Gia Minh, phóng viên đài RFA
Suốt những ngày qua, báo chí trong nước loan tin giá đường đang tăng cao, mức tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái và cá biệt có nơi đẩy giá lên gần gấp ba. Hầu như các cơ quan chức năng ‘bó tay’ trước tình trạng này. Như thế có khả năng đưa đến sốt giá đường vào dịp cận Tết như hiện nay.
Nguyên nhân tình trạng đó là gì? và ngành mía đường Việt Nam đang họat động ra sao để có thể đáp ứng nhu cầu trong nước, đặc biệt sau cơn khủng hoảng của ngành mấy năm qua?
Vào ngày 27 tháng 12, Gia Minh hỏi chuyện ông Lê Văn Tam, chủ tịch Hiệp hội Mía Đường Việt Nam. Trước hết là những lý giải của ông về tình hình giá đường tăng hiện nay.
“Nóng lên là chuyện bình thường vì mặt bằng đường thế giới tăng cao hơn: giá ở London là 365 đô/tấn, tại thị trường New York cũng lên 14,85 cent/pound nên thị trường thế giới giá lên do cung không đáp ứng cầu, mà thị trường Việt Nam cũng ăn nhịp với thế giới. Thái Lan năm nay cũng chỉ được khoảng 40 triệu tấn mía, so với năm ngoái giảm hơn 30%.
Ở Việt Nam thì do thiên tai: mía bị mất mùa chỉ đạt khoảng 80% so với mọi năm. Từ Quảng Ngãi trở vào đang mưa nên việc ép cũng bị ngưng. Mà giá tăng cũng chỉ đến tháng hai tháng ba thôi. Giá có tăng một chút.”
Gia Minh: Nhưng báo chí loan tin là giá tăng gấp đôi chứ khônbg phải một chút như ông nói?
Lê Văn Tam: Năm ngoái 6 ngàn rưỡi, còn nay giá 9 nghìn thôi. Chín nghìn là giá nhà máy bán ra.
Gia Minh: Đó là những ỵếu tố khách quan còn chủ quan của ngành?
Lê Văn Tam: Năm qua đang giải quyết những tồn đọng cũ, lo chuyển đổi từ sở hữu nhà nước sang cổ phần hoá. Nhưng nguyên nhân chính là do thiên tai.
Gia Minh: Vừa rồi Ủy ban Kiểm toán Nhà nước đưa ra con số nợ khá lớn của 37 nhà máy đường?
Lê Văn Tam: Đó là con số chung từ trước đến nay nhưng những năm qua thì năm nào cũng có làm hết hồi, và nay cũng đâu vào đấy.
Gia Minh: Có ý kiến cho rằng tiềm năng mía đường của Việt Nam lớn và có thể tốt, vậy những ưu tiên để khai thác tiềm năng đó là gì?
Lê Văn Tam: Trước hết là trong năm nay hay quí một sang năm sẽ hòan tất cổ phần hoá; các nhà máy lo xây dựng vùng nguyên liệu đáp ứng đủ công suất; đầu tư thêm công nghệ vào để tăng năng xuất, giảm gia thành.
Gia Minh: Trước đây nông dân mất niềm tin nhiều rồi thì nay làm sao lấy lại?
Lê Văn Tam: Nay giá mua mía cao làm và nông dân trồng khá nhiều
Gia Minh: Làm sao để có vùng nguyên liệu bền vững?
Lê Văn Tam: Mỗi nhà máy trước đây mỗi khi đầu tư xây dựng đều được xét duyệt rồi nay thì rà soát lại để có chính sách thu hút nông dân, những điều sai ttrước đây đã xoá rồi.
Gia Minh: Theo nhận định của ông thì khi nào ngành mới ổn định?
Lê Văn Tam: Theo tôi thì không sớm hơn năm 2010.
Gia Minh: Cám ơn ông.