Thy Nga, phóng viên đài RFA
Đêm nay, Thy Nga mời quý thính giả trở lại với thế giới âm thanh của Lê Văn Khoa, và cùng thưởng thức các nhạc khúc trong cuốn CD “Memories” mà ông vừa cho ra mắt vào đầu tháng trước.
Còn nhớ CD “Symphony Vietnam 1975” mà nhạc sĩ Lê Văn Khoa trình làng vào dịp tưởng niệm 30 năm biến cố 30 tháng Tư, Thy Nga đã có viết bài, gửi đến quý thính giả. Các nhạc bản bi hùng trong cuốn CD gây xúc động lớn cho người nghe, và tác phẩm này được trân trọng gìn giữ trong kho âm nhạc của người Việt hải ngoại.
Nay, hai năm rưỡi sau, nhạc sĩ Lê Văn Khoa cống hiến một tác phẩm nữa. Lần này, ông không viết về các sự kiện lịch sử đất nước mà ghi lại những “memories” kỷ niệm của cá nhân mình.
“Romance” by Violin & Orchestra …
Bằng âm nhạc, Lê Văn Khoa đưa người nghe, qua các khúc quanh của giòng đời, có khi êm đềm nhưng nhiều lúc bão táp. Nghe “tiếng lòng” của nhạc sĩ, chúng ta đều thấy ẩn hiện ít nhiều tâm tình chính mình trong đó.
Hai cuốn CD vừa nói đã nhận được nhiều lời tán thưởng của giới phê bình nhạc và giới nghệ sĩ, cũng như sự ngưỡng mộ của những người nghe nhạc. Thy Nga thuộc về nhóm sau, chỉ biết nghe chứ không biết bàn luận về nhạc. Cảm nhận được gì hay, là muốn chia sẻ ngay với thính giả thân mến. Vậy thì mời quý vị
“lên xe về miền quá khứ … Nối gót người vào dĩ vãng nhiệm màu, có lũ kỷ niệm trước sau …”
“Romance” và những kỷ niệm lãng mạn … nhưng ít cuộc tình nào tránh khỏi đớn đau
“Nocturne” …
Mời quý vị nghe nhạc bản Nocturne của tác giả Lê Văn Khoa tặng thính giả.
Nghe nhức tim quá, quý vị nhỉ. Một trong những người ghi lại cảm nghĩ về nhạc bản này, cô Cynthia Acosta, viết rằng thoạt nghe các nốt nhạc đầu là cô ngưng việc đang làm và nhắm mắt lại để thưởng thức. Thy Nga cũng tương tự thế, ngưng mọi việc để thưởng thức cho trọn vẹn.
“Nocturne” cont’ …
Trong đêm thanh vắng, lũ kỷ niệm theo nhau ùa về … từ các vết thương lòng đau xé như tiếng vĩ cầm vút cao trong nhạc bản Nocturne, đến các ghi dấu êm đềm qua những nốt đàn dịu dàng thiết tha của bài “Memory” khép lại cuốn CD.
“Memory” …
Giòng đời cũng vậy, sau những khúc quanh đầy sóng gió, là bến bờ êm ả cho tâm hồn tìm đến.
Nhà văn Phạm Xuân Đài, tức Phạm Phú Minh, cảm nhận xa hơn thế. Ông cho rằng “Nỗi nhớ” của nhạc sĩ Lê Văn Khoa chứa chất cả khung trời quê hương xa thẳm mù khơi … và nỗi niềm ấy đã làm rung động không chỉ những đồng hương cùng tình cảnh mà với cả người nước ngoài, nhất là khi họ mang hoàn cảnh lịch sử tương tự như mình. Có lẽ, đó là phần nào nguyên nhân đã đưa Lê Văn Khoa tìm đến các nhạc sĩ người Ukrain để thể hiện những nhạc phẩm của ông.
“Longing” …
Thy Nga phone sang vùng Quận Cam, Nam California, Hoa Kỳ, nơi nhạc sĩ Lê Văn Khoa định cư, để hỏi chuyện ông, trước tiên là về việc thực hiện cuốn CD “Memories”.
Lê Văn Khoa : Tôi lại đến với dàn nhạc "Kyiv Symphony Orchestra" bởi vì mình đã làm việc với nhau, cũng quen rồi. Họ cũng chơi nhạc của tôi trước rồi cho nên họ rất thích và họ sẵn sàng tiếp để mà thực hiện cái CD này.
Thy Nga : Ngoài vấn đề cảm thông giữa hai nền văn hóa khác nhau, có những khó khăn nào khác?
Lê Văn Khoa : Thưa, khó khăn lớn hơn hết, là ngôn ngữ; nhưng mà Âm nhạc làm cho người ta hiểu nhau thành ra đối với người Ukrain dù họ không nói được tiếng Anh và tôi không nói được tiếng Ukrain nhưng chúng tôi thông cảm được qua nét nhạc và sự rung động của từng âm thanh.
Cũng may là nhạc trưởng biết chút ít tiếng Anh vì bà ấy từng đi trình diễn 7 lần tại Mỹ, thành ra mình liên lạc được với nhau. Nhưng mà có những cái khác, như cái từ âm nhạc là từ quốc tế, là tiếng Ý từ ngàn xưa nên chúng tôi nói chuyện dễ hiểu nhau lắm, dù là từng chữ một của lời nói thì mình không hiểu nhưng cái ý thì thông cảm nhau được rất dễ.
Thy Nga : Cuốn CD "Memories" đã được phổ biến ra sao?
Lê Văn Khoa : Tôi vẫn loanh quanh khu Quận Cam mà thôi. Tôi có dự định sẽ đưa đi những tỉnh khác của California, đồng thời sẽ đưa đi vài tiểu bang ở Mỹ trước khi ra nước ngoài.
Tuy nhiên cho tới nay, sự đón nhận của khách thưởng ngoạn rất cao, đó là điều đáng mừng. Họ nói cái CD này dễ nghe, họ thông cảm được, họ theo được sự rung động của nó.
Thy Nga : Nhắc lại cuốn CD "Symphony Vietnam 1975" thì nhạc sĩ có đưa sang cái xứ có dàn nhạc đó, là Ukraina, để cho dân chúng ở đó biết không?
Lê Văn Khoa : Có, tôi cũng có đưa qua bên đó nhưng mà nói thật là với cái giá bên Mỹ này thì người dân Ukrain không thể mua được. Tính theo đô-la Mỹ thì không cách gì họ mua nổi CD này.
Tôi có gửi tặng một số để cho họ phổ biến trong các giới nhạc bên đó, tất cả đều rất thích. Tác phẩm “Symphony Vietnam 1975” đã được nhiều dàn nhạc ở Mỹ và bên Úc cũng có trình diễn.
Thy Nga : Công việc của ông, tôi có được nghe là đã có nhiều nhà giáo dục phổ biến cho lứa trẻ được học hỏi về nhạc của dân tộc Việt Nam, phải không ạ. Lê Văn Khoa : Nói đúng ra, họ được giới thiệu đến với cái CD thì họ mua và họ xin phép được sử dụng trong lớp học để cho sinh viên học sinh nghe, nghiên cứu, phân tích, nhận định, … thì tôi thấy đó cũng là điều hay. Cái đó đi vào tâm hồn những người trẻ, và hy vọng rằng những người đó sẽ tìm tòi nhiều hơn nữa để biết nhiều hơn về nguồn gốc của nhạc Việt, là điều rất mừng.
Thy Nga : Nhạc sĩ Lê Văn Khoa nhận định rằng Âm nhạc vượt lên trên sự giới hạn của ngôn ngữ, diễn đạt được những rung động của tiếng lòng cho nên qua âm nhạc, mọi người trên thế giới có thể cảm thông nhau.
Do đó, lâu nay, Lê Văn Khoa theo đuổi công cuộc soạn nhạc không lời mặc dù biết rằng viết nhạc phổ thông thì được quần chúng biết đến nhiều hơn, và theo sau là tiền bạc. Soạn nhạc không lời thì khó khăn gấp bội nhưng Lê Văn Khoa chấp nhận, và âm thầm tiến hành ý hướng của mình.
Trong những lời ghi về đĩa nhạc Memories, ca sĩ và là nhạc sĩ dương cầm Quỳnh Giao cảm nhận "sự cô đơn đáng kính của người nghệ sĩ không tìm đám đông. Lê Văn Khoa đi tìm Nghệ Thuật và đã thấy. Rồi gặp nhiều nhạc sĩ có tài của xứ Ukraine để thực hiện cho chúng ta các đĩa nhạc hay."
“Memory” …
Đến đây thì chương trình phải tạm dừng. Thy Nga mời quý vị đón nghe kỳ tới để thưởng thức các bài dân ca Việt Nam mà nhạc sĩ Lê Văn Khoa khai triền, và các nhạc bản với sắc thái khác trong cuốn CD “Memories”. Chào tạm biệt quý thính giả.