Tưởng nhớ nhạc sĩ Khánh Băng

Thy Nga, phóng viên đài RFA

Vừa mới bước sang năm Ất Dậu, làng âm nhạc Việt Nam đã nhận tin buồn về nhạc sĩ Khánh Băng qua đời vào mùng 1 Tết tại Saigon. “Sầu đông” kéo tới, lấp cả tia nắng buổi tân niên. “Sầu đông” Huy Vũ đang trình bày, là một trong các ca khúc nổi tiếng của Khánh Băng.

0:00 / 0:00

Khánh Băng tên thật là Phạm Văn Minh sinh năm 1935 tại Vũng Tàu. Theo một cuộc phỏng vấn của tờ Thanh Niên cách nay ngoài 2 năm rưỡi, Khánh Băng cho biết: "Năm 14 tuổi, lên thủ đô Saigon theo học tại trường trung học Huỳnh Khương Ninh. Ở khu vực Tân Định, cùng với một nhóm thanh thiếu niên yêu văn nghệ, tập dợt để đàn hát miễn phí cho các đám cưới. Chuyên sử dụng mandolin, đến năm 1954 thì thi đậu vào làm nhạc công tại đài phát thanh Sàigòn.

Kế đến, được Tùng Lâm giới thiệu với nghệ sĩ Trần Văn Trạch, để chơi đàn trong đoàn Sầm Giang, và vào đài Pháp Á. “Khánh Băng” khởi nghiệp từ đó, cái nghệ danh này là do tên của hai người đẹp thuở ấy ghép thành.”

"Nếu một ngày" (Thế Sơn, Don Hồ và Nguyễn Hưng hợp ca) (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Trong cuộc phỏng vấn ấy, Khánh Băng cho hay là sáng tác từ hồi còn ở tiểu học, thành ra không nhớ là tổng cộng có bao nhiêu tác phẩm nữa. 500 thì quá ít mà 1000 lại hơi nhiều.

Nhưng nhớ rõ ngày 15 tháng Ba năm 1955, lần đầu tiên, nhạc bản của ông được phát là trên làn sóng đài Saigon, và là bài “Nụ cười thơ ngây” do Minh Trang song ca với Anh Ngọc.

Nữ ca sĩ kỳ cựu Minh Trang hiện cư ngụ ở quận Cam, Nam California, nhớ lại kỷ niệm với Khánh Băng như sau: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Với “Vọng ngày xanh” Khánh Băng thành danh vào năm 1956.

"Vọng ngày xanh" (Hùng Cường trình bày) … (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Nữ văn sĩ Francoise Sagan nổi tiếng của Pháp thích âm điệu bài “Vọng ngày xanh” nên đã viết lời Pháp cho ca khúc này. Và cũng nhờ nhạc phẩm ấy mà Khánh Băng được hội Tác Quyền Thế Giới mời gia nhập.

Bài "Sầu đông" mà quý vị nghe vào đầu chương trình, cũng có lời Pháp do tác giả viết thêm. Khoảng năm 62 thì Khánh Băng sáng tác một loạt các nhạc bản với tiết tấu nhanh như "Sầu đông", "Có nhớ đêm nào", "Tiếng mưa rơi" được coi là các bài nhạc trẻ đầu tiên tại Việt Nam. "Có nhớ đêm nào" … (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

“Có nhớ đêm nào” là ca khúc mà Mai Lệ Huyền thường trình diễn trên sân khấu kích động của Saigon năm xưa, quý vị ở tuổi trung niên chắc còn nhớ. Trong chương trình hôm nay thì một ca sĩ thuộc thế hệ mới, là Shayla, hát đến quý thính giả.

Về Khánh Băng, khán giả ghi nhớ hình ảnh một chàng nhạc sĩ cao ráo, điển trai trong ban “Thời đại”. Anh là người Việt đầu tiên sử dụng guitar điện trên sân khấu.

Ngoài nhạc kích động, Khánh Băng còn viết nhạc trữ tình, nhạc quê hương dưới tên Anh Minh, hay Nhật Hà. Ở lại thành phố cũ sau biến cố 1975, ông tiếp tục sáng tác, và cho hay là từ năm 91 đến năm 96, đã viết được hơn 100 nhạc bản trong đó có các bài phổ biến như “Trên nhịp cầu tre”, “Chiều đồng quê”, và “Chờ người” mời quý vị nghe sau đây qua giọng hát Hạ Vy.

"Chờ người" … (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Các nhạc bản khác nữa của Khánh Băng mà Thy Nga có thể kể ra là Nếu một ngày, Chiều hoang, Đôi ngã chia ly, Giờ này anh ở đâu.

Từ năm 96, chứng bệnh tiểu đường khiến thị giác mất dần, ông còn bị huyết áp nữa trong khung cảnh thiếu kém của cuộc sống dưới chế độ mới. Theo nữ kịch sĩ Tú Trinh và nghệ sĩ Trường Kỳ cho biết thì cách nay hai tháng, ông bị té cầu thang, gãy tay nhưng vào lễ Giáng Sinh là dịp Sinh nhật của mình, nhạc sĩ Khánh Băng cũng tổ chức một buổi tiệc thân mật tại tiệm ăn của ca sĩ Giao Linh.

Hôm ấy, có các nhạc sĩ Châu Kỳ, Đài phương Trang, Hoàng Trang, Mạc thế Nhân, Quốc Dũng, … ca sĩ thì có Lan Ngọc, Hồng Vân, Trang Mỹ Dung, Đào hoa Nữ, Giao Linh, cùng một số nghệ sĩ khác.

"Tiếng mưa rơi" hợp ca …(Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Ông sống với người vợ thứ nhì. Qua đời vào mùng 1 Tết tại nhà ở đường Đinh bộ Lĩnh, đến mùng 4 thì được chôn cất tại Bà Rịa là vùng đất nơi ông sinh ra. Bạn bè trong giới nghệ sĩ đến đưa tiễn khá đông.

"Chiều nay gió đông về …(Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên.)

Âm thanh ca khúc “Sầu đông” kết thúc chương trình về nhạc sĩ Khánh Băng … chào tạm biệt quý thính giả và các bạn.