orunlashturush we “Qoghdash” üchün mexsus saqchilar wezipige teyinlen'gen. Bu saqchilar mezkur balilar orunlashturulghan daril'étam mahiyitidiki mekteplerdiki oqutquchilar bilen hemkarliship, bu balilarning pisxik we idiyewi halitini közetken, shundaqla xatire qaldurup mangghan. Ene shu xil wezipige teyinlen'gen yeken nahiyesidiki bir saqchi xadimi, özining hazirgha qeder ata-anisi “Terbiyelesh” ke élip kétilgen balilarni 6 orun'gha aparghanliqini ashkarilidi.
Déyilishiche, u hazirgha qeder yeken nahiyesining len'ger, arslanbagh, odanliq we chaharbagh qatarliq yéza-bazarlardiki daril'étamlargha ige-chaqisiz balilarni apirip orunlashturghan. Bu yerdiki balilarning yaxshi ozuqliniwatqanliqi we bixeter terbiyeliniwatqanliqini ilgiri sürgen bu xadim, bu mekteplerning derwazisida saqchilar barliqi, tamlirida sim tikenler barliqini ashkarilidi. Uning bayanliridin melum bolushiche, nöwette ata-anisi jaza ötewatqan ige-chaqisiz balilar oqutuluwatqan bu xildiki yesli, bashlan'ghuch we ottura mektepler mewjut iken.
Ilgiriki kériye nahiyesidiki bir saqchi xadimi, kériyening yéngi'östeng yézisida ata-anisi teng terbiyeleshke élip kétilgen balilarning yataqliq mektepke orunlashturulghanliqi we bu mektepke “Perishtiler mektipi” nam dep bérilgenlikini ashkarilighan idi.
Yeken nahiyesidiki mezkur saqchi xadimi, yekende bu xil mekteplerde jem'iy qanchilik qaranchuqsiz balilarning oqutulghanliqi we oqutuluwatqanliqi, ularning ata-anilirining qachan qoyup bérilidighanliqini heqqide melumat bérelmidi, emma u yeken nahiyesining lengger yézisida téxi yéqinda bu xil yeslidin birsining qurulghanliqi, buningda 30 che balining terbiyeliniwatqanliqini tilgha élish arqiliq, yekende daril'étamlarning azaymighanliqi, eksinche kéngiyiwatqanliqidin bésharet berdi. Bu yéngi échilghan yesli yene yekende bir a'ilidin er-ayal ikki kishi teng tutulush ehwalining téxiche dawam qiliwatqanliqinimu ashkarilidi.
Mezkur xadim, közitish we bashqurushqa asan bolsun üchün, bezi jaylarda yesli, bashlan'ghuch we ottura mektepning yanmu-yan orunlashturulghanliqini tilgha aldi, emma u bu yerdiki idiyewi terbiye we pisxik közitishte némining asasliq meqset qilinidighanliqi heqqide melumat bermidi. Ilgiriki éniqlashlirimizda, ghulja nahiyesining toxuchiyüzi yézisida mehbuslar a'ile-tawabi'atlirida döletke qarita minnetdarliq tuyghusi peyda qilish, öchmenlik tuyghusining aldini élish üchün idiyewi terbiye élip bériliwatqanliqi ashkarilighan idi.