Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam công bố kế hoạch trùng tu các nghĩa trang

Thanh Quang, phóng viên đài RFA

Cách nay không lâu, Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam có trụ sở tại Melbourne, Australia – từng tổ chức nhiều chuyến trở lại thăm Bidong và Galand của cựu thuyền nhân Việt Nam – đã công bố kế họach gây quỹ để trùng tu các khu nghĩa trang thuyền nhân Việt Nam, trước hết, tại bang Terrengganu của Malaysia.

• Bấm vào đây để nghe cuộc phỏng vấn này
• Download story audio

Tấm bia tưởng niệm thuyền nhân Việt Nam trên đảo Bidong. Photo by Thanh Quang/RFA

Qua cuộc phỏng vấn do Thanh Quang thực hiện từ Bangkok, ông Trần Đông, Giám đốc Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam, trước tiên cho biết kết quả của cuộc gây quỹ vừa nói.

Ông Trần Đông: Kính thưa qúy thính giả, sau chuyến đi hồi tháng 12 vừa rồi, một số đồng hương ở Tây Úc đã tình nguyện tổ chức gây quỹ để trùng tu bia mộ thuyền nhân Việt Nam ở tiểu bang Terrengganu.

Hiện cuộc gây quỹ này đã chấm dứt và đạt được kết quả ngoài dự đóan. Kế họach chúng tôi dự trù cho chi phí trùng tu Nghĩa trang Thuyền Nhân Khu A ở bang Terrengganu là 22 ngàn Úc Kim, nhưng tổng số thu được hiện là 33 ngàn Úc kim.

Thanh Quang: Nói chung thì việc trùng tu bia mộ thuyền nhân tiến hành có gặp trở ngại nào không ?

Ông Trần Đông: Cho tới giờ phút này thì mọi kết quả đều khả quan và kế họach đã diễn ra thuận lợi. Phần lớn các bia mộ cũ đã được thay mới. Còn các mộ tập thể, thì 3 khu mộ đã có bia đã được sơn mới lại, và 3 khu mộ tập thể trước giờ chưa có bia đã có bia mới.

Trong những chuyến viếng thăm của các cựu thuyền nhân Việt Nam hồi tháng 3 và tháng 8 vừa qua, chỉ có 56 mộ thuyền nhân được tìm thấy. Nhưng sau 2 chuyến này, chính quyền cùng ban quản lý nghĩa trang địa phương đã khai quật thêm, dọn dẹp cỏ chung quanh Nghĩa Trang Khu A này. Và hiện giờ số mộ thuyền nhân Việt Nam ở đó được phát hiện là 108 mộ cá nhân, cộng với 6 khu mộ tập thể.

Thanh Quang: Được biết vào tháng Tư này, một phái đoàn cựu thuyền nhân Việt Nam sẽ đến Malaysia và Indonesia. Diễn tiến này có gì đặc biệt không ?

Ông Trần Đông: Mục tiêu lớn chuyến đi vào ngày 16 tháng Tư này, ngoài việc cầu nguyện và viếng thăm, còn để khánh thành Nghĩa Trang Khu A ở tiểu bang Terrengganu. Theo dự trù của chúng tôi thì việc trùng tu, thay bia mộ ở đó sẽ hoàn tất vào tháng Tư năm tới.

Khi chúng tôi tới bang Terrengganu vào ngày 9, 20 tháng Tư này, địa phương sẽ tổ chức lễ khánh thành ấy. Việc bảo trợ tài chánh thì do đồng hương ở Perth, Úc lo, còn việc thực hiện trùng tu nghĩa trang thuyền nhân thì do địa phương đảm trách.

Thanh Quang: Nói chung sự thì hỗ trợ của giới chức, và cả dân chúng địa phương, như thế nào ?

Ông Trần Đông: Phải nói là địa phương rất hoan nghênh việc đóng góp của chúng ta trong việc trùng tu nghĩa trang thuyền nhân Việt Nam. Vì, như qúy vị đã rõ, trong 30 năm qua, hàng ngàn đồng hương mình đã gởi xác ở Malaysia.

Và trên 30 năm qua, các mộ phần ấy đã bị hư hại rất nhiều. Trong thời gian đó, dân địa phương – các tu sĩ, tín đồ địa phương – đã chăm sóc, cúng tế trong những dịp lễ như Vu Lan, Thanh Minh…cho mộ phần người địa phương lẫn mộ thuyền nhân Việt Nam.

Cho nên việc các cựu thuyền nhân trở về, ngoài chuyện thăm viếng, còn góp phần trùng tu, cúng kiếng mộ phần người Việt là điều mà dân dịa phương mong mõi.

Hơn nữa, số người Việt đã định cư rồi hiện tương đối ổn định cuộc sống, thì cũng nên góp phần vào việc trùng tu nghĩa trang thuyền nhân – là số người không may vĩnh viễn ở lại và cũng chính nhờ họ mà cả thế giới biết đến và trợ giúp chúng ta được như ngày nay.

Thanh Quang: Công trình trùng tu nghĩa trang Khu A của thuyền nhân Việt Nam được coi là thí điểm. Như vậy việc trùng tu những khu nghĩa trang thuyền nhân còn lại ở Đông Nam Á ra sao ?

Ông Trần Đông: Khi người Việt mình vượt biên và vượt biển ra nước ngoài, thì trong toàn khu vực Đông Nam Á chỉ có 3 quốc gia là có mộ thuyền nhân Việt Nam mà thôi. Đó là Malaysia, Indonesia và Philippines.

Ở Thái Lan, dù là nơi có khỏang 150-ngàn thuyền nhân từng tá túc nhưng không thấy có nghĩa trang thuyền nhân nào cả, vì xứ Thái là nơi theo Phật Giáo Nguyên Thủy, những người chết được hỏa táng. Tro hỏa táng của thuyền nhân Việt Nam ở Thái hiện thất lạc. Hồng Kong – nơi đất chật người đông và cũng từng có đông thuyền nhân Việt Nam – cũng không có nghĩa trang thuyền nhân.

Nghĩa trang Thuyền Nhân Khu A ở tiểu bang Terrengganu sẽ là khu thí điểm để các khu khác ở 3 nước vừa nói cũng sẽ được trùng tu sau này.

Sau lễ khánh thành Nghĩa Trang Khu A ấy vào tháng Tư này, và khi trở về, Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam sẽ phối hợp với các đoàn thể, cộng đồng ở những địa phương khắp nước Úc, và tại những nước khác trên thế giới như Hoa Kỳ, Canada, Pháp…để tiến hành cuộc lạc quyên xây dựng, trùng tu bia mộ thuyền nhân ở Đông Nam Á.

Thanh Quang: Xin cảm ơn ông Trần Đông, Giám đốc Ngân Khó Thuyền Nhân Việt Nam.