Việt Long, phóng viên đài RFA
Đêm mùng 6 tháng 12 ở làng Đông Châu, thuộc thành phố cảng Sơn Vỹ của tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, cảnh sát vũ trang địa phương nổ súng vào hằng ngàn dân làng đang biểu tình chống trưng dụng đất để dựng những dàn máy phong điện, tức là những dàn quạt gió quay môtơ phát điện.
Mời quý thính giả nghe sự việc do ký giả Lâm Địch của ban Quan Thoại đài Á châu Tự do tường thuật. Phần chuyển ngữ do Lê Dân thực hiện.
Chính quyền cho biết có ba người thiệt mạng, nhưng còn nhiều người khác bị coi như mất tích. Một dân làng chứng kiến nói với phóng viên Lâm Địch của đài Á Châu Tự Do, là chính mắt trông thấy hai người chết tại chỗ và ba người được đưa đi cấp cứu:
“Dân làng cho biết thêm, có tới hơn một chục người bị trúng đạn thật khi cảnh sát chống bạo động bắn vào đám đông. Cảnh sát thì nói rằng dân làng tấn công họ trước bằng những trái nổ tự chế, và họ phản ứng trong tình trạng báo động.”
Một dân làng có dự biểu tình kể lại là đám đông không thể tấn công hay đụng chạm tới công an được, vì cách nhau tới cả trăm mét, và chỉ có đạn của cảnh sát là bắn vào đám đông được thôi.
Cảnh sát tra xét khắp nơi
Phóng viên Lâm Địch của Đài Á Châu Tự Do đáp xe đò đến nơi làng Đông Châu đang được canh gác cẩn thận chưa từng thấy. Chưa nghe nói có nhà báo nào khác đến nơi này, và mọi thông tin đều do Nhà nước loan báo.
Cách làng chừng năm kilômét, xe bị chặn. Cảnh sát lên xét giấy tờ từng hành khách. Một người ngồi bên cạnh ký giả đài Á châu Tự do thì thầm rằng cảnh sát tìm bắt những người làng Đông Châu đang bỏ trốn. Người bán vé xe đò cho biết trước nay hành khách chẳng bao giờ bị xét giấy, nhưng từ hôm xảy ra vụ việc kia thì ngày nào xe cũng bị xét. Hỏi xảy ra vịêc gì, anh ta nói vội: “có người chết”, rồi im bặt.
Biểu ngữ và khẩu hiệu giăng dán đầy bên đường vào làng. Chữ được chữ mất, đại khái những giòng chữ viết là: Phá vỡ mọi tội ác; duy trì ổn định; đừng nghe tin đồn; đừng nghe kẻ xấu; chính quyền mạnh mẽ ủng hộ người dân Đông Châu....
Bên cạnh các khẩu hiệu đó còn có vài thông cáo của Sở Công an Sơn Vỹ đề ngày 13 tháng Mười Hai. Một bản ra lệnh mọi người giao nạp chất nổ và dao kéo, bản kia lêu gọi những người có lệnh truy nã phải ra trình diện. Khẩu hiệu nào cũng rách rưới, tuồng như có người lén lút xé vội vàng.
Đến khu chợ Nhân dân đông đúc, thì "nhân dân" lại ngại nói về sự kiện xảy ra hôm mùng 6 tháng vừa rồi. Ông chủ hàng bách hoá định nói, nhưng vội ngưng, bảo là không muốn nói.
Những lao động trôi nổi, không phải người bản địa Đông Châu thì có vẻ ít e dè hơn. Một người cho ký giả Lâm Địch biết rằng hôm công an bắn dân, anh rất sợ hãi không muốn lai vãng tới. Nhưng anh chỉ cho nhà báo thấy ngôi nhà cạnh đường, cách đó khoảng 100 mét, có người đàn ông cư ngụ tại đó chết vào đêm ấy.
Thảm hoạ cho dân làng
Hồi sáng nay, vợ con ông ta khóc than ở chợ Nhân Dân và công an đuổi họ đi. Mấy hôm rồi, ngày nào cũng có người kêu khóc ở chợ, cảnh sát lại bắt họ đi, nói rằng họ gây tác động xấu. Thế nhưng hôm nào cũng có người kêu than.
Đến khi màn đêm xuống, dân làng chỉ cho nhà báo một chiếc xe đỗ bên vệ đường và nói rằng đó là xe công an vì không có biển số. Nó đỗ ngày trước nhà có người chết để không ai dám lai vãng hỏi han.
Mãi sau mới có người làng chịu đưa nhà báo Lâm Địch tới chỗ xảy ra vụ đụng độ. Đó là nơi mà dân làng tìm cách chận toán công an vũ trang của thành phố Sơn Vỹ. Ông nói khi họ bắt đầu bắn, ai cũng sửng sốt không ngờ. Rồi thảm họa ập xuống, trên chục người ngã lăn ra chết.
Có thêm hai dân làng khác cũng nói với ký giả Lâm Địch rằng hơn chục người chết trong đêm đó và nhiều người khác phải bỏ trốn và đang bị công an ra lệnh truy nã. Một người cho biết đã thấy một dân làng cầm máy chụp ảnh và bị công an đánh đập.
Ký giả Lâm Địch tường thuật rằng chính mắt trông thấy tấm bích chương của nhà cầm quyền loan báo hôm mùng 2 tháng Mười Một về việc xây dựng nhà máy điện mới. Có ai đó đã dán kề bên một bài báo của Tân Hoa Xã loan đi hôm mùng 3 tháng Ba, mang tựa đề "Theo chính quyền Trung ương, mọi việc xây dựng các nhà máy điện một cách mù quáng cần phải chấm dứt".