ឈើធំៗរាប់រយដើម ដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិពោធិ៍ ឃុំពោធិ៍ ស្រុកត្បែងមានជ័យ តែងអាស្រ័យផលដោយដងយកជ័រទឹកទៅលក់ដូរជារៀងរាល់ថ្ងៃ កំពុងទទួលរងការកាប់បំផ្លាញពីក្រុមអ្នកជួញដូរឈើខុសច្បាប់ ហើយសមត្ថកិច្ចជំនាញហាក់មានការបង្ក្រាបតិចតួច។
អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងធ្វើការងារជាមួយសហគមន៍ប្រជាពលរដ្ឋទីនោះ សម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា អ្នកភូមិពោធិ៍ ជាង ៣០០គ្រួសារ និងជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ជាច្រើនរយគ្រួសារទៀតនៅភូមិជាប់គ្នានោះ អាចប្រឈមមុខនឹងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែបណ្ដោយឲ្យក្រុមអ្នកជួញដូរឈើខុសច្បាប់ បន្តកាប់យកដើមច្បោះជ័ររហូតដល់អស់ពីព្រៃនេះ។
ភូមិពោធិ៍ ឃុំពោធិ៍ ស្រុកត្បែងមានជ័យ គឺជាសហគមន៍ទីជនបទមួយដែលមានចម្ងាយជិត ២០គីឡូម៉ែត្រភាគខាងជើងឆៀងខាងលិចពីទីរួមខេត្តព្រះវិហារ។
ទីនោះមានអ្នកភូមិរស់នៅជាង ៣៥០គ្រួសារ ដែលភាគច្រើនមានមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ ព្រមទាំងចូលព្រៃដងជ័រទឹកយកមកលក់ដូរ ដើម្បីបានប្រាក់ជួយជីវភាពគ្រួសារប្រចាំថ្ងៃ។ ក៏ប៉ុន្តែជាច្រើនខែមកនេះ អ្នកភូមិពោធិ៍ ជាច្រើនគ្រួសារ បានប្រឈមមុខនឹងការបាត់ចំណូលពីការលក់ជ័រទឹក ដោយសារតែដើមច្បោះជ័រធំៗរបស់គេជាច្រើនប្រភេទ ដូចជា ឈើទាល ដើមត្រាច និងខ្លុង ជាដើម ត្រូវក្រុមអ្នកជួញដូរឈើខុសច្បាប់កាប់អារច្រៀកធ្វើជាក្ដារ យកទៅលក់ដូរអស់។
ក្រុមអ្នកភូមិកំពុងព្រួយបារម្ភអំពីជីវភាព ព្រមទាំងភ័ព្វវាសនារបស់កូនៗជំនាន់ក្រោយថា តើនឹងត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើអ្វីទៀត?
ស្ត្រីចំណាស់អាយុ ៧២ឆ្នាំម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកភូមិពោធិ៍ ជាច្រើនទៀត ដែលតែងដើរចូលព្រៃជ្រៅដើម្បីដងជ័រទឹក គឺលោកស្រី សួន យ៉ាន។ គាត់បានចំណាយពេលមួយព្រឹកធំ ដើម្បីនាំអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ចុះពិនិត្យមើលស្ថានភាពព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃព្រះរកា ម្ដុំទួលចំបក់ពត់ និងក្បាលជាំប្រទាល។ លោកស្រី សួន យ៉ាន មានប្រសាសន៍ថា តាំងតែពីគាត់នៅក្មេងក្រោយពីរៀបការហើយ រូបគាត់ និងប្ដីមានដើមច្បោះជ័រប្រហែល ៤០០ដើម។ គាត់តែងចូលព្រៃ ដើម្បីដងយកជ័រទឹកទៅលក់ដូរ ដោយយ៉ាងហោចណាស់ក៏អាចរកកម្រៃបានពី ៥០ ទៅ ៦០ម៉ឺនរៀលដែរក្នុងមួយខែៗ។ ក៏ប៉ុន្តែរយៈពេល ៥-៦ខែចុងក្រោយនេះ គាត់ប្រែក្លាយទៅជាអស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត ដោយសារតែប្ដីរបស់គាត់បានស្លាប់ទៅ ឯដើមច្បោះជ័ររាប់រយដើម ក៏ត្រូវបានគេកាប់បំផ្លាញយកទៅលក់ដូរជាបន្តបន្ទាប់៖ «ឥឡូវនេះគេកាត់ដើមច្បោះរបស់ខ្ញុំយកទៅលក់រលីង។ ខ្ញុំសែនព្រួយ ព្រោះអត់មានអ្វីចិញ្ចឹមជីវិត មិនដឹងរស់នៅយ៉ាងណាទេ»។
កូនប្រុសម្នាក់របស់ លោកស្រី សួន យ៉ាន ដែលបែកផ្ទះចេញពីគាត់ ដោយសារតែមានគ្រួសារទៅហើយ គឺលោក ច ឡាត មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នដើមច្បោះជ័ររបស់ម្ដាយគាត់ កំពុងបាត់បង់ស្ទើរតែទាំងអស់ ដោយសារតែក្រុមមនុស្សចំណាកស្រុកចូលមកកាប់អារយកឈើទៅជួញដូរ។ លោក ច ឡាត បញ្ជាក់ថា ទាំងគាត់ និងម្ដាយចាស់ សុទ្ធតែព្រួយបារម្ភដូចគ្នា ពីព្រោះជីវិតរស់នៅពឹងផ្អែកតែលើស្រែចម្ការ និងរបរដងជ័រទឹកលក់៖ «អត់មានសង្ឃឹមអីទេ មានតែសង្ឃឹមលើច្បោះជ័រ បើដើមច្បោះគេកាប់អស់ទៅហើយ ឲ្យខ្ញុំធ្វើយ៉ាងម៉េចទៅ? បើអាជ្ញាធរដែនដីជួយបង្ក្រាបទៅទើបបាន»។
នៅភូមិពោធិ៍ ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣៥០គ្រួសារ ពួកគេមានស្ថានភាពយ៉ាប់យ៉ឺនខាងជីវភាព ដោយកុមារជាច្រើនប្រឈមមុខនឹងការខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ ខ្វះអនាម័យ មានរាងកាយស្គមស្គាំង ដោយសារតែការទទួលទានអាហារដែលរកបានពីព្រៃសុទ្ធសាធ ដូចស្ងោរក្តាមជាមួយនឹងខ្យងខ្ចៅ ជាដើម។
មិនមែនតែប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិពោធិ៍ ឃុំពោធិ៍ ប៉ុណ្ណោះទេដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ដោយសារតែការបាត់បង់ដើមច្បោះជ័រជាបន្តបន្ទាប់នោះ គឺក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ជាង ៧០០គ្រួសារទៀត នៅឃុំប្រមេរ ជាប់គ្នានេះ ក៏តែងតែនាំគ្នាចូលទៅប្រកបមុខរបរដងជ័រទឹកក្នុងព្រៃព្រះរកា ដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែតុលា កន្លងទៅ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ប្រមាណពី ៣០ ទៅ ៤០នាក់ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាដើរល្បាតការពារព្រៃព្រះរកាជាច្រើនថ្ងៃ ស្របពេលដែលអាជ្ញាធរហាក់ដូចជាមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់បង្ក្រាបការកាប់ឈើជាច្រើនកន្លែងនោះ។
មេឃុំប្រមេរ លោក ណែម ថាំង បញ្ជាក់ថា ជាយូរលង់មកហើយ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចកួយ គឺពឹងផ្នែកទៅលើមុខរបរដងជ័រទឹក និងអនុផលព្រៃឈើ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលព្រៃព្រះរកា កំពុងទទួលរងការកាប់បំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនេះ គឺលោកជាអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន បែរជាមិនមានអំណាចបង្ក្រាបទៅវិញ។
ក្រុមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងធ្វើការជាមួយសហគមន៍ទីនោះ ព្រមានថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធមិនយកចិត្តទុកដាក់ទប់ស្កាត់សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញដើមច្បោះជ័ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ គ្រោះទុរ្ភិក្សនឹងកើតមានចំពោះអ្នកភូមិទាំងនោះនៅពេលខាងមុខឆាប់ៗ។
អ្នកសម្របសម្រួលនៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) ខេត្តព្រះវិហារ លោក ឡោ ចាន់ ឲ្យដឹងថា លោកបានទៅដល់ភូមិពោធិ៍ ផ្ទាល់ ហើយឃើញថា ជីវភាពរបស់អ្នកភូមិជាច្រើនកាន់តែដុនដាបទៅៗ។ លោក ឡោ ចាន់ បញ្ជាក់ទៀតថា កាលពីមុន ជ័រទឹកដែលអ្នកភូមិដងយកមកលក់ដូរបានថ្លៃ ដោយ ១ប៊ីដុងចំណុះ ៣០លីត្រ អាចលក់បានពី ១០ ទៅ ១០ម៉ឺន ៥ពាន់រៀល ក៏ប៉ុន្តែពេលបច្ចុប្បន្ន តម្លៃជ័រទឹកបានធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមពី ៦ ទៅ ៥ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះ ហើយស្របពេលនេះ ដើមច្បោះជ័រក៏ត្រូវគេកាប់បំផ្លាញទៅទៀត គឺប្រាកដជាមានបញ្ហាប្រឈមមុខនឹងជីវភាពធ្ងន់ធ្ងរ៖ «សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារក៏កាន់តែធ្លាក់ចុះ ចំណែកដើមច្បោះជ័រក៏កាន់តែអស់ បញ្ហាហ្នឹងហើយដែលធ្វើឲ្យជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែក្រទៅៗ»។
មន្ត្រីផ្នែកតស៊ូមតិរបស់អង្គការពន្លកខ្មែរ ដែលកំពុងជួយជ្រោមជ្រែងសហគមន៍ឲ្យការពារព្រៃឈើ លោក ប៉ិក សោភ័ណ មានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើននៅឃុំពោធិ៍ និងឃុំប្រមេរ ដែលទីពឹងតែលើមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលបាត់ដើមច្បោះជ័រទៅ គឺពួកគេមិនមានអ្វីទីពឹងទេ។ បញ្ហានេះ អាចជះឥទ្ធិពលប៉ះពាល់ទៅដល់ការមិនមានថវិកាបញ្ជូនកូនទៅសាលារៀនទៀតផង៖ «វាជាផលប៉ះពាល់មួយធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ព្រោះមុខរបរគាត់បច្ចុប្បន្នមានធ្វើស្រែចម្ការ ហើយក្រៅពីស្រែចម្ការ គាត់ដងជ័រ»។
លោក ប៉ិក សោភ័ណ មើលឃើញថា បច្ចុប្បន្ន ខេត្តព្រះវិហារ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងខេត្តដទៃទៀត គឺមិនមានប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុកទៅធ្វើពលករនៅក្រៅប្រទេសទេ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលខាងមុខ ប្រសិនបើខេត្តនេះអស់ព្រៃព្រះរកា និងអស់ដើមច្បោះជ័រ គឺអ្នកភូមិដែលរស់នៅជុំវិញ នឹងគ្មានមុខរបរ ហើយអាចនឹងនាំគ្នាធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ និងប្រទេសឡាវ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។