Hôm thứ Sáu ngày 11 tây vừa qua, Thanh Trúc có loan tin đến quí vị về một người tị nạn Việt Nam đang bị giam trong nhà tù của Sở Di Trú Nhật Bản đã tự tử bằng cách dùng đũa đâm vào bụng để phản đối việc bị giam giữ vô hạn định.
Bấm vào đây để nghe tiết mục này
Rightclick to download this audio
Đây là một trong số 24 người Việt Nam đến Nhật xin tị nạn nhưng không có giấy tờ, không một người quen biết, không được ai bảo lãnh. Sống bất hợp pháp nơi xứ người đã đành, hoàn cảnh đẩy đưa khiến họ phạm tội hình sự như dính vào ma túy, trộm cắp, mãi dâm chẳng hạn. Những người này bị cảnh sát Nhật Bản bắt, bị giam trong những nhà tù ở Tokyo, Osaka hoặc Nagazaki. Kịp đến khi mãn hạn, vì không giấy tờ tùy thân, không gốc gác, họ được giao qua Sở Di Trú Nhật.
Đối với Sở Di Trú Tokyo, những kẻ không giấy tờ tùy thân này là di dân trái phép, cư trú không hợp lệ, do đó không thể thả họ ra mà phải giữ lại để điều tra. Đó là lý do vừa hết tù hình sự lại rơi vào vòng lao lý trong Sở Di Trú Nhật. Chính phủ Nhật Bản muốn trục xuất những người này, nhưng phía Việt Nam không nhận vì cho rằng họ bỏ nước ra đi một cách bất hợp pháp.
Trong 24 người mà Thanh Trúc nói đến ở Sở Di Trú tại thủ đô Tokyo, có năm phụ nữ, còn lại là đàn ông trai tráng 18 tuổi trở lên. Vào khi xảy ra chuyện một người tự tử nhưng được cứu sống là lúc cả nhóm đã tuyệt thực được mấy ngày. Họ nhịn đói để chống lại việc bị giam lỏng vô hạn định, nhiều người đã ngất xỉu vì đuối sức.
Xin thưa thêm là không giống nhà tù hình sự, nơi mà tù nhân mỗi ngày được ra làm việc bên ngoài theo chính sách giam giữ của nước sở tại. Đằng này, sau những song sắt kiên cố của nhà giam thuộc Sở Di Trú, những người tị nạn Việt Nam kéo dài một cuộc sống ăn không ngồi rồi, nghĩa là rảnh rỗi, nhàm chán, vô vọng. Họ không biết tương lai của mình sẽ ra sao, chờ mong cơ hội làm lại cuộc đời thì không có, muốn trở về cũng không được, ở lại cũng không xong.
Có lẽ người thấm thía với hoàn cảnh tuyệt vọng của họ nhất là anh Hino Tomio, một người Nhật gốc Việt, đang làm thông dịch viên cho toà án của Sở Di Trú Nhật Bản. Nhờ công việc này, anh Hino Tomio có nhiều cơ hội tiếp xúc với những người Việt bị giam lỏng tại đây. Thanh Trúc mời quí vị tìm hiểu câu chuyện đáng buồn của những người Việt bị giam trong nhà tù của Sở Di Trú Nhật Bản qua phần trình bày của anh Hino Tomio: (audio clip)
Đó là hoàn cảnh bi đát của những người vượt biên từ Việt Nam đến Nhật từ 1990 trở về sau này. Đã không giấy tờ tùy thân, lại phạm tội hình sự, họ đã nị giam giữ nhiều năm trong nhà tù của Sở Di Trú Nhật mà không được ai ngó ngàng đến.
Thanh Trúc tin rằng quí vị cũng như Thành Trúc là đều mong ước có một phép lạ để họ thoát khỏi hoàn cảnh bi đát này.