Việt Nam nên phát bọc cao su miễn phí cho mọi người

Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont, cố vấn trưởng của Quỹ Dân Số Liên Hiệp Quốc vừa sang thăm Việt Nam. Trước khi rời Hà Nội, ông có nhã ý dành cho Ban Việt Ngữ chúng tôi cuộc phỏng vấn đặc biệt để trình bày những quan tâm của ông đối với vấn đề dân số và y tế của Việt Nam. Cuộc phỏng vấn do Nguyễn Khanh thực hiện từ Bangkok.

• Bấm vào đây để nghe cuộc phỏng vấn này
• Download story audio

Máy bán bọc cao su ở Hà Nội. AFP PHOTO

Nguyễn Khanh: xin chào Bác Sĩ. Xin Bác Sĩ cho chúng tôi biết mục đích chuyến viếng thăm Việt Nam của ông?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: trên nguyên tắc, tôi đến Việt Nam để đánh giá các thành quả mà văn phòng đại diện cho Quỹ đạt được về nhiều mặt khác nhau. Nhưng trong thời gian có mặt ở Hà Nội, và dưới con mắt chuyên môn của một vị bác sĩ, tôi thật quan tâm đến tình trạng HIV/AIDS đang xảy ra tại Việt Nam.

Nguyễn Khanh: Tại sao Bác Sĩ lại phải quan tâm đặc biệt đến vấn đề đó?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: tôi phải đặc biệt chú tâm đến vì hiện có rất nhiều lý do khiến cho tôi e ngại bệnh sẽ làn tràn ở Việt Nam ở mức độ rộng lớn hơn, có thể trở thành dịch.

Nguyễn Khanh: bác sĩ có thể trình bày rõ hơn được không?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: ông cũng biết hiện nay số người sử dụng ma túy tại Việt Nam đang tăng, đặc biệt nhất là giới trẻ. Và khi nói đến ma túy thì chúng ta phải nghĩ ngay đến chuyện họ sử dụng kim chích chung với nhau.

Ông cũng biết là số gái bán dâm đang tăng, trong khi số người sử dụng bọc cao su để phòng bệnh lại không tăng mấy. Nói tổng quát, đó là những gì tôi được báo cáo, được nhìn thấy và tôi có thể đi đến kết luận là Việt Nam đang phải đối đầu với nguy cơ của dịch bệnh.

Ông cũng biết là tệ trạng mại dâm cũng nhiều, rất nhiều ổ mại dâm trá hình dưới hình thức các trung tâm giải trí, ca nhạc, vũ trường, và dù chính phủ Việt Nam đã cố găng tối đa để bài trừ tệ nạn xã hội, nhưng trở ngại vẫn còn đó, chưa thể nào dẹp hết được.

Ông cũng biết là số gái bán dâm đang tăng, trong khi số người sử dụng bọc cao su để phòng bệnh lại không tăng mấy. Nói tổng quát, đó là những gì tôi được báo cáo, được nhìn thấy và tôi có thể đi đến kết luận là Việt Nam đang phải đối đầu với nguy cơ của dịch bệnh.

Nguyễn Khanh: Bác Sĩ có trình bầy điểm ông lo âu với phái chính quyền Việt Nam không, và nếu có, phía Việt Nam trả lời ông như thế nào?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: tôi nghĩ rằng các viên chức Việt Nam hiểu rõ vấn đề, và nhiều chương trình phòng chống bệnh cũng đã được thực hiện, để bệnh không lan rộng thành dịch. Trở ngại là bệnh phát thật nhanh trong khi điều kiện ngăn chận mà Việt Nam có thì lại hạn chế.

Đặc biệt hơn nữa là rất khó khăn nếu chỉ có chính quyền phòng chống dịch bệnh, trong khi trách nhiệm đó là trách nhiệm chung. Điều Việt Nam đang cần là các biện pháp chính quyền đưa ra thôi vẫn chưa đủ, phải có thêm ý thức của dân chúng, và phải có thêm sự trợ giúp của quốc tế.

Khi nói đến hỗ trợ của thế giới, tôi muốn giải thích rõ hơn là không chỉ yểm trợ bằng tiền bạc, thế giới còn phải yểm trợ cho Việt Nam về kỹ thuật, quản lý nữa. Đó là những điểm mà Việt Nam đang cần giúp. Nếu chỉ đưa tiền vào mà không được hướng dẫn quản lý, không huấn luyện cán bộ điều hành phần kỹ thuật thì kết quả cũng chẳng được như mong muốn.

Nguyễn Khanh: khi được yêu cầu đóng góp ý kiến, một số thính giả của chúng tôi cho rằng nhà nước Việt Nam phải làm nhiều hơn nữa để ngăn chận không cho HIV/AIDS trở thành dịch. Bác Sĩ có chia sẻ điều đó không?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: đúng. Tôi đồng ý là nhà nước phải làm nhiều hơn nữa, và ngay cả các cơ quan liên hệ cũng phải nỗ lực hơn nữa. Nhưng ngay chính người dân Việt Nam cũng phải làm tham gia vào chương trình quảng bá phòng chống HIV/AIDS nhiều hơn nữa.

Tôi để ý thấy tại Việt Nam, mỗi người làm một cách, không có chương trình phòng chống đồng bộ. Thành ra theo nhận xét của tôi, phải làm sao để có sự hợp tác rộng rãi hơn, phải làm việc chặt chẽ với nhau hơn, làm sao để sử dụng các khoản viện trợ cũng như làm thé nào để các chương trình do nhà nước đặt ra được thi hành có hiệu quả hơn. Đó chính là điểm quan trọng phải làm tại Việt Nam.

Nên phát bọc cao su miễn phí cho mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, tôi cũng thấy cần phải nhấn mạnh ở đây là có nhiều người hay nghĩ phát bọc cao su có nghĩa là ủng hộ lối sống thác loạn, ăn chơi trác táng.

Nguyễn Khanh: báo chí và ngay cả dân chúng đều nói rằng ở những nước Châu Á, trong đó có Việt Nam, phụ nữ chính là nạn nhân vì các ông chồng ăn chơi bừa bãi, đổ bệnh cho vợ. Làm sao để giải quyết tình trạng này?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: đúng. Quả thật chuyện đó vẫn xảy ra ở nhiều nước, đàn ông hầu như có quyền ăn chơi, rồi mang bệnh về nhà. Đó là điều có thể nói là khá thông thường ở những nước Đông Nam Á, và nếu muốn phòng chống HIV/AIDS thì chúng ta phải nêu vấn đề này lên cho mọi người thấy. Đây là điều không thể một sớm một chiều mà giải quyết được, nhưng cũng không phải là điều không thể giải quyết.

Nguyễn Khanh: một số quốc gia có chương trình phát miển phí bọc cao su cho người dân, kể cả cho những học sinh mới lớn và có nơi còn có chương trình phát bọc cao su cho gái bán dâm để đưa cho khách sử dụng. Bác sĩ có nghĩ là Việt Nam nên áp dụng điều nay không?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: có chứ. Đó là điều nên làm. Nên phát bọc cao su miễn phí cho mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, tôi cũng thấy cần phải nhấn mạnh ở đây là có nhiều người hay nghĩ phát bọc cao su có nghĩa là ủng hộ lối sống thác loạn, ăn chơi trác táng.

Điều đó không đúng. Bọc cao su chỉ là một phương tiện để phòng ngừa bệnh, tương tự như luật ở Việt Nam bắt người lái xe gan máy phải đội mũ an toàn, lái xe hơi phải đeo giây an toàn, nhưng không phải vì đội mũ, đeo giây mà thay hồ chạy hết tốc lực. Trở lại với câu hỏi ông đặt ra, tôi nghĩ là Việt Nam nên phổ biến rộng rãi chương trình phân phát bọc cao su cho dân chúng.

Nguyễn Khanh: cám ơn Bác Sĩ đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn hôm nay. Bác Sĩ có điều gì muốn trình bầy thêm không?

Bác sĩ Chaiyot Kunanusont: tôi không dám nói những điều tôi trình bày là lời khuyên cho chính phủ Việt Nam, mà chỉ là những đóng góp tôi muốn gửi đến mọi người, trước quan tâm về tình trạng HIV/AIDS đang xảy ra tại Việt Nam. Tất cả chúng ta đều có trách nhiệm phải nỗ lực hơn nữa, phải hành động nhanh hơn nữa.

Nguyễn Khanh: một lần nữa xin cám ơn Bác Sĩ và chúc Bác Sĩ lên đường bình an.