Gia Minh, phóng viên đài RFA
Hôm nay toà án tỉnh Thừa Thiên- Huế tiến hành vụ xử linh mục Nguyễn Văn Lý và bốn người bị cho là tòng phạm về tội danh tuyên truyền chống nhà nước Cộng Hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Phiên toà đã diễn ra thế nào? Phản ứng của những bị cáo ra sao? Luồng dư luận khác với ý kiến của chính quyền Hà Nội thế nào? Gia Minh trình bày sự việc trong phần sau.

Trong những ngày qua nhiều hãng thông tấn nước ngoài và một số báo trong nước đều loan tin về việc toà án tỉnh Thừa Thiên- Huế sẽ đưa linh mục Nguyễn Văn Lý và bốn người cộng sự ra toà vào ngày 30 tháng 3. Điều này cho thấy vụ xử này thu hút khá nhiều sự chú ý của cả dư luận ngoài và trong nước.
Theo thông tin trên các phương tiện truyền thông, một số người quan tâm đến phiên xử đã tìm đến Toà án Nhân dân Thừa Thiên Huế với mong muốn được dự khán phiên toà; thế nhưng chỉ có những người được mời tham dự mới có thể vào bên trong phòng xử án.
Một trong số những người đến tại khu vực quanh toà án sau khi đến đó về cho chúng tôi biết quang cảnh tại đó vào sáng ngày 30 tháng 3 như sau:
“Tôi đến thì thấy có nhiều công an quanh khu vực đó và chứng kiến cảnh xô xát giữa vợ và thân nhân anh Nguyễn Phong vì họ không được mời vào dự phiên toà; tôi có thu âm được đọan xô xát đó.
Tôi có gặp một phóng viên quay phim nhưng không quay hình vì máy không có micro. Tôi bị công an mời về, họ nói ở đó không có gì và trời nắng rồi nên về đi. Bên ngoài không có loa phóng thanh.
Tôi dự định nếu người quay phim mà có thu tiếng thì sẽ nói nếu để cho đừng có những đấu tranh như Cha Lý thì hãy xóa bỏ mọi bất công xấu xa hiện nay; nếu không thì sẽ còn có những người như Cha Lý, Cha Lợi đấu tranh cho đến cùng.”
Bạn nghĩ gì về phiên toà này? Xin email về Vietweb@rfa.org
Trong chương trình thời sự trưa ngày 30 tháng 3 vào lúc 11:50, Đài Truyền hình Thừa Thiên- Huế đưa tin về vụ xử và nêu lại những cáo buộc mà truyền thông trong nước đưa ra lâu nay:
“Lý không chấp hành lệnh quản chế, ngoan cố cấu kết với những thế lực phản động trong và ngoài nước để chống phá chính quyền nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.”
Không có luật sư biện hộ
Sau khi phiên toà kết thúc với bản án tuyên cho Linh mục Nguyễn Văn Lý, chúng tôi đã liên lạc với một người đồng chí hướng với Linh mục Nguyễn Văn Lý trong việc đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền, cũng như tự do tôn giáo đích thực tại Việt Nam, là Linh mục Phan Văn Lợi thì được ông tường thuật lại phiên xử và một số ý kiến của ông.
Linh mục Phan Văn Lợi: Phiên toà kết thúc một cách chóng vánh và mau lẹ với bản án như sau: LM Nguyễn Văn Lý 8 năm, Nguyễn Phong 6 năm, Nguyễn Bình Thành 5 năm và hai bị can nữ là tù treo một năm rưỡi.
Trong phòng xử chỉ có 5 bị can và phía nhà cầm quyền. Thân nhân bị can không được vào phiên toà. Một số phóng viên nước ngoài và ngoại giao đoàn thì ở một phòng bên cạnh, xem qua màn hình truyền hình.
Gia Minh: Việc thông tin như loa phóng thanh ra ngoài có không?

Linh mục Phan Văn Lợi: Không có. Các phóng viên thì nghe được và thấy qua màn hình là Linh mục Lý nhiều lần hô đả đảo cộng sãn rồi bị bịt miệng, và các bị cáo khác cũng phản kháng mạnh mẽ.
Gia Minh: Linh mục Lý mặc áo linh mục hay mặc đồ khác?
Linh mục Phan Văn Lợi: Chiều qua nhiều công an đến đưa Linh mục Lý ra k hỏi Bến Cũi, lúc đó thì linh mục Lý mặc áo dòng đen; thế nhưng từ sáng nay giáo dân An Truyền đến toà rất sớm khi thấy xe đưa đến thì Linh mục Lý mặc áo khác. Hai tay ông bị còng cho nên không thể thực hiện ý muốn là hoặc mặc áo dòng đen hay là ở trần.
Gia Minh: Linh mục nhận xét ra sao về cách tổ chức phiên toà?
Linh mục Phan Văn Lợi: Từ khi công an tiến hành việc bắt giữ linh mục Lý hồi đêm mồng hai Tết và phong tỏa những bị can, không cho ngủ đêm để phỏng vấn, không cho gặp thân nhân. Họ không hề nhận được cố vấn của luật sư, không được sự hỗ trợ pháp lý của luật sư; hôm nay ra toà cũng không có mặt luật sư; như vậy là đi ngược lại quyền lợi của một nguời bị can.
Gia Minh: Trước khi phiên xử diễn ra thì giới quan sát cho rằng có thể linh mục Lý sẽ lãnh án 20 năm nhưng khi tuyên chỉ 8 năm thôi, vậy linh mục nghĩ sao?
Linh mục Phan Văn Lợi: Trước khi xử thì tung ra tin là có thể bị án cao nhất; nhưng nay thì tám năm nhưng theo tôi thì bất cứ mức nào cũng không thể chấp nhận vì họ vô tội.
Gia Minh: Cám ơn Linh mục đã trình bày về phiên xử trong ngày hôm nay đối với Linh mục Nguyễn Văn Lý và bốn cộng sự.
Thưa quí thính giả, sau khi phiên toà kết thúc các hãng thông tấn quốc tế như AFP, AP, Reuters đều loan tải tin tức về bản án cũng như ý kiến của các nhà ngọai giao nước ngoài là lên án vụ xử án đó.