Opens in new windowអ្នកកាសែតមកពីស្ថាប័នមួយចំនួនក្នុងចំណោមស្ថាប័នកាសែតជាង ៦០០អង្គភាពនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានរើសអើងរាល់មានពេលពិធីម្ដងៗរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន។ អ្នកកាសែតក្នុងស្រុកមួយចំនួន រួមមានកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ កាសែត ខេមបូឌា ដេលី (Cambodia Daily) រួមទាំងវិទ្យុអាស៊ីសេរី ផង តែងជួបបញ្ហាទាំងនេះជាញឹកញាប់។
រាល់ពេលចូលក្នុងពិធីដែលមានវត្តមានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដូចជាពិធីសម្ពោធអ្វីមួយ ឬកម្មវិធីសាមញ្ញ ដូចជា លោក ហ៊ុន សែន ចូលរួមពិធីកាន់បិណ្ឌជាដើម ពួកគេតែងមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកព័ត៌មាន ឬពេលខ្លះត្រូវបណ្ដេញចេញពីពិធីតែម្ដង។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិស័យសារព័ត៌មាន បានរិះគន់ចំណាត់ការរបស់ពិធីការ ឬកងអង្គរក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលតែងរឹតត្បិត ឬដាក់បម្រាមមិនឲ្យអ្នកកាសែតខ្លះ ដែលមិនសរសេរគាំទ្រចំណុចអវិជ្ជមានរបស់រដ្ឋាភិបាល ថាជាការរើសអើង ដែលអាចនឹងប្រឈមមុខបញ្ហាវណ្ណៈ និងបក្ខពួកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងសង្គម។
កម្មវិធីសំខាន់ៗដូចជា ពិធីការនៅវិមានសន្តិភាព អ្នកយកព័ត៌មានខ្លះមកពីស្ថាប័នភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ វិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី និងអ្នកកាសែត ខេមបូឌាដេលី ជាដើម ពួកគេតែងត្រូវបានបណ្ដេញចេញ មិនឲ្យចូលយកព័ត៌មានឡើយ ក្រោមហេតុផលមានបទបញ្ជាពីថ្នាក់លើ បើទោះជាមានកាតជាអ្នកកាសែតចេញដោយក្រសួងព័ត៌មាន ក្ដី។
លោក មឿន ឈានណារិទ្ធ នាយកវិទ្យាស្ថានកម្ពុជា សម្រាប់ការសិក្សាសារព័ត៌មាន ចាត់ទុកថា ការអនុវត្តប្រព័ន្ធដូចនេះ គឺជាការរើសអើង ដែលអាចធ្វើឲ្យមានវណ្ណៈនៅក្នុងសង្គមកាន់តែខ្ពស់។ ជាងនេះទៀត វាផ្ទុយទៅនឹងច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ ដែលធានាចំពោះសិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្សគ្រប់រូប មានសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចក្នុងការទទួលបានព័ត៌មាន ដោយពុំមានការហាមឃាត់ថែមទៀតផង។ លោកបន្តថា «យើងដឹងហើយ គឺសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន គឺគ្រប់សាធារណជនទាំងអស់ និងរួមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន ទោះបីយើងមកពីអង្គភាពណាក៏ដោយ គឺយើងមានសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាង ដើម្បីទៅយកព័ត៌មាន»។
មាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ មានសិទ្ធិសេរីភាព និងករណីយកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ដោយឥតប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ជំនឿសាសនា និន្នាការនយោបាយ ដើមកំណើត ឋានៈសង្គម ធនធាន ឬស្ថានភាពឯទៀតឡើយ។
បើទោះជាបែបណាក៏ដោយចុះ អ្នកយកព័ត៌មានមួយចំនួន ក្រៅពីអ្នកយកព័ត៌មានដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល នៅតែអះអាងថា ពួកគេតែងប្រឈមជាញឹកញាប់ក្នុងការបណ្ដេញដោយក្រុមពិធីការ ឬកងអង្គរក្សរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ នៅក្នុងពិធីកាន់បិណ្ឌវេនទី៩ នៅវត្តមុនីសុវណ្ណ ហៅវត្តចំពុះក្អែក ដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិចំពុះក្អែក សង្កាត់ព្រែកថ្មី ខណ្ឌច្បារអំពៅ អ្នកយកព័ត៌មានរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ត្រូវបានអ្នករៀបចំកម្មវិធីបណ្ដេញចេញមិនឲ្យយកព័ត៌មាន ក្រោមហេតុផលមានបទបញ្ជា។
សមាជិកគណៈនាយកក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា លោក ឆាយ សុផល យល់ឃើញថា នេះពុំមែនជាការរើសអើង ហើយក៏ពុំមែនជាករណីដែលថ្មីទេសម្រាប់កម្ពុជា។ លោកបន្តថា មានបរិបទបែបនេះ តែងកើតឡើងស្ទើរនៅទូទាំងពិភពលោក។ លោកបន្តថា «សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថាដូចមិនមែនអីថ្មីផង គឺកើតឡើងតាំងពីសហស្សវត្សឆ្នាំ៩០ គឺតាំងពីអាណត្តិទីមួយ។ ខ្ញុំគិតថា ពិធីនេះមិនមែនកើតឡើងនៅតែក្នុងស្រុកខ្មែរទេ នៅកន្លែងផ្សេងក៏មានដែរ»។
បើទោះជាបែបណា បញ្ហាទាំងនេះស្ទើរក្លាយជាទម្លាប់ទៅហើយសម្រាប់កម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកកាសែតដែលតែងសរសេរពីភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល បានក្លាយជាគោលដៅនៃការលាបពណ៌ថា កាសែតប្រឆាំងទៅវិញ។ នៅក្នុងពិធីដែលអ្នកកាសែតអាចចូលយកព័ត៌មានបានដោយពុំបិទបាំង បែរជាអ្នកដែលសរសេរដោយផ្អែកលើភាពមិនលម្អៀង ត្រូវចាត់ទុកថាជាក្រុមអ្នកកាសែតដែលស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់រដ្ឋាភិបាល បើទោះជាពួកគេមានប័ណ្ណជាអ្នកកាសែត ដែលចេញដោយក្រសួងព័ត៌មាន ខណៈដែលអ្នកសរសេរគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលអាចដើរចូលបានដោយពុំមានឧបសគ្គអ្វីទាំងអស់។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ លោក អ៊ុក គឹមសេង អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មាន មានប្រសាសន៍ថា ការពិតប័ណ្ណដែលក្រសួងចេញឲ្យវាជារឿងមួយ ប៉ុន្តែនៅមានករណីដាច់ដោយឡែកមួយទៀត គឺថាអ្នកកាសែតមិនអាចប្រើត្រឹមប័ណ្ណដែលក្រសួងចេញឲ្យនោះទេ ពេលមានពិធីខ្លះគេត្រូវមានប័ណ្ណពិសេសណាមួយបន្ថែមទៀត។ លោក អ៊ុក គឹមសេង បន្តថា អ្នកកាសែតចាំបាច់ណាស់ត្រូវតែបំពេញតាមបែបបទមួយដំណាក់កាលទៀត។ លោកបន្តថា «ជាធម្មតាប័ណ្ណព័ត៌មានដែលក្រសួងផ្ដល់ឲ្យជានិពន្ធនាយក ឬក៏អ្នកសារព័ត៌មានអីក្តី ដែលគេសុំប៉ុណ្ណេះប៉ុណ្ណោះអីហ្នឹង ជារឿងមួយរបស់ក្រសួងព័ត៌មាន ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយៗ យើងត្រូវតែទាក់ទងផ្ទាល់ទៅស្ថាប័នផ្ទាល់ដែលគេរៀបចំ។ អ៊ីចឹងយើងទៅសួរនាំដើម្បីយើងទទួលប័ណ្ណហ្នឹងដាច់ដោយឡែកមួយទៀត»។
មាត្រា១ នៃច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន ចែងថា ច្បាប់នេះកំណត់របបសារព័ត៌មាន និងធានារ៉ាប់រងសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពខាងបោះពុម្ពផ្សាយ ឲ្យបានសមស្របតាមមាត្រា៣១ និងមាត្រា៤១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ចំណែកអ្នកជំនាញផ្នែកវិស័យសារព័ត៌មានវិញ យល់ឃើញថា អ្នកកាសែតអាចមានសិទ្ធិយកព័ត៌មានគ្រប់ទីកន្លែង ដោយពុំចាំបាច់ជូនដំណឹងជាមុនដល់អាជ្ញាធរ ឬសមត្ថកិច្ចឡើយ លើកលែងជាកិច្ចការសម្ងាត់ណាមួយដែលរដ្ឋត្រូវហាមឃាត់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។