Trà Mi, phóng viên đài RFA
Tạp chí Time của Mỹ chọn “Nhân vật trong năm 2006” chính là bạn, tất cả những người sử dụng internet hoặc tạo ra nội dung trên mạng lưới điện toán toàn cầu, thay vì một cá nhân nổi tiếng nào đó như thông lệ. Nguyên nhân vì sao? Mời quý vị cùng Trà Mi tìm hiểu.
Kết quả bình chọn của tạp chí Time được đăng tải trên số báo phát hành ngày 25 tháng này. Trong danh sách bao gồm tên tuổi của các gương mặt có tiếng tăm trên thế giới như tổng thống Iran, Mamoud Ahmadinejad, chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc, cựu Ngoại trưởng Mỹ James Baker, hay lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Il, “bạn”, tức những người sử dụng net, được bầu chọn là “Nhân vật trong năm”.
Đó chính là những người điều khiển, làm chủ thời đại thông tin ngày nay, những người biết tận dụng sức mạnh của truyền thông để hình thành một nền dân chủ kỹ thuật số. “Bạn” được chọn bởi vì chính bạn đang góp phần làm thay đổi cuộc sống này, chứ không phải bất kỳ một cá nhân trong một lĩnh vực nhất định nào.
Ký giả Lev Grossman của tờ Time nhấn mạnh ý nghĩa của kết quả bình chọn năm nay hầu thiết lập và định hình một nền dân chủ kỹ thuật số mới. Điều này chứng tỏ vai trò quan trọng và sự ảnh hưởng lớn lao của internet và các sản phẩm của nó như blog (nhật ký trực tuyến) hoặc những trang website đối với đời sống con người.
Đây là nơi mọi người được tự do truy cập, chia sẻ thông tin đồng thời cũng có thể tương tác, đóng góp những tác phẩm tự tạo của mình. So với các phương tiện truyền thông khác, net quả là một công cụ giúp chúng ta chuyển tải các sự kiện trong cuộc sống đến với nhau một cách nhanh chóng, hữu hiệu, và cũng chính là cầu nối xoá bỏ mọi khoảng cách về không gian và thời gian.
Một bạn trẻ thạo internet trong nước bộc bạch cảm nhận của mình về sự kiện tạp chí Time bầu chọn nhân vật năm nay là những người sử dụng net chứ không phải là một nhân vật nổi bật nào trên thế giới:
“Nó đã khuyến khích mọi người trao đổi thông tin một cách tự do, đúng với quyền của công dân, điều cơ bản nhất của hiến chương nhân quyền quốc tế. Cho nên, tạp chí Time hôm nay tôn vinh những người sử dụng net để nói lên rằng công nghệ thông tin có ý nghĩa rất lớn trong cuộc sống chúng ta.
Nó đã khuyến khích mọi người trao đổi thông tin một cách tự do, đúng với quyền của công dân, điều cơ bản nhất của hiến chương nhân quyền quốc tế. Cho nên, tạp chí Time hôm nay tôn vinh những người sử dụng net để nói lên rằng công nghệ thông tin có ý nghĩa rất lớn trong cuộc sống chúng ta.
Internet mang lại thông tin từ mọi phương diện, mọi chiều. Chính internet đã làm cho cả thế giới thay đổi chứ không phải chỉ có các nhân vật tiêu biểu nào đó. Cho nên chúng ta cần phải biết đến nó và phát huy hơn nữa. Theo tôi, mục đích của việc bình chọn này là như thế.”
Trong số các trang web được đánh giá cao về tính năng hoạt động có website chia sẻ trực tuyến YouTube, trang MySpace.com, hay Wikipedia, nơi người sử dụng có thể đăng tải những nội dung tự tạo như các bài viết, hoặc hình ảnh, âm thanh.
Trang MySpace.com từ năm ngoái đã thuộc về sở hữu của tập đoàn truyền thông khổng lồ News Corp, với giá sang nhượng 650 triệu đô la. Còn trang YouTube đã được tập đoàn Google mua với giá trên 1,6 tỷ Mỹ kim hồi tháng 10 vừa qua.
Ra đời từ năm 2005, hiện mỗi ngày trang này thu hút chừng 100 triệu lượt truy cập vào xem các video clip. Tại Việt Nam website này có phổ biến không? Anh thanh niên ở Sài Gòn cho biết:
“Tạm tạm, không nhiều đâu. Ở Việt Nam những trao đổi thông tin thường thể hiện qua diễn đàn của các trang web cá nhân hoặc các tổ chức đoàn thể, chứ không qua các trang to tác như Youtube.
So với những trang web tương tự có cùng chức năng như Youtube thì trang 360 độ của Yahoo phổ biến hơn vì nó được lên TV, hướng dẫn qua các phương tiện truyền thông trong nước nên đựơc nhiều người sử dụng web ở Việt Nam quan tâm hơn. Còn Youtube đối với những người ghiền net thì biết đến nó lâu rồi.”
Là người từng sử dụng Youtube, người bạn trẻ thuộc thế hệ “kỹ thuật số” chia sẻ nhận xét của mình về trang web này:
So với những trang web tương tự có cùng chức năng như Youtube thì trang 360 độ của Yahoo phổ biến hơn vì nó được lên TV, hướng dẫn qua các phương tiện truyền thông trong nước nên đựơc nhiều người sử dụng web ở Việt Nam quan tâm hơn. Còn Youtube đối với những người ghiền net thì biết đến nó lâu rồi.
“Youtube là một trang web rất tốt. Nó đưa lên những đoạn video clip hoặc những hình ảnh của cá nhân nào đó, mang tính tự sự, ai muốn xem thì click vô. Ưu điểm của Youtube là chất lượng hình ảnh, âm thanh. Người ta không quan tâm đến Youtube ở mặt nội dung, mà quan tâm đến hình thức trình bày và tốc độ chuyển tải tốt.
Nhiều người có thể dùng nó để trao đổi thông tin từ những thông tin cá nhân chứ không nhất thiết là cái gì to tác. Ví dụ như người ta có thể post lên một đoạn ca khúc do chính họ trình bày hoặc chia sẻ một đoạn video cho gia đình và người thân thì hoàn toàn tiện lợi. »
Ý tưởng bình chọn nhân vật trong năm của tạp chí Time lần đầu tiên ra đời vào năm 1927, với mục đích chọn ra con người hay sự kiện có ảnh hưởng nhiều nhất đối với thế giới hoặc tạo ra những sự kiện đáng chú ý trong năm.
Đây không phải là lần đầu tiên nhân vật được chọn không phải là một cá nhân mà là một tập thể, ví dụ như năm 1966 đó là “Thế hệ dưới 25 tuổi” hay “Phụ nữ Mỹ” trong cuộc bình chọn hồi năm 1975.
Năm ngoái, vợ chồng tỷ phú Bill Gates và ngôi sao nhạc rock Bono đựơc Time chọn là “Nhân vật năm 2005” vì các hoạt động từ thiện cũng như những sự đóng góp giúp giảm tình trạng nghèo đói và cải thiện sức khoẻ người dân trên toàn cầu.
Tuy nhiên, danh hiệu này không chỉ dành để vinh danh những gương mặt có đóng góp tiêu biểu mà có đôi khi còn bao gồm cả các cá nhân hay sự kiện gây tranh cãi trên thế giới như Adolf Hitler vào năm 1938 và Josef Stalin một năm sau đó.