Nguyễn An, phóng viên đài RFA
Người lao động Việt Nam đang gặp khó khăn và bị áp bức trong nghề nghiệp cũng như đời sống. Đó là một thực tế mà bằng cớ là các cuộc đình công liên tiếp nổ ra trong thời gian gần đây.
Trước tình trạng ấy, một tổ chức có tên là “Uỷ ban bảo vệ người Lao động Việt Nam” đã được thành lập tại Ba Lan hồi cuối tháng 10 vừa qua sau cuộc họp của hơn 60 đại biểu đến từ nhiều nước trên thế giới.
Nhân dịp chủ tịch của uỷ ban là ông Trần Ngọc Thành cùng cố vấn của uỷ ban là ông Miroslaw Chojecki có mặt tại Hoa kỳ để vận động cộng đồng người Việt hải ngoại, ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do đã có cuộc phỏng vấn hai ông về hoạt động và những dự định tương lai của uỷ ban.
Mời quý thính giả theo dõi cuộc nói chuyện giữa BTV Nguyễn An và ông Thành.
Qua mạng Internet
Nguyễn An: Thưa ông, Uỷ ban bảo vệ người lao động Việt nam với khẩu hiệu 'cơm áo và tự do' được thành lập để bảo vệ người lao động thiếu cơm áo và thiếu tự do ở trong nước.
Nhưng uỷ ban lại được thành lập ở Ba Lan, vậy cách nào mà uỷ ban bảo vệ được người đang lao động đang gặp khó khăn ở trong nước?
Bấm vào đây để xem đoạn phim về Công Đoàn Đoàn Kết Ba Lan
Ông Trần Ngọc Thành: Thưa với anh, thời đại hiện nay là thời đại thông tin, thời đại Internet, sự trao đổi và tiếp nhận thông tin trong và ngoài nước không có gì khó khăn. Chúng tôi lợi dụng cái khả năng ấy để tiếp tay với những người lao động trong nước không có khả năng liên lạc với bên ngoài.
Với sự hiện diện của chúng tôi tại Ba Lan cũng như tại các nước khác, chúng tôi có thể kêu gọi dư luận thế giới củng như các tổ chức nhân quyền chú ý đến tình trạng bị bóc lột của người công nhân ở Việt Nam, giúp đỡ họ bảo vệ những quyền lợi chính đáng của họ.
Thứ hai nữa, qua Internet, chúng tôi phổ biến các luật lao động quốc tế hiện đang được áp dụng tại các quốc gia dân chủ. Những luật này phần lớn đã được chính quyền Việt Nam công nhận, mặc dù chỉ công nhận trên giấy tờ, nhưng người lao động vẫn có thể dựa trên cơ sở là những luật ấy để đấu tranh bảo vệ quyền chính đáng của mình đang bị giới chủ nhân cũng như chính quyền lấp liếm đi.
Chúng tôi cũng có thể kêu gọi các chính phủ và các tổ chức quốc tế cùng chúng tôi lập những quỹ để giúp đỡ những người công nhân bị đuổi việc trong quá trình họ tự ý tham gia các cuộc đình công để bảo vệ các quyền lợi chính đáng của mình hay các bạn đồng nghiệp trong xí nghiệp.
Chúng tôi cũng có thể tiếp xúc với cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới, kêu gọi họ chú ý đến tình trạng bị bóc lột của những người đồng hương mình. Chúng tôi có thành lập một trang Website www.baovelaodong.com, để cập nhật thường xuyên những tin tức ở trong nước cũng như những thông tin mới được quốc tế công nhận.
Người công nhân trong nước nếu cố gắng tìm hiểu thì có thể tiếp cận được những thông tin cần thiết cho mình và sau đó, chính họ lại có thể nói lại cho những người khác cùng cảnh ngộ.
Họ sẽ có cơ hội so sánh điều kiện sống của chính họ với những người công nhân ở các nước khác với những quyền và quyền lợi. Tóm lại, mặc dù thành lập ở nước ngoài, nhưng chúng tôi vẫn có thể ủng hộ tích cực được cho anh em công nhân ở trong nước.
Muốn có sự bảo vệ
Nguyễn An: Bây giờ xin hỏi ông về chiều ngược lại: Bây giờ nếu một người công nhân ở trong nước muốn có sự bảo vệ của uỷ ban thì họ sẽ phải làm thế nào?
Ông Trần Ngọc Thành: Trong website của chúng tôi, có ghi địa chỉ của rất nhiều cơ sở của Uỷ ban tại 12 nước trên thế giới và hiện vẫn còn đang phát triển thêm nữa. Trang Web có ghi số điện thoại, địa chỉ Email để bất cứ người nào cần sự giúp đỡ của uỷ ban có thể liên lạc.
Nguyễn An: Thưa ông trong mục tiêu bảo vệ người lao động, uỷ ban dự định thành lập các công đoàn độc lập. Xin được hỏi là công tác này ông dự định thực hiện như thế nào?
Ông Trần Ngọc Thành: Hiện nay ở trong nước đã có hai cơ sở công đoàn tuyên bố đứng ra công khai. Tổ chức thứ nhất là công đoàn độc lập Việt Nam và tổ chức thứ hai là Hiệp hội đoàn kết công nông Việt Nam.
Mặc dù là chính quyền gây khó khăn cho các thành viên của công đoàn độc lập Việt Nam và bắt giam các thành viên của Hiệp hội đoàn kết công nông Việt Nam, nhưng hành động đó của chính quyền lại càng cho thấy rằng việc làm của anh chị em trong nước là có lý.
Kết quả là nhiều người biết đến các hoạt động của hai công đoàn độc lập ấy là để bảo vệ người lao động, và ngấm ngầm liên lạc với chúng tôi. Chắc chắn là xu thế sắp tới là các công đoàn độc lập sẽ tiếp tục được hình thành.
Hiện nay thì điều kiện làm việc và sinh sống của người lao động chưa được cải thiện, và mối quan hệ giữa công nhân với chủ cũng như với các chính sách của nhà nước ngày càng đi đến mâu thuẫn. Những mâu thuẫn này không thể giải quyết được vì lẽ nhà nước bảo vệ quyền của giới chủ và sự bảo vệ đó vi phạm quyền của công nhân.
Những thành quả đạt được
Nguyễn An: Xin hỏi thêm ông một câu nữa, là từ khi thành lập đến nay, đã được hơn ba tháng, vậy uỷ ban bảo vệ người lao động đã đạt được những gì?
Lý do là vì ở Ba Lan và Việt Nam có những nét tương đồng. Ba Lan trước đây cũng là một nước xã hội chủ nghĩa, thuộc khối Cộng sản như Việt Nam. Người công nhân Ba Lan trước đây cũng ở trong tình trạng bị bóc lột tương tự như người công nhân ở Việt Nam hiện nay.
Ông Trần Ngọc Thành: Chúng tôi đã triển khai đại diện của uỷ ban ở một số nước, đăng ký về mặt pháp lý và tuyên truyền về mục đích của uỷ ban. Cụ thể là ở Ba Lan, Mỹ và Úc. Chúng tôi đã thành lập được trang Website cập nhật từng ngày để người công nhân trong nước biết rõ mình có những quyền gì, những gì đã bị vi phạm, những gì đã bị giới chủ cướp đoạt.
Ngoài ra, mặc dù khả năng tài chính bị giới hạn, chúng tôi cũng đã yểm trợ được cho các anh em ở trong nước gặp khó khăn hay bị bắt giữ để hỗ trợ phần nào cho anh em. Môt số bà con ở nước ngoài đã liên lạc với chúng tôi để hỏi phương thức giúp đỡ trực tiếp anh chị em đang bị truy bức hay đang gặp khó khăn trong nước.
Ngay hôm nay đây, khi sang Hoa kỳ, chúng tôi cũng đã vận động với chính giới Mỹ cũng như các tổ chức công đoàn Mỹ chú ý đến tình trạng của người lao động Việt Nam.
Vì sao ở Ba Lan
Nguyễn An: Xin cảm ơn ông Trần Ngọc Thành. Xin được hỏi ông một câu hỏi chót: tại sao địa điểm thành lập uỷ ban bảo vệ người lao động Việt Nam lại được chọn ở Ba Lan?
Ông Trần Ngọc Thành: Lý do là vì ở Ba Lan và Việt Nam có những nét tương đồng. Ba Lan trước đây cũng là một nước xã hội chủ nghĩa, thuộc khối Cộng sản như Việt Nam. Người công nhân Ba Lan trước đây cũng ở trong tình trạng bị bóc lột tương tự như người công nhân ở Việt Nam hiện nay.
Nhờ sự đoàn kết, mạnh dạn và dũng cảm đấu tranh, thành lập được công đoàn Đoàn Kết. Công đoàn này hướng dẫn những người công nhân đấu tranh với chính quyền khi chính quyền vi phạm vào quyền con người của họ.
Cuộc đấu tranh ấy thắng lợi và Ba Lan đã xây dựng được một nước dân chủ, trong đó đời sống của họ được nâng lên một mức cao hơn hẳn-một trời một vực so với đời sống của công nhân trong xã hội trước kia.
Uỷ ban bảo vệ người lao động thành lập ở đây để người Việt khắp nơi đến học bài học của Ba Lan cũng như kinh nghiệm đấu tranh của công đoàn Đoàn Kết. Chúng tôi đã được những người Ba Lan từng đấu tranh cho công nhân Ba Lan nhiệt tình giúp đỡ và chúng tôi tin rằng điều đó sẽ động viên tinh thần của anh chị em công nhân ở trong nước.
Vừa rồi là cuộc phỏng vấn do BTV Nguyễn An thực hiện với ông Trần Ngọc Thành, chủ tịch của uỷ ban bảo vệ người Lao động Việt Nam có trụ sở tại Ba Lan. Trong buổi phát thanh tới, chúng tôi sẽ gửi đến quý thính giả cuộc phỏng vấn ông Miroslaw Chojecki, chủ tịch hiệp hội tự do ngôn luận Ba Lan và là cố vấn của Uỷ ban.
Theo dòng câu chuyện
- Phỏng vấn ông Miroslaw Chojecki, chủ tịch hiệp hội tự do ngôn luận Ba Lan