Adilaydtiki Uyghurlar xitayning yéngi échilghan konsolxanisigha qarshi namayish élip bardi

Awstraliyening adilayd shehiride yashawatqan Uyghurlar, xitayning adilayd shehride yéngidin échilghan xitay konsulxansigha qarshi élip barghan namayishtin korunush. 2021-Yili 31-mart.

30-Mart küni awstraliyening adilayd shehiride yashawatqan Uyghurlar, xitayning adilayd shehride yéngidin échilghan xitay konsulxansigha qarshi namayish pa'aliyiti élip bardi.

Biz bu heqte toluq melumat élish üchün namayishni uyushturghan sherqiy türksitan awstraliye jem'iyitining re'isi nurmuhemmed türkistani we mu'awin re'isi tash yari ependiler bilen söhbet élip barduq.

Nurmuhemmed türkistani ependining bildürüshiche, sherqiy türkistan awstiraliye jem'iyitining uyushturushi bilen élip bérilghan namayishqa adilayd ta pa'aliyet qiliwatqan, Uyghurlar, tibetler, xongkongluqlar, falonggongchilar, wétnamliqlar we bir qanche parlamént ezaliri shundaqla yerlik xelqler bolup köp sanda kishi namayishni qollap qatnashqan.

Adilayd shehiridiki xitayning yéngi konsulxanisi 30-mart seyshenbe küni échilish murasimi ötküzgen bolup, bu waqitta Uyghurlar we bashqilar xitay konsolxana aldigha jem bolup xitaygha qarshi namayish qilghan we xitaygha bolghan naraziliqini ipadilep her xil sho'arlar towlighan.

Nurmuhemmed türkistani ependining bildürüshiche, u namayish jeriyanida muxbirlargha bayanat bérip, adilayd shehride xitay konsolxanisi échilghanliqining adilayd xelqi üchün bir apet bolidighanliqini ipadiligen we yerlik xelqlerni xitaydin agahlandurghan. Namayish jeriyanida yene xitayning Uyghurlar üstidin élip bériwatqan zulum we bésimlirini toxtitish, xitayning türmlirige we lagérlirigha qamalghan bigunah Uyghurlarni derhal qoyup bérish heqqide chaqiriq qilin'ghan.

Nurmuhemmed türkistani namayish jeriyanida yene awstraliye axbaratlargha xitap qilip, xitayning sherqiy türkistanda élip bériwatqan chékidin ashqan zulumining qirghinchiliq derijisige yetkenlikini bildürgen. U, awstraliye xelqi we hökümitini agahlandurup, xitayning kémeymichilik siyasiti we tesir da'irisini awstiraliyede küchlündürüsh meqsitide bu konsolxanini échiwatqanliqi bildürgen.

Xitay konsolxasinining échilish murasimigha bir Uyghur ayal qatnashqan bolup, namayishchilar bu Uyghur ayalgha qattiq qarshiliq körsitip her xil sho'arlar towlighan. Ijtima'iy taratqularda bir widiyo tarqalghan bolup, bu widiyoda, mezkur ayal xitay konsolxanisigha kirip kétiwatqanda namayishchilarning qattiq qarshiliqigha uchirighanliqi, u ayalgha qarshi “Munapiq”, “Xa'in”, “Nomussiz” dégendek waqirashlar bolghanliqi, buning bilen saqchilar jiddiyliship ketkenliki namayen bolghan.

Widiyo ijtima'iy taratqularda keng tarqalghandin kéyin pütkül Uyghurlar arisida bes-munazire peyda qildi. Nurmuhemmed türkistani ependining bildürüshiche, ular bu ayal toghrisida buningdin ilgiri bir yürüsh izdinish élip barghan bolup, mezkur ayalning ismining xalide ikenlikini, u ayal bir xitay bilen toy qilip awstraliyege köchüp kelgenliki we 2009-yili “Ürümchi weqesi” yüz bergendin kéyin xitaylar teripidin awstiraliyede Uyghurlar mesilisini bormilash we tetur teshwiqat élip bérish üchün qurulghan atalmish “Shinjang jem'iyiti” dégen jem'iyetning mu'awin re'isi ikenlikini bildürdi.

Sherqiy türkistan awstraliye jem'iyitining mu'awin re'isi tash yari ependi bu qétimqi namayishning nahayiti janliq ötkenlikini, xitay konsolxanidiki échilish murasimini alaqzade qiliwetkenlikini bildürdi.

Tash yari ependi xalide isimlik ayal toghrisida toxtilip, adilayd shehride xalide isimlik bir ayalning barliqini 10 yildin buyan anglighan bolsimu peqet shu küni tünji qétim u ayalni xitay konsolxanidin chiqiwatqanda éniq körgenlikini we Uyghur yashlarning u ayalgha qol sélip qoyushtin saqchilarning tosup tedbir alghanliqini bildürdi.

Tash yari ependi, xalida isimlik bu ayalning xitay üchün xizmet qilighan yochün ayal ikenlikini we Uyghurlarning obrazigha dagh keltürgenlikini ipadilidi.

Nurhemmed ependining bildürüshiche, xitayning yéngi échilghan bu konsolxanisi adilayd rayonining ahaliller olturaqlashqan rayonidin 5000 kwadrad métir orunni sétiwélip konsolxanining orni qilghan we uninggha töt etrapni közitish üchün chong tipta uzaqtin yüz tonush we küzitish aparatiliri qoyulghanliqigha diqqet tartqan.

Nurmuhemmed ependi, xitayning bu orunda konsolxana échishqa diplomatiye we qanuniy jehettin roxset alghan yaki almighanliqini sürüshte qiliwatqanliqini tekitlidi.

Bu qétimqi namayish awstiraliyening radiyo-téléwiziye qanallirida, gézit we taratqularda keng tarqalghan.