Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Dịch tiêu chảy nguy hiểm đã lan rộng 11 tỉnh miền Bắc với số người nhập viện gia tăng từng giờ, báo chí trong nước cho rằng đã có đủ cơ sở để gọi đúng tên là dịch tả, thay vì tránh né gọi là dịch tiêu chảy cấp như cách mà nhiều giới chức Việt Nam vẫn sử dụng.
Dịch bệnh ngày càng lan rộng
Ngày 5-11, một tuần lễ sau khi Bộ Y Tế Việt Nam chính thức công bố dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm, 11 tỉnh thành phía Bắc trong đó nặng nhất là thủ đô Hà Nội đã chứng kiến tình trạng bệnh viện quá tải. Hơn 600 bệnh nhân đã vào các bệnh viện để xin cấp cứu chữa trị bệnh tiêu chảy.
Riêng thành phố Hà Nội cho đến chiều ngày 5-11 đã có 544 bệnh nhân nằm viện, các tỉnh thành khác cũng xảy ra dịch tiêu chảy theo thứ tự phát dịch là Hà Tây, Hải Phòng Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Phú Thọ, Thái Bình, Thanh Hoá, Hải Dương và Nghệ An.
Danh sách này có khả năng chưa dừng lại trong thời gian tới, vì theo báo chí nhiều người vẫn vô tư ăn uống chưa chú ý nhiều đến các khuyến cáo của chính quyền, cũng như lệnh cấm mắm tôm mắm ruốc. Điểm đáng lưu ý là cho tới đêm 5/11 chưa có ca tử vong nào được ghi nhận.
Các giới chức cao chất của ngành y tế trong đó có Bộ trưởng Nguyễn Quốc Triệu đã xác nhận khoảng 1 phần 5 bệnh nhân bị tiêu chảy ở 10 tỉnh thành có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn bệnh tả, bản thân ông bộ trưởng còn nhắc lại thảm hoạ dịch tả trong lịch sử Việt nam, có những nơi cả một làng bị xoá tên vì dân làng chết hết.
Tuy vậy suốt thời gian qua, các giới chức ngành y tế và truyền thông Nhà nứơc tránh không gọi đợt dịch hiện nay là dịch tả mà đều dài dòng là ‘dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm’.
Dịch tả hay dịch tiêu chảy cấp
Theo một doanh nhân ở Hà Nội thì dù ngành y tế sử dùng từ ngữ hoa mỹ thì người dân nói chung đều hiểu đó là dịch tả:
“Thuật ngữ đó ngừơi dân ở trong nứơc ngừơi ta biết hết… vì dùng cái từ kia người ta kinh sợ nhớ lại năm 45,46 VN xảy trận dịch tiêu chảy sau nạn đói…trên Đài truyền hình trên báo dùng cái thuật ngữ cho nó sạch sẽ trong sáng tiếng Việt. Nhưng mà người dân họ biết hết chẳng ai bị gạt cả.”
Báo Tuổi Trẻ ngày 5-11 phỏng vấn Cục Trưởng Cục Y Tế Dự Phòng Nguyễn Huy Nga về việc nên gọi chính xác tên bệnh tả thay vì tiêu chảy cấp chung chung khiến cho người dân mất cảnh giác.
Cục trưởng Nguyễn Huy Nga trả lời rằng cảnh báo tiêu chảy cấp và bệnh tả thì biện pháp phòng chống như nhau. Giới chức vừa nói phân tích là số xác định dương tính với vi khuẩn tả mới khoảng 100 trong số 600 bệnh nhân.
Tuy vậy Ông Nguyễn Huy Nga xác định rằng bệnh tả là bệnh đường ruột nguy hiểm nhất, ngừơi bệnh có thể tử vong trong vài ba giờ vì cơ thể mất nứơc điện giải, truỵ mạch. Theo lời ông Nga, Bộ Y tế đã làm việc với Tổ Chức Y Tế Thế Giới và thông báo cho các nứơc.
Một giới chức lãnh đạo ngành y tế ở thành phố Hải Phòng bổ túc cho chúng tôi về đợt dịch tiêu chảy hiện nay: "Tôi nghĩ rằng là cách đặt tên mà thôi điều cần là tổ chức điều trị cho tốt là được, không phải lo vấn đề tên gọi. Nhà nứơc vẫn gọi là bệnh tiêu chảy cấp có mầm mống tả. Nghĩa là điều trị cả những bệnh có liên quan và không liên quan tới tả. Cả hai thứ thì trứơc mắt phải bù nứơc, bù điện giải trợ tim mạch và đồng thời sử dụng kháng sinh nhậy cảm, hiện nay chúng tôi dùng nhóm Quinolone."
Các biện pháp phòng chống
Ngành Y Tế Việt Nam cho rằng nguyên nhân của dịch bệnh tiêu chảy nguy hiểm hiện nay là ăn uống thiếu vệ sinh, đặc biệt là uống nứơc lã, ăn rau sống và các loại mắm tôm mắm tép, cũng như các loại nhuyễn thể hai mảnh vỏ như nghêu sò ốc hến bị nhiễm ký sinh trùng.
Ngày 6/11 PGS-TS Nguyễn Trần Hiển Viện trưởng vệ sinh dịch tễ trung ương báo động về tình trạng xuất hiện một số ca nhiễm thứ phát tại Hải Dương. Những ngừơi tiếp xúc chăm sóc bệnh nhân có biểu hiện bị lây nhiễm bệnh.
Giới chức ngành y tế Hải Phòng giải thích thêm với chúng tôi về vấn đề này: "Lây từ ngừơi sang ngừơi thì cũng phải qua ăn uống rồi mới ngừơi qua ngừơi. Ở đây là người lành mang trùng, chúng tôi phải kiểm tra gia đình bệnh nhân, xét nghiệm và cho uống thuốc phòng. Nếu trường hợp dương tính thì tiếp tục cho thuốc và quản lý họ."
Cùng ngày Cục Trưởng Cục Y Tế Dự Phòng Nguyễn Huy Nga cảnh báo khả năng dịch sẽ bùng phát rất ghê gớm nếu vi khuẩn gây tiêu chảy cấp rơi vào nguồn nước.
Giới chức lãnh đạo ngành y tế Hải Phòng đưa ra nhận định của mình: "Tôi rất lo việc này, nhưng nguồn nứơc ở chỗ chúng tôi thì chưa bị nhiễm vi khuẩn, chủ yếu là ngộ độc tr6en thực phẩm. Nhưng chúng tôi cũng phải tăng cường bảo vệ xử lý nguồn nứơc bằng thúôc sát khuẩn. Hơn nữa chất thải của bệnh nhân phải được xử lý triệt để."
Trở lại vấn đề ‘dịch tả nên gọi đúng tên để trị đúng bệnh’, Saigon Tiếp Thị Online ngày 5/11 đưa lên mạng bài viết của bác sĩ Lê Đình Phương ở TP.HCM. Theo đó cách dùng từ hoa mỹ ‘ tiêu chảy cấp’ hay ‘tiêu chảy cấp nguy hiểm’ có thể tạo ra hai thái cực: hoặc khinh suất hoặc hoang mang trong cộng đồng.
Và theo bài báo, thật lạ lùng về sự kiện bệnh tả được gọi trại đi trên các phương tiện truyền thông, chứ không được gọi đích danh như bản chất nguy hiểm vốn có của nó.
Dầu sao, cho tới nay ngành y tế Việt Nam đã thể hiện những hành động nhanh chóng kịp thời, để cứu sống những ngừơi bị dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm hoặc những ngừơi bị dịch tả tuỳ theo cách gọi.