Kim ngạch dệt may xuất khẩu của Việt Nam sang EU giảm trong quý 1

Lê Dân, phóng viên đài RFA

Dệt may là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, năm ngoái thu về được gần 4 tỷ rưỡi đôla, tức chỉ đứng sau xuất khẩu dầu khí. Thế nhưng theo số liệu của bộ Thương mại thì giá trị hàng dệt may Việt Nam xuất sang ba nước Đức, Anh và Pháp trong quý 1 năm nay đều giảm trên 20%.

0:00 / 0:00
textile_200.jpg

Sau khi thị trường xuất khẩu hàng dệt may lớn nhất của Việt Nam là Hoa Kỳ không còn thuận lợi nhiều như trước do Trung Quốc và những nước trong Tổ chức Thương mại Thế giới không còn phải chịu chế độ hạn ngạch nữa, thì Việt Nam chuyển hướng tăng gia tiếp cận thị trường lớn thứ nhì là Liên minh Châu Âu EU.

Sản lượng xuất sang EU giảm 3%

Tin tức quốc tế và trong nước nghe qua đều có vẻ phấn khởi. Chẳng hạn như vào hai ngày cuối tháng này, tân ủy viên thương mại Liên minh Châu Âu Peter Mandelson sẽ sang thăm Việt Nam lần đầu tiên. Hà Nội cho biết điểm cao sẽ là việc hoàn thành đàm phán song phương để Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới và tiến tới Hiệp định Về Tiếp cận thị trường song phương EU-Việt Nam.

Theo hiệp định này thì EU sẽ xóa bỏ hạn ngạch dệt may ngay lập tức cho Việt Nam và nhân cơ hội này sẽ tăng hơn gấp đôi sản lượng xuất khẩu vào Liên minh Châu Âu.

Thế nhưng theo số liệu của bộ Thương mại Việt Nam hôm thứ Hai mùng 4 tháng Tư thì trong quý 1 năm nay sản lượng hàng dệt may xuất sang EU giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái, phần lớn là do kém tính cạnh tranh.

Tính về giá trị hàng dệt may xuất sang Đức thì giảm trên 27%, sang Anh giảm 26% và sang Pháp giảm 20% trị giá so với năm ngoái.

Nguyên nhân

...Những doanh nghiệp may của Việt Nam cũng còn rất nhiều chỗ yếu. Nhất là nguyên phụ liệu thì hầu hết phải nhập khẩu, cho nên thời gian thu xếp nguyên phụ liệu lâu hơn những nước khác đã có sẵn như Trung Quốc hay Ấn Độ ...

Để lý giải tình trạng đó, bộ Thương mại Việt Nam cho là doanh nghiệp không đáp ứng kịp thời với những đơn đặt hàng lớn, mẫu mã thiết kế kém hấp dẫn, thiếu nguồn vốn, quản lý đầu tư kém hiệu quả và sau cùng là do phải lệ thuộc quá nhiều vào phụ liệu phải nhập khẩu. Hiện nay Việt Nam phải nhập khẩu đến 80% nguyên liệu và phụ liệu để sản xuất hàng dệt may.

Ông Lê Quốc Ân, chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam, đã từng nhìn nhận mặt này. Ông nói: "...Những doanh nghiệp may của Việt Nam cũng còn rất nhiều chỗ yếu. Nhất là nguyên phụ liệu thì hầu hết phải nhập khẩu, cho nên thời gian thu xếp nguyên phụ liệu lâu hơn những nước khác đã có sẵn như Trung Quốc hay Ấn Độ ..."

Những nguyên do vừa kể đã khiến hàng xuất khẩu của Việt Nam kém tính cạnh tranh so với hàng dệt may của Trung Quốc, Ấn Độ và Bangladesh xuất khẩu sang thị trường EU.

Như vậy, nếu Việt Nam nhân chuyến viếng thăm của Ủy viên Thương mại EU Peter Mandelson vào hai ngày 26 và 27 tháng Tư sắp tới, dù có đạt được Hiệp định về Tiếp cận Thị trường Song phương thì có thể gia tăng gấp đôi lượng hàng dệt may xuất khẩu sang thị trường lớn thứ nhì này hay không ?

Hiệp hội Dệt May Việt Nam vừa cảnh cáo rằng sẽ còn bị kém thế hơn nữa trên thị trường EU, nhất là sau thiên tai sóng thần vừa qua, Liên minh Châu Âu đã cắt giảm hoặc tạm bỏ thuế suất nhập khẩu đánh trên hàng của những nước bị sóng thần tàn phá. Trong số đó gồm toàn những đối thủ nặng ký của Việt Nam về mặt hàng dệt may như Sri Lanka, Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia và Bangladesh.

Tôi cho rằng các nhà doanh nghiệp Việt Nam cũng là mạnh đấy, chứ không phải là yếu đâu. Nhưng họ cần cố gắng nhiều hơn nữa. Doanh nghiệp phải biết nhìn thị trường ngày hôm nay khác với những năm trước...

Giải pháp tạm thời

Hiệp hội đã đưa ra giải pháp tạm thời là những doanh nghiệp dệt may Việt Nam nên nhanh chóng đa dạng hóa sản phẩm để có từng chủng loại hàng riêng cho từng thị trường truyền thống. Chẳng hạn như nghiên cứu xem người Pháp thích mặt hàng nào mà chỉ có Việt Nam mới làm tốt, hay loại khăn choàng cổ nào mà người Đức thích dùng.

Ông Lê Quốc Ân khẳng định rằng ngành dệt may Việt Nam vẫn còn tiến xa, nếu bắt đầu nhìn thị trường quốc tế với một nhãn quan mới.

Ông nói: "Tôi cho rằng các nhà doanh nghiệp Việt Nam cũng là mạnh đấy, chứ không phải là yếu đâu. Nhưng họ cần cố gắng nhiều hơn nữa. Doanh nghiệp phải biết nhìn thị trường ngày hôm nay khác với những năm trước..."

Ngoài ra, Hiệp hội Dệt May Việt Nam còn khuyến cáo các doanh nghiệp là cần nên mở thêm những thị trường mới khác, như ở Đông Âu hoặc châu Phi.