Đỗ Hiếu, phóng viên đài RFA
Một phái đoàn thuộc bộ ngoại giao Hoa Kỳ do ông Eric John, thứ trưởng ngoại giao đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương hướng dẫn đã đến Thanh Minh Thiền Viện hôm qua, thăm viếng Hoà thượng Thích Quảng Độ, Viện Trưởng Viện Hóa Đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất.
Đài Á Châu Tự Do chúng tôi đã loan báo tin này trong buổi phát thanh tối hôm thứ hai.
Để ghi nhận thêm chi tiết về cuộc hội kiến, Ban Việt Ngữ chúng tôi liên lạc với ông Võ Văn Ái, phát ngôn nhân Viện Hóa Đạo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, trụ sở tại Paris, Pháp và được ông dành cho cuộc nói chuyện sau đây.
Nội dung cuộc hội kiến
Đỗ Hiếu: Thưa ông, qua thông cáo báo chí của Phòng Thông Tin Phật Giáo quốc tế, chúng tôi được biết phái đoàn bộ ngoại giai Hoa Kỳ vừa đến thăm Hoà thượng Thích Quảng Độ tại Thanh Minh Thiền Viện, xin ông cho biết chi tiết về cuộc gặp gỡ này?
Ông Võ Văn Ái: Phái đoàn của bộ ngoại giao Hoa Kỳ do ông Eric John, Trợ tá ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Sự vụ hướng dẫn cùng với nhiều nhân viên ngoại giao và cùng đi có ông Seth Winnick tổng lãnh sự Hoa Kỳ đã đến thăm Hoà thượng Thích Quảng Độ tại Thanh Minh Thiền Viện.
Cuộc trao đổi giữa đôi bên kéo dài từ 8 giờ 20 đến 10 giờ 20 sáng thứ hai 9 tháng tư. Ngay sau đó, qua điện đàm, Hoà thượng Quảng Độ cho chúng tôi biết cuộc gặp gỡ này rất thân tình và thẳng thắng
Phái đoàn của bộ ngoại giao Hoa Kỳ do ông Eric John, Trợ tá ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Sự vụ hướng dẫn cùng với nhiều nhân viên ngoại giao và cùng đi có ông Seth Winnick tổng lãnh sự Hoa Kỳ đã đến thăm Hoà thượng Thích Quảng Độ tại Thanh Minh Thiền Viện.
Đỗ Hiếu: Ông có thể nói rõ về nội dung cuộc hội kiến giữa phái đoàn bộ ngoại giao Hoa Kỳ với Hoà thượng Quảng Độ?
Ông Võ Văn Ái: Hoà thượng Thích Quảng Độ có dặn chúng tôi không tiết lộ một số sự kiện trong lúc này, tuy nhiên nói chung thì trông cuộc tiếp xúc đó, một số vấn đề đã được đưa ra.
Trước tiên Hoà thượng Quảng Độ có lời trách thiện đối với Tổng thống Bush, vì theo ngài thì trước kia, bản thân ngài cũng như toàn dân Việt Nam rất tin tưởng vào sứ mệnh dân chủ hóa toàn cầu của Hoa Kỳ là siêu cường có thể nói độc nhất hiện nay trên thế giới.
Hoà thượng tán thưởng bài diễn văn của Tổng thống Bush trong lễ nhậm chức nhiệm kỳ 2 của ông vào năm 2005.
Dịp đó, ông Bush nói rằng, Hoa Kỳ luôn đứng bên cạnh những dân tộc đấu tranh cho dân chủ, chống độc tài. Nhưng vào ngày Tổng thống Bush đến tham dự thượng đỉnh APEC tại Hà Nội tháng 11 năm ngoái, thì tuyệt đối ông Bush không có một lời nào bênh vực cho tự do tôn giáo cho nhân quyền và dân chủ Việt Nam.
Đây là điều làm cho người dân Việt Nam thất vọng, Hoà thượng nói, không phải riêng nhân dân Việt Nam mà nhân dân Bắc Hàn cũng như nhân dân Miến Điện đều rất thất vọng về sự kiện thiếu vắng về dân chủ, nhân quyền trong lời nói của Tổng thống Bush tại thượng đỉnh APEC.
Vận động cho dân chủ tại Việt Nam
Đỗ Hiếu: Thưa ông, về hiện tình sinh hoạt vận động cho dân chủ tại Việt Nam thì Hoà thượng Quảng Độ trình bày thêm điều gì với phái đoàn Hoa Kỳ?
Ông Võ Văn Ái: Hoà thượng Quảng Độ đạo đạt lên với phái đoàn ngoại giao Hoa kỳ nhờ thỉnh cầu với Tổng thống Bush, chánh phủ và quốc hội Hoa Kỳ trong lúc này phải lên tiếng để lấy lại uy tín đã mất của mình trong chuyến đi thăm Việt Nam hồi tháng 11 năm ngoái. Hoa Kỳ phải hậu thuẩn cho những cá nhân, phong trào, tổ chức, tôn giáo đang đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam.
Hoà thượng Quảng Độ nói, người dân Việt Nam chúng tôi biết rõ là chính mình phải đấu tranh mang lại tự do cho Việt Nam chứ không phải chờ đợi một nước nào nên ngoài mang lại cho mình điều đó.
Hoà thượng Quảng Độ nói, giống như trong một trận đấu sự cổ vũ tin thần của khán giả ngồi xem cũng đóng một phần quan trọng cho sự thành công của trận đấu đó.
Theo Hoà thượng thì sau khi đã được xóa trên trong danh sách CPC, tức là những quốc gia cần đặc biệt quan tâm vì không có tự do tôn giáo, được kết nạp vào tổ chức thương mại thế giới, thông quan quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn, thì Hà Nội gia tăng đàn áp những phong trào và cá nhân đòi hỏi tự do, dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam.
Đó chính là lý do vì sao Hoa Kỳ phải lên tiếng cấp tốc để hậu thuẩn cho phong trào dân chủ và ngăn chận bàn tay đàn áp của nhà cầm quyền Hà Nội đối với các tiếng nói dân chủ và tự do tôn giáo trong nước. Vai trò của tôn giáo rất quan trọng, bởi vì tự do tôn giáo là mẹ đẻ của tất cả các quyền tự do khác trong xã hội.
Đỗ Hiếu: Thưa ông quan thông cáo báo chí từ Phòng Thông Tin Phật Giáo quốc tế, Hoà thượng Quảng Độ có nói đến sinh hoạt chính trị tại Việt Nam. Vậy Hoà thượng nhấn mạnh đến vấn đề gì?
Ông Võ Văn Ái: Hoà thượng Quảng Độ yêu cầu phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ đừng nên tin vào sự kiện tuyên truyền là hiện nay trong nội bộ đảng cộng sản Việt Nam có hai khuynh hướng bảo thủ và đổi mới, một thân Trung Quốc và một thân Hoa Kỳ. Hoà thượng nói rằng, không có chuyện đó, chính sách đàn áp tôn giáo, đàn áp dân chủ là một chính sách nhất quán của Hà Nội.
Theo Hoà thượng thì sau khi đã được xóa trên trong danh sách CPC, tức là những quốc gia cần đặc biệt quan tâm vì không có tự do tôn giáo, được kết nạp vào tổ chức thương mại thế giới, thông quan quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn, thì Hà Nội gia tăng đàn áp những phong trào và cá nhân đòi hỏi tự do, dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam.
Ngoài ra Hoà thượng Quảng Độ cũng nói lên với phái đoàn về sự đàn áp khóc liệt đối với Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất tại 23 Ban Đại diện, các tỉnh Miền Trung, Miền Nam và đặc biệt đối với Gia Đình Phật Tử là phong trào trẻ tại Việt Nam đang có nửa triệu đoàn viên tham gia sinh hoạt.
Các giáo hội khác như Tin Lành, Hoà Hảo, đồng bào Thượng ở Tây Nguyên, ở Miền Thượng Du Bắc Việt cũng còn gặp nhiều khó khăn. Đó là những điều mà Hoà thượng Quảng Độ đã nói lên khi gặp phái đoàn ngoại giao Hoa Kỳ.
Sau cùng Hoà thượng nói rằng, Đạo Phật tin vào luật Vô Thường, không có gì tồn tại vĩnh viễn trong đời này. Chế độ độc tài cộng sản Việt Nam cũng không thoát khỏi quy luật vô thường này. Tự do, dân chủ sẽ nẫy nở trên mãnh đất Việt Nam.
Cần phải lên tiếng gấp
Đỗ Hiếu: Qua điện đàm với Hoà thượng Thích Quảng Độ thì Ngài có cho biết cảm tưởng về những bản án mà nhà nước Việt Nam dành cho các nhà đấu tranh cho dân chủ trong nước không, thưa ông?
Ông Võ Văn Ái: Hoà thượng Thích Quảng Độ có đạo đạt với phái đoàn Hoa Kỳ rằng, bao lâu không có sự can thiệp của chánh phủ Mỹ cũng như các nước Tây Phương và liên hiệp Châu Âu trên lãnh vực nhân quyền và dân chủ, nghĩa là không phải lên tiếng chung chung, mà cần phải có biện pháp chế tài, thì các cuộc đàn áp như trong thời gian qua sẽ tiếp diễn, ngày càng khóc liệt hơn, nhất là đối với các tôn giáo tại Việt Nam.
Hoà thượng yêu cầu Hoà Kỳ cần phải lên tiếng gấp, cần phải hậu thuẫn cho các phong trào đấu tranh cho dân chủ tại Việt Nam, cần có biện pháp chế tài thì mới thay đổi được chính sách đàn áp tại Việt Nam hiện giờ.
Đỗ Hiếu: Đài Á Châu Tự Do xin cám ơn ông Võ Văn Ái, giám đốc Phòng Thông Tin Phật Giáo quốc tế đã dành thời giờ cho cuộc trao đổi hôm nay.