Phạm Điền, phóng viên đài RFA
Một doanh gia người Hòa Lan gốc Việt, ông vua chả giò Trịnh Vĩnh Bình đem gần 3 triệu đô la vốn liếng kinh doanh của ông về đầu tư vào thị trường bất động sản Việt Nam. Nhưng ông bị kết tội trốn thuế và phải chịu án tù, tài sản tiêu tan, thiệt hại ước tính tới 30 triệu đô la.
Ông quyết tâm không để bị cướp đoạt nên đã đầu đơn kiện Việt Nam ra trước toà án quốc tế đòi bồi thường lên tới 100 triệu. Bán nguyệt san Ngày Nay của Việt Nam ở Houston Texas đã đề cập đến vụ này.
Tin một doanh nhân người Việt có quốc tịch Hoà Lan, ông Trịnh Vĩnh Bình, đầu đơn kiện Việt Nam vì bị tù và tiêu tan tài sản đầu tư vào Việt Nam được bán nguyệt san Ngày Nay, xuất bản ở Houston, Texas loan tải hồi đầu tháng 5 năm nay đã gây xôn xao dự luận , đặc biệt là cộng đồng người Việt tại Mỹ.
Triệu phú người Hoa Lan gốc Việt
Ông Trịnh Vĩnh Bình, 58 tuổi là một triệu phú người Hoa Lan gốc Việt, vào đầu thập niên 1990 đem khỏang 3 triệu đô la về đầu tư trong họat động doanh nghiệp Việt Nam.
Tờ Ngày Nay trích lời ông cho hay vì đụng chạm với nhóm “quyền lực đen” công an, nên ông không những mất hết cơ nghiệp mà còn bị án 11 năm tù.
Sau 18 tháng tù, ông trốn thoát khỏi Việt Nam và nay đang nhờ tổ hợp luật sư nổi tiếng của Mỹ là Covington Burlington ở Washington kiện Việt Nam đòi bồi thường thiệt hại. Ký giả Trọng Kim Trương Trọng Trác, chủ nhiệm đồng thời là chủ bút Ngày Nay cho biết đầu thập niên 1990 ông Trịnh Vĩnh Bình đã bán công ty làm chả giò ở Hoà Lan đem khỏang 2 triệu rưỡi đô la và 90 ký vàng về Việt Nam làm ăn.
Bạn nghĩ gì về vụ kiện này? Xin email về Vietnamese@www.rfa.org
Luật sư của ông cho biết trong thời kỳ đó ông Bình đã đầu tư vào bất động sản và doanh nghiệp chính là hai xí nghiệp Tín Thành ở Sài Gòn và Liên doanh Bình Châu đặt ở Bà Rịa, Vũng Tàu.
"Có vấn đề"
Đề cập đến trường hợp nhà doanh nghiệp Trịnh Vĩnh Bình đi kiện Việt Nam, luật sư Phan Huy Đạt hành nghề ở miền Nam California, thận trọng khi đưa ra một số nhận xét vì chưa biết chi tiết vụ án ra sao.
“Tôi chưa được đọc bài báo trên Ngày Nay, tuy nhiên tôi cũng có nghe cái vụ ông Trịnh Vĩnh Bình. Tôi chưa biết rõ những chi tiết của việc kiện này nó ra sao, nhất là nó liên hệ đến toà án quốc tế. Tuy nhiên tôi có nhận xét thứ nhất là để đeo đuổi một vụ kiện như vậy, nó rất tốn kém.
Vì vậy, ông Trịnh Vĩnh Bình quyết định đi tới, bỏ tiền ra để đi kiện vụ này thì tôi chắc ông cũng có lý do tin tưởng vào căn cơ của vấn đề của mình. Cho đến giờ cũng không thể tiên liệu nó thành công hay là thất bại"
Tờ Ngày Nay cho hay chính vì ông Bình đụng chạm với công an Bà Rịa mà ông Bình bị “có vấn đề”.
Trích lời luật sư của ông Bình, Ngày Nay cho biết:
Căn cứ vào lời vu cáo của một người tên là Trịnh Hiền Thanh đưa ra ngày 4 tháng 10 năm 1996, và mặc dầu lời vu cáo sau đó được kẻ vu cáo cải chính và rút lại, nhưng ông Trịnh Vĩnh Bình vẫn bị giam giữ, bị cáo buộc ba tội trạng liên hệ đến họat động đầu tư.
“căn cứ vào lời vu cáo của một người tên là Trịnh Hiền Thanh đưa ra ngày 4 tháng 10 năm 1996, và mặc dầu lời vu cáo sau đó được kẻ vu cáo cải chính và rút lại, nhưng ông Trịnh Vĩnh Bình vẫn bị giam giữ, bị cáo buộc ba tội trạng liên hệ đến họat động đầu tư.
Ông bị giam giữ liên tục cho đến ngày 25 tháng 6 năm 1998. Ông không được xét xử về những cáo buộc vô căn cứ mãi cho đến tháng Chạp 1998 lúc ông bị khép vào hai tội trạng là họat động đầu tư bất hợp pháp và hối lộ viên chức chính quyền.
Ông bị xử án 11 năm tù ở và bị phạt 6 tỉ 100 triệu đồng và 480 lượng vàng. Hơn thế, tất cả tài sản của ông Trịnh Vĩnh Bình đầu tư ở Vĩệt Nam bị tịch thu."
Sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam
Ông nói thêm, điều này sẽ ảnh hưởng nhiều trong giai đọan Việt Nam đang có thu hút đầu tư nước ngoài:
“....hiển nhiên vụ kiện này sẽ là điều rất bất lợi cho những vận động của Việt Nam kêu gọi sự đầu tư của ngọai quốc và đặc biệt là của người Việt ở hải ngọai. Cái vụ kiện này nó sẽ cho người ta một chứng tích là chuyện đầu tư ở Việt Nam là một điều hết sức rủi ro.
Sự rủi ro đó là vì cái infrastructure về luật pháp, cái cơ cấu về luật pháp nó chưa được rõ ràng, do đó làm việc đầu tư sẽ không có tin tưởng lắm là mình có thể lúc nào gặp khó dễ.”
hành lang pháp lý cho đến nay ở Việt Nam vẫn chưa an toàn, đã có nhiều Việt Kiều gặp phải rắc rối khi về đầu tư tại Việt Nam
Thư của nhóm luật sư binh vực ông Trịnh Vĩnh Bình gửi cho chính quyền Việt Nam cuối năm 2003 thì họ cho hay việc ông Trịnh Vĩnh Bình vô tội đã được chứng minh rõ ràng khi Trịnh Hiển Thanh thú nhận qua văn bản với nhà chức trách rằng ông ta đã vu khống ông Trịnh Vĩnh Bình.
Theo báo Ngày Nay thì kể cả Thủ Tướng Phan Văn Khải cũng nhìn nhận có sự bất công trong vụ này. Luật sư Phan Huy Đạt cho vụ án sẽ là một cảnh giác: "Tôi nghĩ rằng giới đầu tư sẽ quan tâm đến cái vấn đề này."
Đây cũng là điều chính doanh nhân Trịnh Vĩnh Bình khi tiếp xúc với tờ Ngày Nay đã nhắn nhủ rằng “hành lang pháp lý cho đến nay ở Việt Nam vẫn chưa an toàn, đã có nhiều Việt Kiều gặp phải rắc rối khi về đầu tư tại Việt Nam”, ông còn khuyên nên chờ khuôn khổ pháp lý ở Việt Nam an toàn hơn và “nên làm việc, tham vấn chặt chẽ với sứ quán của quốc gia mình có quốc tịch.”
Đây là một kinh nghiệm mà báo chí Việt tại hải ngọai đưa lên trên mặt báo vào lúc Thủ Tướng Phan Văn Khải chuẩn bị sang thăm Hoa Kỳ vào tháng tới.