Trà Mi, phóng viên đài RFA
Có thể nói giới trẻ càng ngày càng quan tâm đến hiện tình đất nước trong tất cả mọi lĩnh vực từ kinh tế, hành chánh, giáo dục, xã hội, đến cả chính trị - vấn đề vốn được coi là nhạy cảm ở Việt Nam.
Minh chứng cụ thể là thời gian gần đây xuất hiện nhiều tiếng nói của thanh niên trong lẫn ngoài nước mạnh dạn góp ý xây dựng và thể hiện quan điểm của mình bằng nhiều hình thức mà phổ biến nhất là qua các bài viết cũng như thư ngỏ gửi đến giới hữu trách.
Tiếp tục giới thiệu đến quý vị những gương mặt trẻ đầy nhiệt huyết và can đảm, vị khách mời của chương trình hôm nay là anh Lương Duy Phương hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội, tác giả của bài viết mới đây nói về việc chi tiêu ngân sách quốc gia cho các hoạt động của Đảng, đề tài mà trong nước chưa mấy ai dám đề cập đến:
Anh Lương Duy Phương: Tôi tên là Lương Duy Phương, 26 tuổi , hiện đang làm việc tại Hà Nội.
Trà Mi: Được biết anh có viết bài nói về việc chi tiêu ngân sách quốc gia cho các hoạt động của Đảng. Xin anh cho biết mục đích cũng như nội dung chính của bài viết này?
Lương Duy Phương: Tôi viết bài này dựa trên những thực tế đang diễn ra tại đất nứơc mình. Đó là hiện nay bộ máy của đảng hoạt động rất cồng kềnh từ trung ương đến địa phương, phát sinh rất nhiều ban bộ với khối lượng nhân sự khổng lồ. Phần lớn đều sử dụng ngân sách quốc gia khiến cho ngân sách chi trả cho các vấn đề này quá nhiều.
Tôi nhận thấy trong thời gian qua ngân sách quốc gia chi phí cho các hoạt động Đảng rất nhiều trong khi đó các hoạt động của nhà nước cũng cần nguồn chi lớn cho lương bổng, cải thiện đời sống cán bộ nhân viên hay cải thiện cơ sở làm việc…
Hơn nữa, hiện nay các cơ quan nhà nứơc còn thiếu rất nhiều cơ sở vật chất, phòng công chứng, phòng thuế, bệnh viện…trong khi đó nguồn tài chính ngân sách quốc gia lại dùng vào việc xây dựng, mua sắm trang thiết bị cho bên Đảng quá nhiều. Tôi mong có sự nhìn nhận lại.
Nếu được, Nhà nước nên ngừng việc viện trợ cho các hoạt động Đảng bằng ngân sách quốc gia để Đảng tự chi tiêu, và dồn ngân sách nhà nứơc đầu tư nhiều hơn vào các hoạt động hành chánh nhà nước, tăng lương cho công nhân viên, tiết kiệm ngân sách.
Trà Mi: Có lẽ ngừơi dân Việt Nam ít ai đựơc biết số tiền thuế của mình đựơc sử dụng như thế nào, chi tiêu ra sao. Vậy dựa trên cơ sở nào mà anh cho là một số lớn tiền thuế của dân được chi cho các hoạt động của Đảng?
Lương Duy Phương: Thực ra người dân Việt Nam ít quan tâm và hiểu biết về vấn đề đóng thuế. Hơn nữa, chính sách minh bạch về thu thuế tại Việt Nam cũng chưa rõ ràng. Nhà nước không giải trình cụ thể cho dân biết, mà chỉ có những khẩu hiệu suông thôi.
Nhưng chúng tôi thì có điều kiện tìm hiểu nhiều, đọc sách báo và quan sát nhiều nên thấy được là các hoạt động của đảng cần rất nhiều tiền mà đảng phí thu được từ các đảng viên không là bao.
Vây thì tiền đâu họ có thể chi trả cho các hoạt động cồng kềnh như thế . Ví dụ như một trụ sở tỉnh uỷ thôi đã ngốn gần chục tỷ đồng rồi…
Trà Mi: Ở Việt Nam đảng lãnh đạo , như vậy việc nhân dân đóng góp kinh phí cho bộ máy lãnh đạo này hoạt động thì theo anh có gì không hợp lý?
Lương Duy Phương: Đó là chuyện của họ. Họ tự tổ chức ra đảng thì phải tự lo vấn đề kinh phí hoạt động chứ , sao bắt dân chịu? Như bất cứ doanh nghiệp nào, tổ chức nào mở ra cũng vậy, phải có ngân quỹ riêng của mình.
Đảng cũng là một tổ chức chính trị xã hội tự nguyện thì các thành viên trong đó phải tự xoay xở ngân quỹ hoặc vận động các nguồn tài trợ khác nhau… hay sao đó là việc của họ, họ phải tự lập thôi.
Trà Mi: Anh nói họ Đảng tự tổ chức thì phải tự lo liệu, thế nhưng đảng lại nói rằng ý đảng lòng dân, nghĩa là đảng là nguyện vọng của nhân dân thành lập nên?
Lương Duy Phương: Không đúng. Tôi hiện giờ 26 tuổi rồi vẫn chưa từng bỏ 1 lá phiếu nào thừa nhận điều đó cả. Tôi cũng biết phần đông người dân Việt Nam đều nghĩ như vậy.
Ở đây không có một cuộc trưng cầu dân ý nào chứng tỏ xem có phải ý đảng lòng dân hay không. Nếu họ nói vậy, họ phải chứng minh bằng một hành động chính danh và có sự quan sát của quốc tế.
Thật ra vấn đề này ai cũng nhận ra, toàn dân đều biết cả nhưng họ không đề cập hoặc chưa nói ra vì chưa có điều kiện thích hợp thôi. Hiến pháp ghi Đảng lãnh đạo, nhưng dân cho dù có người muốn có người không, nhưng đâu ai đựơc bỏ lá phiếu tán thành hay phản đối đâu.
Hơn nữa, về bản chất một đảng phái hay hội đoàn chính trị phải là một đơn vị tự quản, tự lập, tự trang trải về kinh phí cũng như tự chịu trách nhiệm trứơc pháp luật về các hoạt động của mình.
Ví dụ như sau này ở Việt Nam có sự thay đổi lớn có đựơc một xã hội đa nguyên, đa đảng như các nước Đông Âu hay các quốc gia phương Tây, không lẽ nhà nứơc vẫn phải tiếp tục nuôi mọi đảng phái hay sao?
Trà Mi: Ngoài việc đó ra, hiện giờ còn những vấn đề gì khiến anh cảm thấy bất hợp lý trong việc chi tiêu ngân sách nhà nứơc từ tiền thuế của dân?
Lương Duy Phương: Tôi thấy bức xúc là bên đảng tổ chức các bộ máy hoạt động song song với chính quyền, với chức năng gần như tương tự nhau.
Ví dụ như chính quyền đã có Bộ văn hoá thông tin rồi, thì bên đảng lại có thêm Ban tư tửơng văn hoá trung ương, làm việc có khi còn lấn sang chức năng của Bộ Văn hoá thông tin nữa cơ. Bên nhà nứơc có bộ gì thì bên đảng có ban đó, rất cồng kềnh . Chi phí cho xe cộ, trụ sở, lương bổng ... cho bộ máy này rất là nhiều trong khi Việt Nam mình còn quá nghèo, lương cán bộ công nhân viên nhà nước quá èo uột.
Điều này dẫn đến thực tế là cán bộ nhà nứơc không thực sự phục vụ nhân dân theo đúng tinh thần công chức là “công bộc” của nhân dân. Ngựơc lại, cán bộ chỉ lo tìm cơ hội hành dân là chính, tham nhũng kiếm thu nhập ngoài lương. Mức lương thấp quá dẫn đến việc tiêu cực trong hành chính là điều dễ hiểu.
Nhân dân bất bình, bất mãn. Bộ mặt hành chính quốc gia so với thế giới thua kém. Vì vậy, nếu ngân sách quốc gia đựơc chi tiêu hợp lý hơn thì chúng ta sẽ cải thiện đựơc rất nhiều vấn đề, đời sống xã hội sẽ thay đổi nhiều. Lúc đó, các nhà đầu tư nứơc ngoài sẽ phải trả lương cho công nhân cao hơn chứ không chèn ép như bây giờ.
Bởi lẽ lâu nay có một thực tế là các ông chủ nước ngoài dựa vào mức lương cán bộ công chức nhà nước cấp huyện, cấp tỉnh 1-2 triệu đồng/tháng và họ cho rằng không cớ gì phải trả lương cho công nhân Việt Nam cao hơn thế cả.
Tóm lại, nếu nhà nứơc thôi không tài trợ cho các hoạt động của đảng thì sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho ngân sách quốc gia.
Trà Mi: Như vậy, dứơi con mắt của một người dân thì anh mong muốn tiền thuế của nhân dân nên đựơc sử dụng như thế nào?
Lương Duy Phương: Tiền thuế của nhân dân phải phục vụ cho quyền lợi người dân, phải lo cho dân sinh, xã hội, và phải chấm dứt ngay việc dùng thuế dân để hỗ trợ cho các hội đoàn của đảng như Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ...
Trong vấn đề thuế cần phải minh bạch, giải trình cho dân rõ ràng. Có như vậy, dân mới vui vẻ và nhiệt tình đóng thuế, tránh tình trạng trốn thuế. Thực tế cho thấy phần đông dân Việt Nam hiện nay ai cũng cố gắng trốn thuế càng nhiều càng tốt vì họ cảm thấy không đựơc tôn trọng trong vấn đề này.
Hiện nay có rất nhiều vụ án tham nhũng diễn ra. Cách đây vài năm nghe thấy những vụ tiêu cực vài tỷ là nhiều. Bây giờ toàn nghe các vụ án vài chục tỷ trở lên thôi, nhưng lại được xử êm, chìm xuống như một vụ ăn trộm vài trăm ngàn đồng vậy. Quốc nạn tham nhũng đang hoành hành , tiền đâu tham nhũng? Tham nhũng tiền của dân chứ còn của ai nữa?
Trà Mi: Xin hỏi anh đã gửi bài viết của mình đến những đâu, và sự hồi âm như thế nào?
Lương Duy Phương: Thực ra tôi không muốn gửi bài viết của mình ra hải ngoại đâu, vì tôi biết nhân dân trong nước không mấy ai được đọc và tiếp cận với báo chí hải ngoại do sự kiểm soát của nhà nước.
Cho nên tôi đã gửi đến báo Thanh Niên, báo Tuổi Trẻ trong nước trước nhưng không đựơc bất cứ sự hồi âm nào. Tôi nghĩ là họ đã không để ý đến bài viết của mình. Thế nên cuối cùng tôi đã quyết định gửi đến đài RFA, mong ý kiến của tôi đưọc đăng tải và mọi người đựơc biết tới.
Trà Mi: Xin cảm anh đã dành thời gian cho chương trình hôm nay.
(xin theo dõi toàn bộ nội dung ở phần âm thanh bên trên)
Quý vị muốn tham gia vào các đề tài thảo luận trên "Diễn đàn bạn trẻ", vui lòng email cho chúng tôi qua địa chỉ vietweb@rfa.org, hoặc để lại lời nhắn qua hộp thư thoại (202) 530 7775, kèm theo số phone, chúng tôi sẽ liên lạc lại.
Từ Việt Nam và các nước khác, xin bấm số 001 trước dãy số (202) 530-7775.
“Diễn đàn bạn trẻ” sẽ tái ngộ cùng quý vị và các bạn trong một đề tài mới trên làn sóng này, sáng thứ tư tuần sau.
Trà Mi kính chào.