Gia Minh, phóng viên đài RFA
Người tiêu dùng trong nước lại lo lắng vì giá tân dược tăng thêm suốt những tuần qua. Nguyên nhân vì đâu thuốc tây cứ mãi tăng giá như thế? Cơ quan chức năng có những biện pháp gì để bình ổn thị trường tân dược? Gia Minh trình bày vấn đề trong phần sau.
Chỉ mới qua một quí mà giá thuốc đã tăng ba lần. Kết quả một khảo sát được đưa ra hồi đầu tháng tư vừa qua cho thấy qua kiểm tra 5 doanh nghiệp và các quầy thuốc tại bệnh viện ở Hà Nội thì có 50 mặt hàng tân được tăng giá. Mức tăng tại một công ty kinh doanh dược với 400 mặt hàng thì có 20 mặt hàng tăng, và mức tăng cao nhất đến 30%.
Lý do tăng giá được chính những người kinh doanh bán hàng nêu ra là vì nhà nhập khẩu tăng giá, hoặc các thời hạn khuyến mãi đã qua.
Ông Đồng Viết Thắng, chủ tịch Hiệp hội Sản xuất và Kinh doanh Dược Việt Nam thì đưa ra lý giải: "Thuốc thế giới tăng thì trong nước cũng phải tăng. Cứ truy cập vào trang mạng thế giới thì thấy."
Chính thứ truởng Bộ Y Tế, ông Cao Minh Quang, cho biết trong thời gian qua có chín doanh nghiệp trong và ngoài nước đề nghị Bộ cho họ tăng giá gần 60 mặt hàng. Mức tăng từ 2 cho đến gần 30%. Trong khi Bộ chưa có ý kiến trả lời thì mưới ba công ty đã cho tăng giá hằng trăm mặt hàng tân dược.
Theo một văn bản mà Bộ Y tế gửi cho các doanh nghiệp và Sơ y tế địa phuơng thì chính bộ phát hiện việc nhiều công ty tự động tăng giá thuốc bầt hợp lý. Nguyên nhân tăng là do chi phí hoa hồng, quà biếu cho bác sĩ, hội đồng thuốc bệnh viện, chi phí tiếp thị sản phẩm và tổ chức hội thảo. Tất cả những lọai chi phí này đều tính vào giá thuốc và cuối cùng thì người tiêu dùng phải gánh chịu.
Một qui định của Cục Quản lý Dược cũng đang bị các đơn vị kinh doanh thuốc lợi dụng, đó là qui định thặng số lãi trần qua các khâu bán buôn, bán lẻ. Ông Lê Văn Truyền, nguyên thứ truởng Bộ Y tế, có giải thích về khái niệm này: "Thặng số phải bao gồm mọi chi phí, cả hoa hồng nếu có."
Liên quan đến cuộc sống người dân là vấn đề nhạy cảm nên phải làm gì đó; chứ đối với các doanh nghiệp thì không có vấn đề gì.
Theo ông Truyền thì doanh nghiệp không thể lợi dụng qui định về thặng số lãi trần để mua một bán hai hay lợi dụng các khâu trung gian, mua bán lòng vòng để tăng giá. Chánh thanh tra Bộ Y tế Trần Quang Trung cho biết qua các đợt thanh tra trước đây từng phát hiện được giá thuốc tăng từ 100% đến 200% so với giá gốc do mua bán lòng vòng.
Một người dân đưa ra nhận định của bản thân về việc mua thuốc chữa bệnh: "Có toa thì mua thuốc thôi; chứ không tìm hiểu lý do sao giá thuốc tăng."
Trước dư luận trong nước về giá thúôc tăng liên tục thì Bộ Y tế cho hay đã có tổ chức các đoàn thanh tra từ ngày 9 vừa qua và sẽ làm việc cho đến hết tháng. Bộ Y tế cũng làm việc với những doanh nghiệp bị phát hiện có tăng giá, và nếu họ giải trình không hợp lý thì phải trở về mức giá cũ.
Ông Đồng Viết Thắng thừa nhận giá thuốc tăng là vấn đề mà các cơ quan chức năng phải vào cuộc: "Liên quan đến cuộc sống người dân là vấn đề nhạy cảm nên phải làm gì đó; chứ đối với các doanh nghiệp thì không có vấn đề gì."
Trước đây, phóng viên Lan Anh của Báo Tuổi Trẻ, do viết bài có trích đăng một văn bản của Bộ Y Tế, đã gặp trở ngại với phía cơ quan chức năng, vì văn bản đó được cho là mật.
Theo thứ truởng Bộ Y tế thì vào tháng sau sẽ ban hành qui định về thặng số. Và trong năm nay, Bộ dự kiến ban hành 16 văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Dược. Luật này được ban hành từ hồi năm 2005.
Hồi năm 2003, hai bộ Y tế và Tài chính có ra thông tư liên tịch qui định mọi lọai thuốc lưu hành trên thị trường phải có giá niêm yết trên hộp . Thế nhưng chẳng mấy ai tuân theo. Việc niên yết giá tại quầy bán lẻ cũng bất khả thi vì không có chổ để ghi cho xuể mọi thứ thuốc. Cục Quản lý dược có trang mạng www.cimsi.org.vn với giá của mọi thứ thuốc để người tiêu dùng tham khảo khi muốn mua thuốc, nhưng nay thì không thể truy cập được nữa.
Vào ngày đầu tuần vừa qua, ông Lê Văn Truyền, nguyên thứ truởng Bộ y tế Việt Nam trong trả lời phỏng vấn Báo Tuổi Trẻ có von về nổ lực muốn quản lý giá thuốc của ngành chức năng Việt Nam như là việc ‘ra trận mà chưa có đủ vũ khí”.