ជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនអំបូរ នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនងាយទទួលយកវប្បធម៌និងប្រពៃណីពីសង្គមស៊ីវិល័យ គឺពួកគេតែងរស់នៅពឹងផ្នែកលើតំបន់ភ្នំ និងព្រៃឈើសម្រាប់ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ក៏ប៉ុន្តែរយៈពេលប្រហែល ៣ឆ្នាំមកនេះ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ កំពុងប្រឈមមុខនឹងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមកពីបរទេស ឈូសបំផ្លាញព្រៃដែលជាកន្លែងពួកគេធ្លាប់ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត។
បញ្ហានេះ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានប៉ុណ្ណោះទេ គឺវាថែមទាំងធ្វើឱ្យបាត់បង់កន្លែងដែលក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតផង។
ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅឃុំប្រមេរ ជាង ៥០០គ្រួសារ និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលខ្លះកំពុងព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបាត់បង់បរិស្ថានធម្មជាតិនិងព្រៃឈើយ៉ាងគំហុក ចាប់តាំងពីមានក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចូលទៅវិនិយោគនៅជិតតំបន់ពួកគេរស់នៅ។
ទាំងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិច និងអង្គការផ្នែកការពារព្រៃឈើ ឱ្យដឹងថា រយៈពេល ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះព្រៃឈើដែលជាប្រភេទព្រៃស្រោង និងពាក់កណ្ដាលស្រោងរាប់ពាន់ហិកតារនៅក្នុងឃុំប្រមេរ ត្រូវក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ចិន ឈូសបំផ្លាញ។
តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយម្នាក់ ក្នុងចំណោមជាច្រើនទៀត គឺលោក សិទ្ធិ សាវន។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ជនជាតិដើមភាគតិចរបស់លោក គឺរស់នៅពឹងផ្នែកទៅលើការចូលព្រៃរកអនុផលដើម្បីប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចិន ឈ្មោះ ឡាន ហ្វេង ទៅឈូសឆាយព្រៃចោលអស់ ហើយយកដីទៅដាំអំពៅ គឺធ្វើឱ្យក្រុមរបស់លោកអស់សង្ឃឹមជាខ្លាំង។
បុរសដដែលបញ្ជាក់ថា លោកព្រួយបារម្ភនៅពេលដែលព្រៃឈើចេះតែបាត់បង់ទៅៗ គឺធ្វើឱ្យសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទបាត់បង់ទីជម្រក ចំណែកឯជនជាតិដើមភាគតិច ក៏គ្មានទីកន្លែងប្រកបរបរប្រចាំថ្ងៃ ដែលធ្វើឱ្យបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល៖ «ដូចជាដើមច្បោះជ័រជាដើម កាលពីមុនពួកក្រុមហ៊ុនមិនទាន់ឈូសឆាយហ្នឹង បងប្អូនអាចដងជ័រច្បោះក្នុង១ដើមកន្លះលីត្រ។ បងប្អូនខ្លះមានដល់ទៅ ១០០ដើម ៥០ដើម។ ក្នុង១អាទិត្យគាត់មកដង ហើយគាត់ដង ១ជើងៗ បាន ២កាន ៣កាន ទៅ ៤កាន។ រកកម្រៃបាន ១អាទិត្យពី ៣០ ទៅ ៤០ម៉ឺនរៀល។ ការបាត់បង់ព្រៃឈើហ្នឹង វាប៉ះពាល់ទៅដល់អារម្មណ៍ ទៅដល់ស្មារតីរបស់បងប្អូននៅក្នុងឃុំប្រមេរណាស់»។
អ្នកស្រី នួន រ៉េត គឺជាជនជាតិដើមភាគតិចនៅភូមិប្រមេរ ម្នាក់ទៀត មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ក៏ដូចជាគ្រួសារជាច្រើនទៀត តែងចូលព្រៃដើម្បីបោចវល្លិ ផ្ដៅ យកទៅធ្វើទ្រូ ឬក៏ដងជ័រ ដើម្បីយកទៅលក់បានប្រាក់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ព្រៃនៅជុំវិញកន្លែងពួកគាត់រស់នៅ គឺបាត់បង់បន្តិចម្ដងៗ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចិន ឈូសបំផ្លាញនិងយកដីដាំអំពៅ។
អ្នកស្រី នួន រ៉េត មានប្រសាសន៍ទៀតថា គ្រួសាររបស់គាត់ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រស្រាប់ ប្រសិនបើអស់ព្រៃឈើនៅជិតៗកន្លែងរស់នៅ គឺពិតជាប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាជាច្រើនមុនគេ៖ «ដើមឈើនៅតែម្ដុំនេះទេ ពីដើមព្រៃបេះផ្សិតបាន ត្រពាំងបឹងបួ បាច ១គ្រលុកស្មើក្បាលជង្គង់ បានត្រី ១ឡាំង។ ឈើឥឡូវនេះវាអស់ហើយ ឃើញតែអំពៅ ល្ហល្ហេវ! ខ្ញុំភ័យ ព្រួយបារម្ភទៅមុខទៀតបានអីដុតអុសដាំបាយ? គេថាប្រើចង្ក្រានហ្គាស បើខ្ញុំអត់ចេះដាំផង បើយើងគ្មានលុយគ្មានអីធ្វើយ៉ាងម៉េច? ខ្ញុំនឹកឃើញថា ចង់ការពារថាចង់បានដីធ្លី ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យលោកឪ លោកយាយ លោកតា ជួយផង ឱ្យបាននៅសល់»។
អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏សំដែងក្ដីព្រួយបារម្ភដូចគ្នានឹងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចទាំងនោះដែរ ក៏ប៉ុន្តែគេមិនមានគោលការណ៍ឱ្យប្រសើរណាមួយដែលអាចបញ្ឈប់ការបាត់បង់ព្រៃដ៏ធំធេងនោះទេ។
មេឃុំប្រមេរ លោក ណែម ថាំង មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នលោកមានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង ដោយសារការបាត់បង់ព្រៃឈើនេះ ក្រៅតែពីប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងជម្រកសត្វព្រៃ ក៏វាកំពុងតែធ្វើឱ្យតំបន់របស់លោកជួបប្រទះនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុទៀតផង។
លោកមេឃុំបញ្ជាក់ថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើដ៏ធំនៅតំបន់របស់លោក កំពុងធ្វើឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ជាង ៥០០គ្រួសារ ប្រឈមមុខនឹងភាពខ្វះមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ដោយសារតែពួកគេភាគច្រើនជាអ្នកមិនចេះអក្សរជ្រៅជ្រះ និងមិនចេះប្រកបរបរលក់ដូរនៅទីផ្សារទេ។
លោក ណែម ថាំង៖ «ការបាត់បង់ព្រៃឈើនេះ ជាទំហំដ៏ធំនៅក្នុងតំបន់ឃុំប្រមេរ មានតាំងពីអនាធិបតេយ្យព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ហើយមានទាំងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចចម្ការអំពៅឈូសឆាយព្រៃឈើ។ ឥឡូវនេះនៅក្នុងឃុំប្រមេរនេះ វាទទួលរង បើបានជារាំង គឺរាំងមិនងាយភ្លៀង។ ធ្លាប់តែទៅរកអុសតាមភូមិជិតផ្ទះ ឥឡូវនេះទាល់តែទៅឆ្ងាយទើបបានអុសមកដុត។ ខ្ញុំព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់ ហើយមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាចថា ថ្ងៃមុខថ្ងៃក្រោយប្រជាពលរដ្ឋខ្វះជីវភាព ខ្វះមុខរបរអីសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិតហ្នឹង ព្រោះជនជាតិភាគតិច ខ្វះបទពិសោធន៍ក្នុងការជួញដូរផ្សេងៗគាត់អត់មានទេ»។
ចាប់តាំងពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទំហំ ៩.០១៥ហិកតារទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន ចិនមួយឈ្មោះ ឡាន ហ្វេង ខេមបូឌា អ៊ីនធឺណេហ្សិនណល (Lan Feng [Cambodia] International) ដើម្បីដាំអំពៅ និងកៅស៊ូ។
ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំធេងនេះ ធ្វើឱ្យមានការឈូសបំផ្លាញព្រៃឈើដែលធ្លាប់តែមានពណ៌បៃតងស្រស់ប្រែក្លាយទៅជាស្រឡះស្លេវ និងធាតុអាកាសក្ដៅហែង។
មន្ត្រីផ្នែកតស៊ូមតិរបស់អង្គការពន្លកខ្មែរដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធ និងកិច្ចការពារព្រៃឈើក្នុងខេត្តព្រះវិហារ លោក ប៉ិក សោភ័ណ មានប្រសាសន៍ថា កាលពី ៤-៥ឆ្នាំមុន ព្រៃឈើនៅឃុំប្រមេរ គឺក្រាស់ឃ្មឹក ក៏ប៉ុន្តែរយៈពេល ៣ឆ្នាំចុងក្រោយ ក្រុមហ៊ុនបានឈូសបំផ្លាញព្រៃឈើទាំងនោះអស់ប្រមាណជា ៣០%។
លោក ប៉ិក សោភ័ណ បញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីព្រៃជាច្រើនពាន់ហិកតារនៅឃុំប្រមេរ បាត់បង់ គឺធ្វើឱ្យជនជាតិដើមភាគតិចដែលមិនធ្លាប់ជួបប្រទះគ្រោះធម្មជាតិអ្វីទាល់តែសោះនោះ ចាប់ផ្ដើមរងគ្រោះធម្មជាតិជាច្រើនប្រភេទជាបន្តបន្ទាប់៖ «គឺគាត់បានជួបប្រទះឃើញអស់ហើយ មានតាំងពីខ្យល់ព្យុះ រន្ទះបាញ់ មានតាំងពីគ្រោះរាំងស្ងួត ហើយនិងទឹកជំនន់ជាដើម។ ទាំងអស់នេះ គឺគាត់បានគិតនិងវិភាគខ្លួនគាត់ថា គឺជាការហិនហោច ការបំផ្លាញព្រៃឈើ ដោយសារតែក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ដែលចូលមករាប់សិបក្រុមហ៊ុននេះឯង។ ដូច្នេះ អានេះវាជះឥទ្ធិពលដល់ជីវភាព និងការរស់នៅរបស់គាត់ដែរ។
អង្គការពន្លកខ្មែរឱ្យដឹងថា នៅឃុំប្រមេរ ព្រៃឈើរាប់ពាន់ហិកតារ ដែលជនជាតិដើមភាគតិចតែងប្រើប្រាស់នោះ គឺជាប្រភេទព្រៃស្រោង និងពាក់កណ្ដាលស្រោង ហើយជាគោលការណ៍រដ្ឋាភិបាលមិនត្រូវផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ នៅតំបន់ព្រៃស្រោង និងពាក់កណ្ដាលស្រោងទាំងនោះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។