Viá»t Hùng, phóng viên Äà i RFA
Trong những ngà y qua, dÆ° luáºn trong các nhà dân chủ tại Viá»t Nam quan tâm Äến cuá»n bÄng Audio thâu má»t Äoạn cuá»c trao Äá»i của nhà vÄn Nguyá» n Xuân NghÄ©a tại tÆ° gia á» Hải Phòng vá»i hai nhân viên của Tá»ng cục 2 và Cục Tình báo khi những nhân viên nà y Äến ngÄn cản không cho ông Nguyá» n Xuân NghÄ©a lên Hà Ná»i tham dá»± Äám tang giáo sÆ° Hoà ng Minh ChÃnh.
Trong ná»i dung cuá»n bÄng có Äá» cáºp Äến cái chết của vợ chá»ng nhà biên ká»ch LÆ°u Quang VÅ© và nhà thÆ¡ Xuân Quỳnh cùng cháu bé trong má»t vụ tai nạn ô-tô Äầy âbà ẩnâ xảy ra và o ngà y 29-08-1988 trên ÄÆ°á»ng từ Hải Phòng vá» Hà Ná»i.
Vụ viá»c nà y âhé lá»â Äiá»u gì, má»i quà vá» theo dõi cuá»c trao Äá»i của Viá»t Hùng vá»i nhà vÄn Nguyá» n Xuân NghÄ©a.
Từ những lá»i lẽ Äe dá»a
Việt Hùng: Thưa nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa, liên quan đến đám tang giáo sư Hoà ng Minh Chính trong một lần trả lời phỏng vấn với đà i chúng tôi nhà văn nói có hai nhân viên xưng danh từ Tổng Cục 2 và Cục Tình báo tới ngăn cản nhà văn về Hà Nội tham dự đám tang cụ Hoà ng Minh Chính và họ có đề cập đến cái chết của vợ chồng nhà biên kịch Lưu Quang Vũ, nhà thơ Xuân Quỳnh và cháu bé thì nay cuốn Tape Audio đã được dư luận cả trong-ngoà i nước biết tới…
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng thưa anh và thưa quí vị thính giả, như quí vị đã biết cụ Hoà ng Minh Chính qua đời và o đêm ngà y mùng 1, rạng mùng 2 Tết âm lịch, ngay sáng mùng 2 Tết có hai công an đến đây thương lượng với tôi nếu có đi dự đám tang ông Hoà ng Minh Chính thì họ sẽ chở đi với điều kiện chịu sự quản lý của họ.
Tháºm chà nếu chúng tôi Äi sá»m thì há» còn bao chi phà Än uá»ng và khách sạn nghá» dá»c ÄÆ°á»ng, nhÆ°ng vá»i Äiá»u kiá»n viếng tang lá» cụ Hoà ng Minh ChÃnh xong là phải theo há» vá» ngay và chá»u sá»± kiá»m soát của há» và không Äược tiếp xúc vá»i ai.
Chuyá»n má»i tạm dừng á» Äó vì chúng tôi cÅ©ng chÆ°a có má»t quyết Äá»nh nà o và há» cÅ©ng nói Äá» nghá» của há» là 90% thá»±c hiá»n Äược nếu chúng tôi Äá»ng ý. Thế nhÆ°ng má»i viá»c thay Äá»i khi và o ngà y mùng 4 Tết, khoảng 6 giá» tá»i có hai ngÆ°á»i mặc thÆ°á»ng phục tá»i nhà tôi, há» Äá»u á» trạc Äá» tuá»i 40â45, há» tá»± giá»i thiá»u tên là Nguyá» n VÄn Hoà n, ngÆ°á»i của Tá»ng cục 2 và ngÆ°á»i thứ hai giá»i thiá»u là của Cục Tình báo. Và há» nhìn ra xe ô-tô Äá» ngay sát cá»a nhà tôi ý muá»n nói há» từ Hà Ná»i xuá»ngâ¦
Việt Hùng: Nhưng người thứ hai nói là của Cục tình báo có xưng danh tên là gì hay không?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Anh ta không xưng danh. Tôi có hỏi họ đề nghị cho tôi xem giấy tờ tùy thân thì anh xưng danh là từ Tổng cục 2 nói là tôi không cần phải xem giấy tờ của họ.
Anh ta há»i tôi có biết rằng há» Äá» ra bao nhiêu tiá»n của và công sức Äá» canh giữ tôi trong những ngà y nà y không? Anh ta há»i tôi có Äi dá»± Äám tang ông Hoà ng Minh ChÃnh hay không? Anh ta nói tôi không Äược Äi dá»± Äám tang ông Hoà ng Minh ChÃnh, anh còn há»i thêm tôi có biết tai nạn giao thông dẫn Äến cái chết của LÆ°u Quang VÅ© hay không?
Tôi có trả lá»i vá»i há» tôi biết vụ Äấy và tôi có há»i nhÆ° thế là các anh Äã xác nháºn LÆ°u Quang VÅ©, Xuân Quỳnh và má»t Äứa con bá» sát hại? Tôi chá» sá»± trả lá»i của há» nhÆ°ng há» Äã không trả lá»i câu há»i của tôi.
Anh ta nói với tôi nếu tôi vẫn đi viếng đám tang ông Hoà ng Minh Chính thì tôi sẽ gặp một vụ tai nạn tương tự… và anh ta nói với tôi như thế nà y: "Đối với Lưu Quang Vũ anh chỉ là một kẻ vô danh tiểu tốt. Lưu Quang Vũ nổi tiếng như vậy mà khi chết vụ đụng xe ấy cũng chìm đi, còn anh thì người ta chôn là xong…"
Việt Hùng: Người xưng danh là Tổng cục 2 tên là NguyỠn Văn Hoà n nói với nhà văn như vậy là có sự chứng kiến của những ai ngoà i nhà văn và một người nữa xưng danh là từ Cục Tình báo?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Ngoà i ra còn có sự chứng kiến của vợ tôi và con tôi.
Äến tiết lá» vá» cái chết của Xuân Quỳnh-LÆ°u Quang VÅ©
Việt Hùng: Nay thì cuốn băng đã được phổ biến trên mạng Internet và dư luận trong-ngoà i nước đang nói đến cuốn Tape nà y. Trước quí thính giả của Đà i Á Châu Tự Do cả trong và ngoà i nước xin nhà văn có thể cho biết phải chăng cuốn Tape đó là do nhà văn thâu?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng, chính bản thân tôi thâu ngay lúc xảy ra câu chuyện.
Việt Hùng: Nếu trong trường hợp cần đối chất để là m sáng tỏ về cái chết không rõ rà ng của vợ chồng nhà thơ Xuân Quỳnh, nhà biên kịch Lưu Quang Vũ và cháu bé thì nhà văn có sẵn sà ng trước dư luận hay không?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng tôi sẵn sà ng đối chất. Cái chết của kịch tác gia Lưu Quang Vũ cùng người vợ là Xuân Quỳnh và một người con đã âm ỉ dai dẳng trong dư luận văn nghệ sĩ và những người quen biết rằng, đấy là một cái chết rất mờ ám, bí ẩn… cho nên khi một người ở Tổng Cục 2 nói như vậy thì trong đầu tôi léo lên những nghi vấn cũ và tôi có hỏi thẳng các anh xác nhận việc Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh và người con phải không?
Thế nhÆ°ng ngÆ°á»i nói câu Äó Äã không trả lá»i tôi mà anh ta chá» khẳng Äá»nh lại nếu tôi lên Hà Ná»i Äi viếng tang lá» cụ Hoà ng Minh ChÃnh thì sẽ gặp lại má»t vụ tÆ°Æ¡ng tá»±â¦
Việt Hùng: Qua bà i báo tường thuật về cái chết nà y của nhà báo Lê Bảo Trung ở báo Dân Trí tính cho đến nay vẫn là một sự "chìm trong im lặng…", và có thể nói sau 20 năm thì đây là một trong những dấu hiệu để vụ án "hé mở" ra hay sao? với cái nhìn của nhà văn?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng tôi cũng nghĩ như vậy, đúng vậy.
Việt Hùng: Nhưng sau khi trực tiếp thâu cuốn băng đó nhà văn có thông báo cho các cấp chính quyền có liên quan đến vụ việc, như có những người tới dùng những biện pháp đe dọa…
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Thưa anh tôi không kịp là m việc đấy bởi vì như anh và quí vị thính giả cũng đã biết tôi bị cầm chân tại nhà từ ngà y 24 -25 tháng Chạp cho đến mãi tận ngà y 14-15 Tết thì tôi mới được tự do. Và o lúc đó khi tôi ra khỏi nhà là họ đã án giữ trước cửa nhà tôi rồi, nếu tôi cứ cố tình đi thì khó tránh khỏi những vụ đụng độ xô xát.
Việt Hùng: Về mặt dư luận, thưa nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa, trước đây trong cuộc trả lời phỏng vấn với chúng tôi liên quan đến đám tang cụ Hoà ng Minh Chính thì nhà văn nói có những nhân viên xưng danh như vậy và nay phần Audio đã có và nhà văn cũng xác nhận là nhà văn đã thâu cuốn băng đó. Nhà văn có nói điều nà y với những người đồng nghiệp của nhà văn hay những bạn bè gần gũi với nhà văn biết về việc nà y không?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Không tôi không nói cho ai biết, vì tôi nghĩ có thể họ sẽ và o khám nhà tôi và sẽ tịch thu phương tiện ghi âm của nhà tôi… Trong bà i viết của tôi có kể lại toà n bộ sự việc, những người láng giềng của tôi đang đọc bà i viết đó từ 3-4 hôm nay.
Việt Hùng: Khi nhà văn thâu những cuốn băng đó, khi dư luận cả trong-ngoà i nước đã được nghe cuốn băng đó thì chắc hẳn nhà văn cũng biết sẽ có những "hệ lụy"…
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng thưa anh tôi cũng biết điều đấy và tôi sẵn sà ng chịu mọi chuyện có thể xảy ra.
Việt Hùng: Nhưng mà nhà văn hiện đang sống ở Việt Nam, việc thâu cuốn băng như vậy thì…
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Khi một nội dung câu chuyện quan trọng như vậy thì tôi sẵn sà ng là m những việc mà tôi nghĩ rằng việc là m của tôi là hợp pháp để giúp đỡ về những nghi vấn về vái chết của Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh được hé mở.
Việt Hùng: Nói như thế tức là nhà văn sẵn sà ng là m nhân chứng sống cho việc có những dấu hiệu "hé mở" trong vụ án Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng thưa anh tôi sẵn sà ng là m điều ấy.
Việt Hùng: Nhưng nhà văn có chuẩn bị tinh thần để bạch hóa những điều nà y cho báo giới cả trong nước và ngoà i nước hay không?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng tôi sẵn sà ng thưa anh.
Việt Hùng: Và cho đến bây giờ kể như đã gần 24 giờ đồng hồ kể từ khi dư luận cả trong và ngoà i nước được nghe cuốn Tape phổ biến trên mạng Internet về những đoạn đối thoại, độc thoại, nhà văn đã ghi nhận được gì thưa nhà văn?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Tôi ghi nhận điều ấy theo hướng tích cực, tôi sẵn sà ng đối chất với bất cứ cơ quan luật pháp nà o ở trong nước cũng như quốc tế để mong muốn là m rõ hơn cái chết của kịch ta gia Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh và o những năm Việt Nam bắt đầu mở cửa nhìn ra thế giới. Và tôi cũng biết rằng sống trong chế độ cộng sản những việc là m của tôi là rất nguy hiểm, nhưng vì sự thật, vì công lý tôi sẵn sà ng là m tất cả những gì mà luật pháp quốc tế và Việt Nam yêu cầu.
Việt Hùng: Nhưng mà xuất phát từ điều gì mà nhà văn lại là m điều nà y, việc nà y hoà n toà n là cá nhân hay có… chuyện gì đứng đằng sau hay không?
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Đầu tiên khi ngồi nói chuyện với họ tôi không nghĩ đến việc phaỉ ghi âm, bởi vì tôi thấy những câu đầu tiên thì cũng bình thường thôi, nhưng khi họ nói đến cái chết của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ thì tôi biết là có vấn đề gì đây để đe dọa tôi thôi nhưng ít ra thì tôi cũng phải ghi lại những lời nói của họ để sau nà y có chứng cớ họ đã đe dọa tôi, khủng bố tôi, thế nhưng bây giờ câu chuyện của họ về cái chết của Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ được loang rộng ra và nếu luật pháp ở trong nước và quốc tế quan tâm đến vấn đề đấy thì tôi sẵn sà ng là m nhân chứng.
Việt Hùng: Cuốn tape thâu và o ngà y mùng 4 Tết âm lịch tức là nhằm ngà y 10 tây tháng 2.
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng, cuốn Tape thâu và o lúc hơn 6 giờ tối ngà y 10-02, tức mùng 4 Tết Mậu Tý.
Việt Hùng: Thay mặt quí thính giả của đai cám ơn nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa.
Nhà văn NguyỠn Xuân Nghĩa: Vâng chà o anh Việt Hùng và xin kính chà o tất cả quí vị thính giả.