Bấm vào đây để nghe bản tin này
Rightclick to download this audio
Phạm ÐiềnÐức Tổng giám mục Phạm Minh Mẫn của Tổng giáo phận Sài Gòn, hôm Chủ Nhật đã được Ðức Giáo Hoàng John Paul II chọn làm một trong số 31 tân Hồng Y. Hồng Y là một tước cao cấp và thường mang đến vinh dự cho các cộng đồng tín đồ Thiên Chúa Giáo ở khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, Hà Nội từ chối thừa nhận chức vụ này của Ðức Tổng giám mục Minh Mẫn.
Trong quá khứ, Việt Nam từng bác các sự bổ nhiệm hàng giáo phẩm Việt Nam và sự nứt rạn giữa chính quyền cộng sản và hàng giáo phẩm Việt Nam lớn từ sau thập niên 1990. Sau khi Ðức Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình tạ thế ở thành phố Hồ Chí Minh năm 1995, Vatican đã chọn người thay thế cho Cố Tổng giám mục Bình và đó là Tổng giám mục Phạm Minh Mẫn, một nhân vật được xem có nhiều uy tín và ảnh hưởng đối với người dân Việt Nam. Hà Nội không cho phép Ðức Cha Mẫn nhận chức mãi đến năm 1998 khi các cuộc thảo luận giữa chính quyền và Vatican giải quyết êm thấm.
Nhận được tin mà theo dư luận có thể tạo căng thẳng mới giữa chính quyền cộng sản và Tòa thánh Vatican, Ban Việt Ngữ đã phỏng vấn Linh Mục Trần Công Nghị, người chủ trương web site Vietcatholic ở Hoa Kỳ.
Phạm Ðiền: Thưa Linh mục Trần Công Nghị, việc chính quyền Hà Nội không thừa nhận chức Hồng Y mà Ðức Giáo Hoàng đã phong cho Tổng Giám mục Phạm Minh Mẫn như thế nào?
Linh Mục Trần Công Nghị: Ủy ban Tôn giáo của Hà Nội đã đưa ra nhận định thứ nhất là từ trước đến nay Vatican và Hà Nội có đồng ý việc bổ nhiệm Giám mục, Tổng giám mục và Hồng Y thì phải xin phép họ. Nhưng tôi có nghe ở một nhân viên ở Vatican cho biết rằng việc bổ nhiệm Hồng Y thì không bao giờ có trong việc xin phép bao giờ cả, bởi vì thứ nhất Hồng Y là một tước, một vinh dự mà Ðức Giám mục được cất nhắc lên không phải là vấn đề truyền chức cũng như không chỉ định giáo phận nào, thành thử ra nó hoàn toàn tùy thuộc vào quyền của Ðức giáo hoàng mà thôi.
Thành thử ra cộng sản cũng mong muốn nhân cơ hội này muốn nhấn mạnh với Tòa thánh, đáng lẽ ra họ phải vui mừng vì chuyện một người Việt Nam được bổ nhiệm làm Hồng Y có danh tiếng trên hoàn vũ, nhưng mà họ từ chối cho nên tôi nghĩ vấn đề họ muốn thử với Tòa thánh Vatican.
Rồi đàng khác nữa, nếu nhìn xâu xa hơn thì chúng ta thấy rằng Tòa Thánh cố gắng bổ nhiệm một Ðức tổng giám mục cho giáo phận Hà Nội, là một giáo phận thủ đô, đương nhiên chức vị Hồng Y thì ở trên Hà Nội, nhưng tòa thánh cố gắng mãi mà không được. Thành thử ra bây giờ Ðức Hồng y Phạm Ðình Tụng quá tuổi rồi, Tòa Thánh phải cử người làm giám quản, thành chính vì thế mà không bổ nhiệm Hồng Y ở trên Hà Nội mà lại bổ nhiệm Hồng Y ở Sài Gòn.
Theo cá nhân tôi, thiện ý của tôi, thì điều này rất là quan trọng nhất là đưa mức vị của Tòa Tổng giám mục Sài Gòn lên địa vị Hồng Y. Tại vì, theo chúng ta biết, Tòa giám mục nào có ngôi vị Hồng Y thì rất là quan trọng. Cũng như tại Hoa Kỳ này thì thường trung bình chỉ 6 nơi có Hồng Y mà thôi. Thường những chức vị đó có địa vị uy thế, và ảnh hưởng. Ðây cũng là mức mà Tòa thánh muốn công nhận giữa Nam và Bắc. Ðáng nhẽ từ trước đến nay vấn đề ngoại giao thường chỉ bổ nhiệm ở Hà Nội thôi, bây giờ bổ nhiệm trong Nam đã nói lên sức sống đạo ở trong Nam.
Thứ hai, hoạt động ở trong Nam, chúng ta thấy rằng từ trước đến nay khi mà đức tân Hồng Y về đây thì Ngài đã dấn thân rất nhiều trong vấn đề mà xóa đói giảm nghèo, dấn thân công tác xã hội, Ngài lên tiếng rất nhiều chứng tỏ quan điểm của Ngài về vấn đề xã hội rất là mạnh và phù hợp với đường lối của Ðức Giáo Hoàng John Paul II. Thứ Hai, chúng ta thấy đó là một vinh dự cho Việt Nam, bởi vì đa số các nước ở Á Châu, chẳng hạn như Phillippines chỉ có 1 Hồng Y mà thôi, không bao giờ có 2, ngay cả bên Nhật nữa. Nhưng bây giờ tại Việt nam đã có 2 Tòa Hồng Y, chứng tỏ sức sống mãnh liệt của cộng đồng công giáo Việt Nam tại Việt Nam và đó là điều đáng vui mừng, và như vậy đã trở thành truyền thống. Nếu cộng sản không chấp nhận, thì cũng không ảnh hưởng gì cả bởi vì một khi một vị giám mục được tuyên bố làm Hồng Y thì ảnh hưởng của Ngài rất là lớn và đương nhiên không cần chấp nhận cũng đã thành rồi.
Vấn đề sang Roma ngày 21-10 để nhận mũ và nhẫn chỉ là một hình thức bề ngoài mà thôi, còn khi mà được Ðức Giáo hoàng chọn làm Hồng Y thì đã thành rồi và vị thế của Ngài rất lớn và có ảnh hưởng thế giới. Nếu giờ đây cộng sản Việt Nam từ chối việc đó thì cho thấy có sự cấm cản và muốn khống chế giáo hội thì càng tỏ cho thế giới thấy đường lối ngoại giao của cộng sản không tế nhị và sự bách hại đạo vẫn còn đó.
Hỏi: Xin Linh mục Trần Công Nghị cho thính giả của đài Á Châu Tự Do được biết thêm về sinh hoạt và đóng góp của Ðức tân Hồng Y Phạm Minh Mẫn trong những vấn đề tôn giáo cũng như xã hội ở Việt Nam từ khi Ngài nhận chức Tổng giám mục ở thành phố Sài Gòn.
Ðáp: Tổng giám mục Phạm Minh Mẫn sinh năm 1934 tại Hòa Thành, Cà Mau ở giáo phận Cần Thơ. Trong web site của Viet Catholic hôm nay tôi có đăng tiểu sử của Ngài và trong 3 năm vừa qua, chúng tôi đã có dịp phỏng vấn Ngài rất nhiều và nói về những công việc của Ngài. Trong những dịp Ngài sang Hoa Kỳ 3, 4 lần, chúng tôi cũng có những bài và tuyên ngôn của Ngài. Nhưng mà có thể tóm tắt rằng Ngài là một vị giám mục lên rất nhanh đối với hàng giáo sĩ. Ngài được bổ nhiệm làm giám mục ở Mỹ Tho năm 1993, mà cho đến nay là năm 2003, mới có 10 năm thế mà Ngài đã lên nắm chức vị rất quan trọng thứ nhất là Tổng giám mục Sài Gòn năm 1998, và đến năm nay thì Ngài được bổ nhiệm lên làm Hồng Y.
Ðó là vấn đề rất được tín nhiệm. Bởi vì từ khi Ngài lên làm Tổng giám mục ở địa phận Sài Gòn thì Ngài có những vấn đề cải cách rất là quan trọng, nhấn mạnh vào việc giúp đỡ người nghèo, vấn đề tinh thần phục vụ của hàng giáo sĩ ở Việt Nam đối với những người đau khổ, bệnh tật hay là những vấn đề học thức cho con em, và đồng thời huấn luyện cho hàng giáo sĩ để nhấn mạnh vấn đề nhân sự. Ngài cũng nhấn mạnh vào những vấn đề đòi tự do tôn giáo tại Việt Nam, rồi Ngài là một người rất lịch lãm, từ khi Ngài làm Tổng giám mục ở Sài Gòn, Ngài đã qua ngoại quốc khoảng 4 lần. Và Ngài cũng là người đã du học ở bên Los Angeles từ năm 1968 đến 1971, tức là Ngài vừa nói tiếng Pháp và tiếng Anh. Thành thử ra khi giao tiếp với ngoại quốc, Ngài rất vững chải về vấn đề communication. Khi Tổng thống Clinton đến Việt Nam thì có đến gặp Ngài. Rồi khi Ngài sang đây trong các lần vừa qua cũng đã từng gặp các Hội đồng giám mục Hoa Kỳ.
Phạm Ðiền: Chúng tôi xin cảm ơn Linh Mục Trần Công Nghị.