Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Thời sự trong nước ngưng đọng do bốn ngày nghỉ lễ chính thức nhân dịp 30/4 và 1/5. Những thông tin nổi bật được các báo chú trọng, phần lớn xuất phát từ các phiên họp của Uỷ Ban Thường Vụ Quốc Hội diễn ra tại thủ đô, chuẩn bị cho kỳ họp đầu tiên sau Đại Hội Đảng. Chúng tôi tổng hợp các thông tin này hầu quí thính giả.
Kỳ họp thứ 9 của quốc hội Việt Nam khai diễn vào ngày 16/5 sắp tới, các đại biểu có thể hâm nóng nhiều vấn đề thời sự được dư luận quan tâm. Uỷ Ban Thường Vụ Quốc Hội đã họp hôm 4/5 để bàn thảo nội dung kỳ họp quốc hội lần 9.
Tham nhũng, chuyện dài muôn thuở
Theo báo Tuổi Trẻ điện tử và VNExpress, Ông Bùi Ngọc Thanh Chủ nhiệm văn phòng quốc hội cho biết là ngay trong kỳ họp sắp tới, quốc hội muốn nghe chính phủ báo cáo về việc quản lý, sử dụng vốn ODA, nêu rõ ưu điểm cũng như các hạn chế yếu kém của các cơ quan hữu quan.
Các đại biểu quốc hội cũng yêu cầu làm rõ trách nhiệm của Thường Trực Chính Phủ trong vụ tiêu cực PMU 18, tức là vụ án con bạc triệu đô Bùi Tiến Dũng. Vụ tiêu cực này làm sụp đổ ban lãnh đạo bộ giao thông vận tải, bộ trưởng Đào Đình Bình xin từ chức, thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến bị bắt giam và truy tố.
Các đại biểu cũng đề nghị chính phủ báo cáo về một số vụ việc mà cử tri quan tâm, như vụ cầu Văn Thánh 2 ở TP.HCM, việc tổng thanh tra chính phủ ông Quách Lê Thanh nộp lại tiền biếu, cũng như chuyện ông Nguyễn Văn Lâm phó chủ nhiệm văn phòng chính phủ từng để quên chiếc cặp có nhiều phong bì đựng tiền và đô la, sau một chuyến công cán.
Nói chung toàn là các đề tài liên quan tới tham nhũng và quyền lực. Trong phiên họp ngày 4 tháng 5 của uỷ ban thường vụ quốc hội, chủ tịch Nguyễn Văn An nói rằng chính phủ cần đáp ứng yêu cầu của cử tri.
Chúng tôi xin trích phát biểu của một cử tri TP.HCM: Công trình như thế đó chia nhau ăn bớt hết thì còn gì mà nói nữa, dân chúng phẫn nộ đi đến đâu cũng nghe chửi."
Công trình như thế đó chia nhau ăn bớt hết thì còn gì mà nói nữa, dân chúng phẫn nộ đi đến đâu cũng nghe chửi.”
Văn hóa "chìm xuồng"
Theo Tuổi Trẻ điện tử và VNExpress, xung quanh việc chuẩn bị kỳ họp thứ 9, một số chủ nhiệm uỷ ban quốc hội tỏ ra bức xúc, về việc nhiều viên chức nhà nứơc có tiêu cực sai phạm quan trọng nhưng đã không bị xử lý đúng mức, và như thế theo tờ báo là có sự hạ ánh an toàn.
Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội bà Nguyễn Thị Hoài Thu nói rằng bản thân thấy rất là chướng, khi mà lãnh đạo ngành bưu chính viễn thông chỉ nhận hình thức phê bình nghiêm khắc trứơc thủ tứơng, mặc dù trong vụ án Nguyễn Lâm Thái, có tới 40 bưu điện cấp tỉnh thành cả nứơc bị lừa.
Theo các báo, Ông nguyễn Ngọc Trân, phó chủ nhiệm uỷ ban đối ngoại đặt vấn đề đưa vụ thất thoát trong ngành dầu khí ra quốc hội. Vì tiêu cực tham nhũng rất lớn mà 8 lãnh đạo hàng đầu của ngành dầu khí chỉ bị bị xử lý hành chánh.
Ðổi mới sinh hoạt Quốc hội
Kỳ họp thứ 9 vào giữa tháng 5 này Quốc Hội Ba Đình sẽ có nhiều đổi mới, theo VietnamNet đó là thay đổi thủ tục, đối với việc quốc hội bầu chọn lãnh đạo cấp cao cũng như các thành viên chính phủ.
Sinh hoạt quốc hội được đổi mới ở chỗ, ứng cử viên vào các chức vụ nhà nứơc phải trình bày một đôi nét về chương trình hoạt động của mình, phải trả lời các câu hỏi của đại biểu, trứơc khi được bỏ phiếu phê chuẩn.
Mặc dù cơ chế hiện tại của VN mọi định đọat đều từ Bộ Chính Trị Trung Ương Đảng Cộng Sản, nhưng gần đây quốc hội tỏ ra muốn thể hiện một số quyền hạn, thay vì chỉ hợp thức hoá các nhân sự đã được chỉ định.
Tuy vậy các lãnh đạo nhà nứơc và chính phủ vừa là thành viên trung ương đảng, thậm chí là thành viên ban bí thư, hay bộ chính trị, đồng thời lại là đại biểu quốc hội. Sự phân quyền rõ ràng giữa lập pháp, hành pháp tư pháp không được thể hiện trong cơ chế chính trị hiện tại ở VN. Có thể nói Đảng làm thay tất cả.
Vào thời điểm ngày 4 tháng 5, theo VietnamNet Văn Phòng Qúôc Hội chưa nhận được sự chỉ đạo chính thức nào về công tác nhân sự sẽ tiến hành tại kỳ họp thứ 9. Kể cả chức danh bộ trưởng giao thông vận tải của ông Đào Đình Bình, dù ông đã có đơn xin từ chức nhưng thủ tứơng Phan Văn Khải vẫn chưa có tờ trình qúôc hội.
Trong phiên họp ngày 4 tháng 5, chủ nhiệm uỷ ban pháp luật Vũ Đức Khiển nói rằng, Thủ tướng Phan Văn Khải nên phát biểu ý kiến về trường hợp ông Đào Đình Bình trong kỳ họp thứ 9 của Quốc hội.
Ðối phó với đình công
Theo VNExpress, trong phiên họp sáng ngày 4 tháng 5 tại Hà Nội, uỷ ban thường vụ Quốc hội đã nhận định là, việc áp dụng hai hệ thống lương tối thiểu là sự bất cập làm đình công gia tăng.
Cùng làm một công việc nhưng ở doanh nghiệp trong nứơc lương tối thiểu 350 ngàn, trong khi đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nứơc ngoài lương tối thiểu được qui định mức thấp nhất 710 ngàn, và cao nhất 870 ngàn tuỳ khu vực.
Chúng tôi xin trích phát biểu của một doanh nhân Hà Nội về vấn đề này: Nguyên nhân của nó là vì giới chủ nứơc ngoài vào Việt nam đầu tư, giá nhân công của VN vốn đã rẻ rồi mà họ còn trả rẻ đến mức người lao động không sống nổi…"
Theo báo cáo của bộ lao động thương binh xã hội được các báo đưa lên mạng, 200 vụ đình công trong 3 tháng đầu năm qui tụ hàng trăm ngàn công nhân, đặc biệt là ở TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương.
Theo đó, các cuộc đình công đã làm gián đoạn họat động sản xuất kinh doanh , ảnh hưởng đến việc thực hiện các hợp đồng kinh tế và môi trường đầu tư. Vẫn theo Bộ Lao Động, một số nhà đầu tư có ý định chuyển hứơng sang nứơc khác, hoặc quyết định dừng đầu tư, thay đổi thiết bị, hạn chế nhập nguyên vật liệu để thu hẹp sản xuất.
Giới chủ nứơc ngoài vào Việt nam đầu tư, giá nhân công của VN vốn đã rẻ rồi mà họ còn trả rẻ đến mức người lao động không sống nổi…
Một số doanh nghiệp bị thiệt hại về tài sản do bị nhóm người quá khích đập phá văn phòng , công xưởng, lấy trộm sản phẩm. Theo báo cáo này, có xảy ra trường hợp công nhân hạ cờ nứơc ngoài và cờ công ty tại các doanh nghiệp FDI.
Uỷ ban thường vụ cho biết sẽ trình quốc hội bản báo cáo chi tiết về tình hình đình công vào kỳ họp thứ 9 sắp tới.
Ðảng làm thay tất cả
Tuy các báo nói đến những cái mới của quốc hội VN trong kỳ họp thứ 9. Nhưng đổi mới quan trọng nhất chưa diễn ra trong lúc này, uỷ ban thường vụ quyết định hoãn chưa thông qua luật tổ chức quốc hội sửa đổi, mà để hai kỳ họp liên tiếp bàn thảo sâu rộng hơn.
Một trong các nội dung sửa đổi đáng chú ý, theo điều 12 dự thảo sửa đổi luật tổ chức quốc hội qui định rằng, uỷ ban thường vụ quốc hội trình quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm đối với những ngừơi giữ các chức vụ do quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Việc bỏ phiếu được tiến hành định kỳ vào giữa và cuối mỗi nhiệm kỳ quốc hội.
Trong dự luật mới, quốc hội dự kiến tăng số đại biểu chuyên trách từ 25% hiện nay lên 40%. Đây là một tín hiệu tích cực vì như thế quốc hội VN sẽ có các nhà lập pháp nhiều chuyên môn hơn.
VietnamNet khi tường thuật phiên họp của uỷ ban thường vụ quốc hội những ngày đầu tháng 5, đã trích đăng phát biểu của chủ tịch Nguyễn Văn An, theo đó ông nhìn nhận rằng với tư cách đại biểu kiêm nhiệm, cá nhân ông làm hết sức cũng chỉ được 30% công việc của một đại biểu.
Theo chủ tịch An toàn bộ quốc hội VN chỉ làm được 30% nhiệm vụ mà nhân dân giao phó. Thật là một lời phát biểu thẳng thắn và nhiều ý nghĩa.