Việt Hùng, phóng viên đài RFA
Nói với các đồng nghiệp trong làng báo tại Việt Nam, nhà báo Trần Quang Thành, người từng làm việc nhiều năm tại Ðài Tiếng Nói Việt Nam, Ðài Truyền Hình Việt Nam cho rằng "là một nhà báo làm việc cho lẽ phải, mình không thể uốn cong ngòi bút được, nhà báo phải nói ra sự thật, nói ra sự thật để làm lành mạnh cho xã hội, để cho dân chúng đỡ khổ...."
Trong buổi phát thanh hôm nay nhà báo Trần Quang Thành sẽ nói về những khó khăn mà các đồng nghiệp tại Việt Nam gặp phải khi hành nghề cũng như điều gì đã và đang diễn ra trong "nội tình" của các vụ án. Xin nhường lời cho anh Việt Hùng tiếp tục câu chuyện:
Việt Hùng: Ðể trở lại câu chuyện với nhà báo Trần Quang Thành, Sở Công an Hà Nội cũng như Bộ Nội Vụ vào năm 1993 theo như nhà báo nói đã công nhận là có những hành động tiêu cực trong ngành công an, tuy nhiên từ năm 93 cho đến bây giờ?
Nhà báo Trần Quang Thành: Suốt 20 chục năm năm qua, khi có công văn của Văn phòng ông Tổng bí thư Ðỗ Mười gửi cho Sở Công an Hà Nội thì họ có mời tôi lên một lần rồi cũng "im lặng đáng sợ" luôn...
Cuối năm 1996, Thiếu tướng Nguyễn Duy Phan lúc đó ở Viện Quân Y 108, ông ấy mổ cho tôi lần thứ 5, trước khi mổ thì công có nói thế này, mỗi lần mổ cho anh rất tốn kém mà anh thì làm gì có tiền cho nên chúng tôi sẽ giúp đỡ vận động mọi người giúp đỡ anh, như thế là bạn bè giúp đỡ, bệnh việc giúp đỡ miễn cho một số, cũng đỡ đần được rất nhiều... thế thì ông ấy bảo về lấy giấy chứng nhận bị thương ở Campuchia là thương binh, tôi về Ðài Truyền Hình Việt Nam chứng nhận cho tôi rồi, hồi đó ông Hồ Anh Dũng là Tổng giám đốc ông ấy chứng nhận cho tôi là thương binh, xong rồi.
Gửi sang bên Công an Hà Nội để ông Phạm Chuyên chứng nhận cho tôi là đã tham gia phá một vụ án cho nhà nước và thu được cho nhà nước mấy trăm triệu như thế để có cái đó thì sẽ được miễn phí cho tôi mổ, tôi nộp cho Công an Hà Nội suốt từ năm 1997 cho đến bây giờ không trả lời tôi gì cả...
Việt Hùng: Bằng kinh nghiệm và thực tế sự im lặng đó phải chăng là...
Tôi đi đấu tranh để mà chống tham nhũng để mà vạch mặt bọn buôn gian bán lậu, vạch mặt bọn tiêu cực trong xã hội, tệ nạn xã hội.... mà công an thì được thưởng, công an được thưởng hồi đó mấy chục triệu, nhưng tôi có được thưởng xu nào đâu.... rồi cuối cùng là mang trên mặt thế là 15 lần mổ, mù mắt một mắt, mồm cũng chả còn, mũi cũng chả còn...
Nhà báo Trần Quang Thành: Những cái vụ này công an họ biết cả đấy nhưng họ không làm thôi. Tôi đi đấu tranh để mà chống tham nhũng để mà vạch mặt bọn buôn gian bán lậu, vạch mặt bọn tiêu cực trong xã hội, tệ nạn xã hội.... mà công an thì được thưởng, công an được thưởng hồi đó mấy chục triệu, nhưng tôi có được thưởng xu nào đâu.... rồi cuối cùng là mang trên mặt thế là 15 lần mổ, mù mắt một mắt, mồm cũng chả còn, mũi cũng chả còn...
Việt Hùng: Thưa nhà báo Trần Quang Thành, phải chăng là vì yêu nghề và bằng công việc của mình mà nhà báo đã phải chịu nghịch cảnh?
Nhà báo Trần Quang Thành: Ðúng thế ạ, đúng thế...
Việt Hùng: Thế nhưng mà, chuyện xảy ra từ năm 1986 nguyên do nào mà nhà báo và con gái của nhà báo bị sa thải.
Nhà báo Trần Quang Thành: Tức là họ vô hiệu hóa, họ cho ngồi nhà hưởng lương thất nghiệp, lương của tôi đáng lẽ gấp mấy lần nhưng họ lại cho tôi cái lương khởi điểm hồi đầu được có hơn 80 nghìn, sau cuối cùng giải quyết mãi thì nhờ được ông Phó Tổng giám đốc, ngày xưa cũng là bạn bè, ông ấy can thiệp mãi thì mới được cái lương hưu có 230 nghìn thôi...
Con gái tôi thì khổ, cháu thất nghiệp về không có việc làm cũng phải đi bươn trải cuộc sống để nuôi một cháu bé, đứa con, bố nó thì không có, tức là nuôi một đứa con nhiều lúc quá lắm phải đi "cho máu", cho máu ở bệnh viện ... rồi một lần đang cho máu thì bị trụy tim và gục .... như thế là năm kia cháu mất rồi...
Việt Hùng: Thay mặt quí thính giả xin được chia sẻ những nghịch cảnh tới ông và gia đình...
Nhà báo Trần Quang Thành: Cám ơn anh, thế thì cháu mất ngày 12-08-2004, mất đột ngọt quá, bây giờ để lại một đứa con thơ... cho ông già này phải nuôi... Tôi cũng gặp các vị lãnh đạo, tôi nói thật và kiên trì đấu tranh để mà cho tôi được cái "công bình xã hội" thôi nhưng mà cũng chả được.
Tôi có gặp, ví dụ như Ðại tướng Võ Nguyên Giáp, Ðại tướng cũng an ủi tôi và khuyên tôi giữ đúng kỷ luật đừng làm cái gì ảnh hưởng tới gia đình...., nhưng tôi đâu có làm gì để ảnh hưởng gì đâu. Hay gặp các vị lãnh đạo cũng thế, ai cũng động viện nhưng không ai giải quyết, ai cũng chỉ thông cảm thôi.
Nói thật với anh sống trong vòng 15 năm qua chủ yếu những lần đi mổ thế được anh em đồng nghiệp người ta đỡ đần cho tiền.
Việt Hùng: Phải chăng rằng, công lý của Việt Nam vẫn "khép cửa" đối với những người ông hay sao?
Nhà báo Trần Quang Thành: Ðúng như thế ạ, bây giờ ai cũng biết tôi, ai cũng biết tôi bị nỗi đau như thế này nhưng chẳng ai chịu giải quyết cả, ông bảo cái đơn tôi gửi cho Công an Hà Nội là ông Phạm Chuyên, Giám đốc Công an Hà Nội tới 9 năm nay rồi, có trả lời tôi gì đâu,tôi đã đến gặp rồi, gặp trực tiếp đó...
Việt Hùng: Cá nhân ông đã từng nhiều lần đóng góp chống tham nhũng cũng như để phát hiện những đường dây?
Nhà báo Trần Quang Thành: Tôi nói cụ thể với ông là trong khi tôi nằm trên giường bệnh đây, tôi còn viết bài vạch mặt "bọn" lấy tiền của dân trong việc cấp chức bạ mua bán nhà đây này này, làm giấy tờ giả để chỉ nộp cho nhà nước có một nửa thôi.
Việt Hùng: Cá nhân ông đã viết và nhiều lần bị kẻ lạ mặt đe dọa ông, vậy thì phải chăng điều gì đã khiến ông vẫn cứ tiếp tục đưa ra công luận?
Nhà báo Trần Quang Thành: Vâng ạ, tôi thấy rằng, mình là một nhà báo ông ạ, nhà báo làm việc cho lẽ phải, mình không thể nào uốn cong ngòi bút được ạ. Mình phải nói ra sự thật, nói ra sự thật để làm lành mạnh xã hội, để cho dân chúng đỡ khổ. Thế ông bảo là, một cái chức bạ nhà ma nó làm giả giấy tờ, nó bắt người ta nhận thì làm sao người ta nhận được.
Bạn nghĩ gì về việc này? Xin email về Vietweb@rfa.org
Ðể nói rõi với ông như thế này, buồn cười thế này ạ, trong các văn bản của nhà nước khi mà người phát hiện ra những vụ như thế thì họ được hưởng 30% tiền được thu hồi, mà tôi chẳng được xu nào cả, mà được hưởng thì lại công an Hà Nội được hưởng, cho nên "họ nói một đằng, họ làm một nẻo" ông ạ.
Việt Hùng: Nhưng mà phải chăng là những ngòi bút và những người có tâm như vậy trong làng báo còn nhiều hay không, dạ thưa?
Nhà báo Trần Quang Thành: Thưa ông nhiều lắm, anh em người ta biết cả đó, nhưng cái khó là bây giờ viết khó lắm... tại vì có những cái người ta phải vì miếng cơm manh áo của người ta nữa, người ta viết lên không cẩn thận mất việc làm như tôi thì người ta cũng chết.
Việt Hùng: Bằng thực tế và cái kinh nghiệm sống của ông đó, trước hiện trạng một xã hội như thế, ông có điều gì để chia sẻ với những đồng nghiệp ở tại Việt Nam đó thưa ông?
Nhà báo Trần Quang Thành: Tôi thì tôi có thể với các bạn đồng nghiệp rằng, bây giờ đội ngũ nhà báo họ rất ý thức, thế nhưng mà khó là họ không thể thực hiện được tại vì họ bị nhiều cái ràng buộc. Họ thực hiện được cái đó họ bị "vướng lắm", ví dụ ông thấy vụ PMU 18 đó vướng rất nhiều.
Nói thật với ông là, bạn bè đội ngũ anh em làm báo động viên rất nhiều, phải nói là đội ngũ nah em làm báo chống tiêu cực rất là mạnh đó ạ. Họ cũng chịu đựng nhiều sức ép lắm đó, nhưng họ vẫn làm, họ vẫn làm nhưng phải nói rằng đấy là được sự đồng tâm, phải hy sinh lắm mới dám làm vì bây giờ cái thế lực Mafia nó đe dọa cũng khủng khiếp lắm...
Việt Hùng: Qua những sự việc và những diễn tiến gần đây người ta thấy rằng, trong làng báo Việt Nam cũng như các nhà báo tại Việt Nam đã nhập cuộc? Phải chăng cá nhân ông là một trường hợp có thể nói rất đáng buồn, với những người đồng nghiệp?
Nhà báo Trần Quang Thành: Trước hết là tôi xin cảm ơn tất cả những người đồng nghiệp của chúng tôi trong cả nước torng ViệtNam của chúng tôi trong thời gian 15 năm qua đã chia sẻ với tôi những đau thương mất mát rất nhiều và dã ủng họ tôi về vật chất và tinh thần, chia sẻ nỗi đau của tôi, động viên tôi giữ vững được bản chất tốt đẹp của một nhà báo như hiện nay phải nói đó là các bạn đồng nghiệp tôi rất là lớn.
Nói thật với ông, có những người rất già vẫn chia sẻ cho tôi như nhà văn Tô Hoài, những lần tôi đi mổ, ông ấy lấy tiền nhuận bút của ông ấy cho tôi đi mổ, các nhà báo như ông Huỳnh Văn Tiểng ngày xưa ở Sài Gòn hay như ông Lý Văn Sáu, nhà báo Lý Văn Sáu mà hồi xưa đi Hội nghị Paris đó .....
Việt Hùng: Ðó là với những đồng nghiệp tại Việt Nam, với quí thính giả đang theo dõi cuộc nói chuyện trước khi chia tay thì...
Nhà báo Trần Quang Thành: Tôi nói là tôi cảm ơn các bạn vì là rất nhiều bạn bè ở nước ngoài cũng đã gửi thư động viên và giúp đỡ tôi ạ. Tôi rất cám ơn các bạn bè ở nước ngoài đã giúp đỡ tôi, động viên về tinh thần kể cả vật chất khi mà tôi mổ đã gửi về kim khâu, chỉ khâu các thứ .....
Có nhiều người tôi chả biết tên tuổi là ai cả, thực tâm mà nói tôi sống được cho đến ngày hôm nay trước hết là nhờ tình yêu thương của đồng nghiệp, của gia đình và của bạn bè tất cả mọi người, thế đó là tôi biết ơn tất cả.
Việt Hùng: Cảm ơn ông
Theo dòng câu chuyện:
- Nhà báo bị trù dập và tạt axit vì… đấu tranh chống tham nhũng (phần 1)