Trà Mi, phóng viên đài RFA
Mấy ngày nay, tin tức về việc 3 tiểu bang của Hoa Kỳ cấm nhập khẩu cá basa của Việt Nam do phát hiện thịt cá có nhiễm kháng sinh đã khiến cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam hết sức lo lắng.
Mối quan ngại càng dâng cao trước những tranh cãi và các nguồn thông tin khác nhau về việc liệu Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) có nghĩ tới biện pháp cấm bán cá basa của Việt Nam trên toàn nước Mỹ hay không?
Để tìm câu trả lời, Trà Mi đã có cuộc phỏng vấn với bà Kimberly Rawlings, viên chức Văn phòng báo chí của FDA.
Trà Mi: Xin chào bà. Trước tiên, xin cảm ơn bà đã dành thời gian cho cuộc trao đổi này.
Hãng tin Intrafish vừa trích dẫn lời phát ngôn nhân Sebastian Cianci của FDA rằng FDA không nghĩ tới việc cấm bán cá basa của Việt Nam trên khắp nước Mỹ. Trong khi đó thì người phát ngôn Mike Herndon lại nói với hãng thông tấn AP rằng FDA đang tính tới chuyện cấm tiêu thụ mặt hàng này trên thị trừơng Hoa Kỳ. Thông tin nào chính xác, thưa bà?
Bà Kimberly Rawlings: Trước tiên, xin nói về nguyên tắc cơ bản. Sẽ không có 1 lệnh cấm. Tuy nhiên, FDA có đưa ra lời cảnh báo nhập khẩu đối với các mặt hàng thuỷ sản. Khi có cảnh báo này, những sản phẩm có nhiễm các chất kháng sinh không cho phép sẽ bị cầm giữ lại để kiểm tra. Đó là quy trình áp dụng đối với bất kỳ mặt hàng thuỷ sản nhập khẩu nào.
Trà Mi: Vậy ý bà muốn nói là sẽ không có một lệnh cấm nào cả, phải không ạ?
Bà Kimberly Rawlings: Vâng, đúng như thế. Chúng tôi có cảnh báo nhập khẩu đối với tất cả các sản phẩm thủy sản có chứa bất kỳ loại hoá chất hay dược chất không cho phép.
Trà Mi: Vâng, nhưng thực tế là 3 tiểu bang tại miền Nam Hoa Kỳ là Mississippi, Alabama, và Louisiana đã đưa ra lệnh cấm đối với cá basa Việt Nam ?
Bà Kimberly Rawlings: Không, sự việc đó là như thế này, nghĩa là họ nói về các sản phẩm đang bị cầm giữ vì chứa dư lượng kháng sinh, chứ không có lệnh cấm nào cả.
Trà Mi: Vậy thì khi nào sẽ có 1 quyết định chính thức cuối cùng, thưa bà?
Bà Kimberly Rawlings: FDA không có quyết định chung cuộc hay sự bàn cãi nào về việc cấm hay không cấm nhập khẩu mặt hàng này cả. Chúng tôi chỉ có cảnh báo nhập khẩu cho bất cứ sản phẩm thuỷ sản nhập khẩu không đúng quy định mà thôi.
Trà Mi: Thế còn việc vài tờ báo loan tin rằng FDA sẽ công bố quyết định chính thức trong vài ngày tới đây?
Bà Kimberly Rawlings: Tin đó không đúng. Một lần nữa tôi khẳng định rằng không có lệnh cấm, và cũng không có bàn thảo về việc cấm hay không.
Trà Mi: Vậy thì các nhà xuất khẩu thủy sản Việt Nam có hy vọng yên tâm, vì hiện họ rất băn khoăn trước 2 công bố trái ngược của 2 phát ngôn nhân FDA, khi ông Mike Herndon nói rằng FDA đang tính đến chuyện cấm bán mặt hàng cá basa của Việt Nam trên thị trường Mỹ. Còn ông Sebastian Cianci thì phát biểu ngược lại.
Bà Kimberly Rawlings: Báo chí đã trích dẫn sai lời phát biểu của ông Mike Herndon.
Trà Mi: Cách đây không lâu, ông John Sackton, tổng biên tập tờ báo điện tử về ngành thuỷ sản Hoa Kỳ, Seafood.com, phát biểu với đài chúng tôi rằng trong gia cầm nuôi trồng tại Mỹ cũng có chứa các chất kháng sinh. Như vậy, tại sao đối với thủy sản thì lại cấm, không cho?
Bà Kimberly Rawlings: Tôi không biết. Liên quan đến gia cầm thì cô nên hỏi thăm Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ. Chúng tôi không có trách nhiệm quản lý về gia cầm.
Trà Mi: Trở lại với trở ngại mà cá basa xuất khẩu của Việt Nam đang gặp phải. Có vài ý kiến cho rằng vấn đề được nêu lên ở đây có liên quan đến mục đích lôi kéo người tiêu dùng Mỹ trở lại với các loại cá nuôi trồng nội địa, hơn là hướng tới lĩnh vực bảo vệ sức khỏe khách hàng. Bà nghĩ sao về điều này?
Bà Kimberly Rawlings: Tôi không có ý kiến. FDA chúng tôi có những quy định mà chúng tôi phải tuân thủ. Đó là giữ lại các sản phẩm thuỷ sản nào có nhiễm những chất bị cấm. Và đây là lý do hành động của chúng tôi.
Trà Mi: Và hành động có ảnh hưởng như thế nào đối với những nhà nhập khẩu?
Bà Kimberly Rawlings: Việc này cô có thể hỏi bộ phận nhập khẩu sẽ rõ hơn, nhưng đúng ra là một khi sản phẩm nào bị phát hiện vi phạm quy định, công ty nhập khẩu nó sẽ được liệt kê vào danh sách và hàng hoá của họ sẽ bị kiểm định.
Trà Mi: Thế nhưng sau quá trình kiểm định thì...?
Bà Kimberly Rawlings: Họ sẽ phải yêu cầu được bỏ tên ra khỏi danh sách và chứng minh là họ sẽ không nhập những mặt hàng bị nhiễm các chất bị cấm nữa.
Trà Mi: Còn nói về phía những nhà xuất khẩu, bà nghĩ các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nên có những bước chuẩn bị đối phó như thế nào ?
Bà Kimberly Rawlings: Tôi không thể bình luận về việc họ nên làm gì. Tuy nhiên, theo tôi thì họ chỉ cần đảm bảo tuân thủ đúng các quy định do FDA đề ra.
Trà Mi: Vâng, một lần nữa, xin rất cảm ơn bà đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn hôm nay.
Vừa rồi là cuộc trao đổi giữa Trà Mi với bà Kimberly Rawlings, viên chức Văn phòng báo chí của Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) liên quan đến các biện pháp của FDA đối với cá basa Việt Nam bị phát hiện có nhiễm kháng sinh.