Mặc Lâm, phóng viên đài RFA
Cuộc viếng thăm Hoa Kỳ của Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết đã phần nào tác động đến những sinh hoạt thường nhật của người Việt hải ngoại, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, là nơi ông Triết sẽ trực tiếp lên tiếng cũng như có những cuộc tiếp xúc với chính quyền Tổng Thống Bush và nhiều cuộc họp báo tìm đối tác kinh tế cho Việt Nam.
Mặc Lâm trao đổi cùng một số cơ quan truyền thông Việt ngữ tại Mỹ để tìm hiểu nhận định của họ về chuyến đi của ông Triết, mời quý vị theo dõi sau đây.
Sau hơn ba mươi năm hòa nhập vào sinh hoạt của người bản xứ, người Việt tại Mỹ ngày nay đã tự hào với những cộng đồng bạn về những thành tựu của mình, đặc biệt trong lĩnh vực truyền thông. Những nơi có nhiều người Việt sinh sống như California, Texas, Washington DC hay Virginia đều có những tờ báo chuyên nghiệp và đài phát thanh, truyền hình, hoạt động ngày đêm để mang đến cho đồng bào những tin tức nhanh chóng nhất trong sinh hoạt hàng ngày của họ.
Trong chuyến đi của Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết, tất cả phương tiện truyền thông của người Việt đều tập trung vào sự kiện quan trọng này. Bắt đầu từ tiểu bang Texas chúng tôi hỏi chuyện ông Trọng Kim, Chủ nhiệm bán nguyệt san Thời Nay, một tờ báo lớn lâu đời tại Houston, Texas. Ông Kim cho biết những hoạt động của tờ báo trong những ngày vừa qua:
“Chúng tôi có cho đăng nhiều bài liên hệ đến chuyến đi của ông Triết. Chúng tôi là báo chí nên đăng tải những tin tức của đồng bào để độc giả theo dõi và chúng tôi không đứng ra tổ chức điều gì cả. Báo chúng tôi ra hai tuần một lần phần nhiều là tin tổng hợp cả.”
California vốn nổi tiếng là thủ đô tỵ nạn của người Việt và cũng nổi tiếng với nhiều chính kiến khác nhau trong động đồng. Ông Vũ Quang Ninh, Tổng Giám Đốc đài Little Saigon Radio, cho chúng tôi biết về những hoạt động của đài:
“Độc giả phản hồi tích cực lắm, thứ nhất là họ đồng ý cái quan điểm chung của cộng đồng là phải làm thế nào để nói với ông Bush để ông ấy nói lên cái tiếng nói chung của chúng ta đồng thới bắt bên kia phải tôn trọng nhân quyền, thả tù nhân chính trị ra, phải sửa đổi lại phải đổi mới v...v.
Những việc này thì tụi này vẫn làm và được đồng bào hưởng ứng. Đa số ở đây người ta nhớ đến quê hương và người ta muốn cho đồng bào trong nước khá hơn, tốt hơn và đời sông vui vẻ hơn. Chúng tôi làm phát thanh thì phải có cái mẫu số chung của quần chúng và mình phải theo cái mẫu số chung này thì quần chúng mới nghe.”
Tại thành phố San Fransisco ông Huỳnh Lương Thiện, chủ nhiệm tuần báo Mõ, đã phấn khởi báo tin việc thành lập một Billboard cao 14' dài 48' mà ông cho là có khả năng truyền thông rất lớn về việc bịt miệng cha Lý tại Việt Nam. Ông Thiện cho biết những diễn tiến của việc vận động và thành lập công trình này như sau:
“Tôi ở trong Ủy Ban Lời Kêu Gọi Dân Chủ, hai năm trước khi ông Phan Văn Khải tới Mỹ thì anh em tụi này có đăng một thư ngỏ cho Tổng Thống Bush liên quan đến vấn đề nhân quyền của Việt Nam. Năm nay nhân vụ ông Triết tới Hoa Kỳ thì chúng tôi kêu gọi làm một cái Billboard vì mình đã có sẵn bức ảnh của cha Lý bị bịt miệng rất độc đáo chúng tôi có kêu gọi phổ biến cái hình này bất cứ khi nào có thể được.
Đặc biệt chúng tôi có gợi ý là nên làm một cái bilboard tùy theo khả năng của địa phương. Chúng tôi đã thành lập một Ủy Ban gọi là Billboard dân chủ và liên hệ với công ty Clear Channel để thực hiện một Billboard và được dựng lên vào ngày 7 tháng 6 năm 2007.”
Ký giả Đinh Quang Anh Thái, Tổng thư ký của tuần báo Viet Tide có tòa soạn tại miền nam California trực tiếp có mặt tại Washington D.C để đưa tin về những hoạt động của Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết trong khi ông này còn ở lại thủ đô và tiếp xúc với các lãnh đạo cao cấp của chính phủ Mỹ. Ký giả Đinh Quang Anh Thái cho chúng tôi biết những công tác mà ông đã và đang thực hiện:
“Thưa quý thính giả của RFA, trong suốt hai tuần lễ vừa qua thì tuần báo Viet Tide phát hành tại miền Nam California chúng tôi đã loan tin về chuyến đi của chủ tịch nhà nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết. Nhưng trước đó tin tức cũng khá không nhất quán vì có lúc thì nói rằng chuyến đi có thể bị bãi bỏ, có lúc thì lại nói chuyến đi có thể dời lại cho nên mãi cho tới số phát hành trong tuần lễ vừa qua thì Viêt Tide mới nói một cách khá chắc chắn về chuyến đi này.”
Chúng tôi thắc mắc là trong tình hình cấm đoán như vậy làm sao có thể lấy tin tức từ những phát biểu của ông Triết hay những gì có liên quan đến ông ta, ông Đinh Quang Anh Thái cho biết:
“Với tính cách là một nhà truyền thông thì chúng tôi sẽ cố gắng có nhiều cách tiếp cận với sự việc để tường trình với độc giả chẳng hạn như ngày mai đồng bào sẽ có cuộc tập trung biểu tình lớn tại công viên La Fayette chúng tôi sẽ tường trình diễn tiến này.”
Quay trở lại miền Nam California, chúng tôi ghi nhận những thông tin từ ông Lê Vũ, chủ nhiệm tuần báo Viet Weekly, một tờ báo đang có số phát hành rất lớn tại thủ phủ người Việt tỵ nạn. Ông Vũ cho biết:
“Những cơ quan truyền thông khác họ đã loan tin một cách khá đầy đủ, vì là tuần báo nên chúng tôi chọn đi vào những vấn đề có tính cách sâu và chưa được đề cập đến nhiều.
Chúng tôi có liên lạc để có một cuộc phỏng vấn với ông Nguyễn Minh Triết, qua đó chúng tôi muốn tìm hiểu cái quan hệ Mỹ Việt và tình hình kinh tế chính trị bên Việt Nam như thế nào, cũng như những quan hệ giữa Việt Nam và cộng đồng hải ngoại như thế nào. Đó là một nổ lực mà chúng tôi còn đang theo đuổi.”
Nhìn chung có nhiều cách mà truyền thông Việt Ngữ sử dụng để đạt mục đích đem những tin tức giá trị và trung thực nhất đến với đồng bào. Tiếc rằng cơ hội để tiếp xúc với phái đoàn Chủ Tịch Nước không mở rộng nên những bài viết công phu phản ánh thông tin hai chiều khó thể thực hiện.