Gia Minh, phóng viên đài RFA
Hội nghị giữa kỳ của Nhóm Tư Vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam sẽ diễn ra vào ngày mai thứ Sáu 9 tháng 6 này tại thành phố Nha Trang. Ngân hàng Thế giới, World Bank, là một trong những đơn vị tổ chức hội nghị.

Trước khi kỳ họp diễn ra, Gia Minh hỏi chuyện ông Klauss Rohland, giám đốc Ngân hàng Thế giới về một số thông tin liên quan đến việc quản lý các nguồn vốn vay cho phát triển tại Việt Nam.
Giám sát chặt chẽ các dự án tại VN
Trả lời câu hỏi về họat động giám sát sử dụng nguồn vốn mà World Bank cung cấp cho Việt Nam thì ông Klauss Rohland cho biết:
Klauss Rohland: Vâng hẳn nhiên chúng tôi có một nhóm chuyên viên đông đảo tại Văn phòng Hà Nội để làm công tác giám sát các dự án trên cơ sở thường kỳ hai lần trong một năm.
Nếu thấy có vấn đề thì chúng tôi tiến hành công tác giám sát thường xuyên. Và công tác giám sát nhắm vào ba lãnh vực là tình trạng thực hiện dự án, công tác quản lý tài chính và yếu tố đúng đắn của việc thu mua vật liệu.
Gia Minh: Ông cho rằng họat động giám sát đuợc thực hiện thuờng kỳ và thường xuyên; nhưng sao lại có thể xảy ra những vụ tai tiếng lớn như vụ PMU18 gần đây?
Klauss Rohland: Theo tôi biết thì vụ scandal PMU18 không có liên quan đến những dự án của WB. PMU18 thực hiện nhiều dự án mà vốn do chính phủ Việt Nam cấp. Tai tiếng là ở những dự án đó.
Nhưng hiện chúng tôi đang có một nhóm điều tra đang đến Hà Nội để điều nghiên một công trình của WB mà PMU18 thực hiện xem có những sai trái gì trong dự án đó không.
PMU18 đang thực hiện số dự án với tổng trị giá chừng 3 tỉ đô la Mỹ, và chúng tôi có một dự án trong đó trị giá chừng 100 triệu đô la Mỹ. Đây là một dự án giao thông.
Tác động từ những vụ tham nhũng lớn
Gia Minh: Xin ông cho biết rõ thêm về nhiệm vụ của nhóm điều tra từ WB đến Hà Nội làm việc từ đầu tháng sáu này?
Klauss Rohland: Nhiệm vụ của nhóm là điều tra dự án mà tôi vừa nhắc đến. Truớc đây chúng tôi chưa làm vì không có phép kiểm tra tất cả những dự án đuợc tài trợ từ nguồn vốn phát triển chính thức ODA.
Công tác kiểm tra dự án này bao gồm việc thực hiện, tiêu chuẩn chất lượng công trình thực hiện, rồi những chuẩn về việc mua nguyên vật liệu, quản lý tài chính xem có đúng chuẩn qui định không. Nếu phát hiện không đạt thì chúng tôi sẽ xem xét có những biện pháp thích đáng.
Công tác kiểm tra dự án này bao gồm việc thực hiện, tiêu chuẩn chất lượng công trình thực hiện, rồi những chuẩn về việc mua nguyên vật liệu, quản lý tài chính xem có đúng chuẩn qui định không. Nếu phát hiện không đạt thì chúng tôi sẽ xem xét có những biện pháp thích đáng.
Gia Minh: Có ý kiến nói rằng có khả năng World Bank sẽ thu hồi lại nguồn vốn cho vay nếu đúng là có sai phạm?
Klaus Rohland: Nếu đúng là không theo đúng các chuẩn mực thì chính phủ nuớc sở tại phải trả lại khỏan vay đó.
Giúp chuyển đổi sang kinh tế thị trường
Gia Minh: Còn đối với hội nghị giữa kỳ lần này của nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam thì điểm chính yếu nào ông sẽ nêu ra với chính quyền Hà Nội?
Klauss Rohland: Cuộc họp sẽ tập trung vào kế họach 5 năm tới cho Việt Nam và cách thức giúp Việt Nam chuyển đổi hòan tòan sang nền kinh tế thị trường, đặc biệt là sau khi nuớc ngày trở thành hội viên của Tổ Chức Mậu dịch thế giới WTO.
Gia Minh: Vậy cụ thể những điểm mà ông sẽ nêu ra với cơ quan chức năng đại diện chính quyền Hà Nội lần này tại hội nghị?
Klauss Rohland: Rõ ràng là chúng tôi nói Hà Nội cần tiếp tục công cuộc cải tổ chuyển đổi sang nền kinh tế thị truờng. Cần có điều chỉnh sửa hệ thống chính quyền, và chỉ đạo nền kinh tế với những công cụ của kinh tế thị truờng.
Tại hội nghị sẽ thảo luận về việc thành lập hệ thống an sinh xã hội độc lập khỏi công ty nhà nuớc, thiết lập hệ thống bảo hiểm y tế, hệ thống chăm sóc sức khỏe; cũng như những cải cách rộng lớn hơn trong lĩnh vực tài chính.
Gia Minh: Có thể nói đó là một số lĩnh vực mà Việt Nam đang yếu kém, vậy WB có kế họach gì để giúp cải thiện tình trạng đó?
Klaus Rohland: Chúng tôi rất muốn giúp đỡ Việt Nam thiết hập hệ thống chăm sóc sức khỏe và an sinh xã hội cũng như hệ thống bảo hiểm. Hiện chúng tôi đang thảo luận với nhà cầm quyền Hà Nội về những vấn đề đó.
Chúng tôi đang xem xét hệ thống nào là tốt nhất cho Việt Nam vì trên thế giới hiện có những hệ thống như của Mỹ, Châu Âu, Nhật, Singapore và giúp Việt Nam xác định hệ thống nào cần cho họ.
Triển vọng kinh tế Việt Nam?
Bạn nghĩ gì về thực tế sử dụng nguồn vốn tài trợ của quốc tế tại Việt Nam? Hãy gửi đến Ban Việt Ngữ ý kiến của bạn. email: vietweb@rfa.org
Gia Minh: Tại Diễn đàn doanh nghiệp vừa diễn ra tại Hà Nội thì các nhà đầu tư vẫn than phiền về môi truờng kinh doanh tại Việt Nam?
Klauss Rohland: Tôi thấy tại hội nghị một tinh thần rất tích cực trong doanh giới. Đúng là có than phiền nhưng đối với một quốc gia đang phát triển với thu nhập bình quân đầu nguời chừng 600 đô la Mỹ một năm, và nền kinh tế mới bắt đầu cất cánh thì thật đáng ngạc nhiên khi nền kinh tế có thể đáp ứng nhu cầu của doanh giới.
Gia Minh: Nhưng có những than phiền rất cũ và lặp lại hòai năm này qua năm khác?
Klaus Rohland: Xu thế đang đi tới, và cần có thời gian. Chúng tôi làm một nghiên cứu xem thời gian thành lập doanh nghiệp mất bao lâu. Tại nơi đuợc xem là có môi truờng kinh doanh tốt nhất là ở Australia thì mất tối đa chừng 36 tiếng đồng hồ.
Việt Nam cách đây ba bốn năm mất chừng hơn 70 ngày, nay còn chừng 50 ngày. Dù còn lâu những so với những nuớc có cùng tốc độ phát triển thì tốt. Nghiên cứu vừa nói nay cho rằng Việt Nam là một nuớc đang càng ngày càng nhanh chóng cải thiện môi truờng kinh doanh đầu tư.
Tôi biết còn có nhiều việc phải làm nhưng phải có thời gian. Việt Nam có đến cả 64 tỉnh thành nên phải có thời gian để đưa cải cách từ trung ương xuống được các địa phương.
Gia Minh: Xin cám ơn ông Klaus Rohland.