Lời giới thiệu: Tổng trưởng quốc phòng Mỹ William Cohen đã được nhà cầm quyền Việt Nam trải thảm đỏ đón chào. Nhà văn Hoàng Tiến ở Hà Nội nói về sự có mặt của ông Cohen nhưng điện thoại bị cắt ngay sau vài câu phát biểu. Từ Bangkok, Phan Dũng tường trình về hai sự kiện này như sau:Nhà cầm quyền Hà Nội trải thảm đỏ đón chào Tổng trưởng quốc phòng Mỹ. Đó là tựa đề bài báo đăng nơi trang trong tờ The Nation xuất bản bằng Anh ngữ, trong số ra ngày hôm nay tại Bangkok. Tường trình về chuyến viếng thăm đầu tiên của một viên chức cầm đầu ngành quốc phòng Hoa Kỳ kể từ khi cuộc chiến Việt Nam chấm dứt cách đây 25 năm, bài báo đã trích thuật lời đại sứ Mỹ tại Hà Nội là ông Pete Peterson rằng, chuyến viếng thăm của tổng Trưởng William Cohen là một bước tiến lịch sử trong tiến trình tạo dựng mối quan hệ giữa hai bên và cuộc gặp gỡ này là điều mà 4, 5 năm trước, người ta khó thể mường tượng được, và ngay cả trước đây 2 năm cũng khó có thể xẩy ra.Ra đón ông Cohen tại phi trường Nội Bài gồm một số tướng lãnh cao cấp của Hà Nội dưới sự hướng dẫn của trung tướng Vũ Tấn. Trong lời chào mừng, tướng Vũ Tấn nói rằng đây là giờ phút mà Hà Nội trông đợi từ lâu. Sau phần nghi lễ ngắn ngủi tại phi trường, ông Cohen và phái đoàn tháp tùng đã lên xe về nhà khách của Bộ quốc phòng. Tại đây, ông đã được Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam là Thượng tướng Phạm Văn Trà nghênh đón vô cùng trọng thể với đầy đủ lễ nghi quân cách. Sau đó, hai người cầm đầu ngành quốc phòng hai nước cựu thù sánh vai duyệt hàng quân danh dự, trong khi ban quân nhạc trổi quốc thiều Mỹ-Việt.Ông William Cohen đã họp với tướng Phạm Văn Trà và Thủ tướng Phan Văn Khải trước khi đi thăm một địa điểm khai quật nằm cách Hà Nội 30 cây số về phía Nam, nơi tình nghi là chiến phản lực cơ Phantom F4 của một Trung tá hải quân Mỹ bị bắn rơi năm 1967. Các kênh truyền hình tại Bangkok hôm nay đã chiếu cảnh Bộ trưởng William Cohen mặc áo thể thao ngắn tay màu xanh đậm, quần nhạt, đang quan sát hàng trăm nhân công Việt Nam đứng trong bùn sình, chuyển từng thùng đất nhằm đãi lọc các dấu tích hài cốt của viên phi công bị mất tích. Vấn đề quân nhân và nhân viên dân sự Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam là mối quan tâm hàng đầu trong chuyến đi của ông Cohen. Ngoài ra, một số vấn đề khác cũng có thể được ông Cohen đưa ra thảo luận với cấp lãnh đạo Hà Nội là việc viện trợ nhân đạo, cứu trợ nạn nhân lũ lụt và việc giúp Việt Nam thuốc men chữa các căn bệnh nhiệt đới. Ngày hôm qua, trên chuyến bay từ Hongkong vào Hà Nội, trả lời câu hỏi của các nhà báo tháp tùng, là ông có dự định ngỏ lời xin lỗi về việc quân đội Mỹ tham chiến tại Việt Nam hay không, ông William Cohen khẳng định rằng, chuyến viếng thăm của ông nhằm nói chuyện về tương lai, chứ không nhằm xin lỗi bất cứ điều gì, nhất là về cuộc chiến đã qua và ông không muốn quay lại chuyện cũ nữa. Chuyến đi của ông William Cohen diễn ra trong bối cảnh nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đang chuẩn bị tổ chức lễ hội 25 năm thống nhất đất nước. Ngoài ra, ngày thứ Năm tuần này cũng đánh dấu đúng 32 năm xẩy ra vụ thảm sát Mỹ Lai thuộc tỉnh Quảng Ngãi. Vụ thảm sát đau thương này do một trung đội lính Mỹ vô kỷ luật cầm đầu bởi Thiếu úy William Calley khiến khoảng 200 thường dân bị thiệt mạng. Calley và các binh sĩ dưới quyền sau đó đã bị bắt và đưa ra tòa lãnh án. Năm nay, có lẽ để tránh phiền lòng vị quốc khách là ông William Cohen, Hà Nội đã ra lệnh cho báo chí không được nhắc nhở gì đến vụ này trong suốt thời gian ông Cohen viếng thăm Việt Nam. Hôm nay, ban Việt ngữ chúng tôi điện thoại hỏi thăm nhà văn Hoàng Tiến đang sống ở Hà nội về sự có mặt của ông Cohen ở Việt nam. Cuộc điện đàm mới được mấy câu thì địện thoại của ông Hoàng Tiến bị cắt. Nhà văn Hoàng Tiến năm nay 60 tuổi. Ông đã nhiều lần lên tiếng đòi đảng và nhà nước Hà Nội để cho dân chúng sinh hoạt tự do, dân chủ...Phan Dũng tường trình từ Bangkok
