មន្ត្រីសមាគមអាដហុក (ADHOC) ទាំង ៤រូប បានប្ដេជ្ញាចិត្ត ខណៈពួកគាត់ដើរចេញពីពន្ធនាគារព្រៃស ភ្លាមៗ នៅរាត្រីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ថា ពួកគាត់នៅតែខិតខំធ្វើកិច្ចការដើម្បីទាមទារយុត្តិធម៌សង្គមឲ្យបាន ទោះបីជាពួកគាត់បានជាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារអស់រយៈពេល ១ឆ្នាំហើយក្ដី ពួកគាត់មិនរួញរានឹងបន្តបេសកកម្មលើការងារលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌សង្គមនោះឡើយ។
តើពួកគាត់ទាំង ៤នាក់ ប្ដេជ្ញាចិត្តដូចម្ដេចខ្លះ?
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកទាំង ៤រូប បានដើរចេញពីពន្ធនាគារព្រៃស ទាំងញញឹម និងស្វាហាប់ ទោះបីជាទឹកមុខពួកគាត់ស្លេកស្លាំងបន្តិចក្ដី។ អ្នកទាំង ៤ មានលោក យី សុខសាន្ត លោក នី សុខា លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងអ្នកស្រី លឹម មុនី្ន បានអំពាវនាវឲ្យអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវរួមគ្នាខិតខំធ្វើការងារបន្តទៀត ដើម្បីលើកស្ទួយសិទ្ធិមនុស្ស និងយុត្តិធម៌សង្គម៖ «រឿងប៉ុណ្ណឹងមិនមែនជាចម្លែកប៉ុន្មានទេ ពីព្រោះនៅក្នុងសង្គមមួយដែលយើងយល់ថា មិនទាន់មានភាពយុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវ គឺយើងនៅតែយល់ថា ជាសារមួយផ្ញើទៅដល់សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សទាំងអស់...យើងខិតខំទាំងអស់គ្នា អត់មាននរណាជួយយើងក្រៅពីយើងជួយខ្លួនយើងទេ។ ខ្ញុំនៅតែពេញចិត្តការងារជួយដល់ការលើកស្ទួយសិទ្ធិស្ត្រី សិទ្ធិកុមារ។ យើងសង្ឃឹមថា នឹងមានការងារអីគ្រោះថ្នាក់ទេ ប្រសិនបើអ្នកទាំងអស់គ្នា ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលបានគិតថា នេះគឺជាការងារជួយដល់សង្គមជាតិ។ ខ្ញុំទៅវិញ ខ្ញុំនឹងជួយដល់ការងារសិទ្ធិមនុស្សដដែល។ យើងនឹងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យពលរដ្ឋយើងទទួលបានសេរីភាព និងសិទ្ធិមនុស្សឲ្យដូចគ្នា»។
ការដោះលែងអ្នកទាំង ៤ ឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ននេះ ក្រោយពេលតុលាការកំពូលលើកពេលប្រកាសសាលដីកាលើបណ្ដឹងសុំនៅក្រៅឃុំនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ទៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ បន្ទាប់ពីតុលាការបានបើកសវនាការជំនុំជម្រះកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា នោះ។
ក្រោយពីដើរចេញពីពន្ធនាគារភ្លាម លោក នី សុខា លោក យី សុខសាន្ត លោក ណៃ វ៉ង់ដា និងអ្នកស្រី លឹម មុនី្ន ត្រូវបានក្រុមការងារនៃសមាគមអាដហុក និងក្រុមគ្រួសារដឹកពួកគាត់តាមរថយន្តមកឲ្យព្រះសង្ឃនៅវត្តព្រៃស ដែលនៅមិនឆ្ងាយពីពន្ធនាគារព្រៃស សូត្រមន្ត និងស្រោចទឹករំដោះគ្រោះភ្លាមៗ នៅរាត្រីថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ដដែល។
រីឯលោក នី ចរិយា អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប វិញ ដែលជាប់នៅពន្ធនាគាររាជធានីភ្នំពេញ ឬ ប៉េហ្សី (PJ) នោះ ក៏ត្រូវបានតុលាការដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ។
តុលាការដោះលែង មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៤នាក់ ឲ្យនៅក្រៅបណ្ដោះអាសន្ននេះ គ្មានអ្នកណាម្នាក់នៃក្រុមគ្រួសារពួកគាត់ដឹងមុននោះទេ សូម្បីតែពួកគាត់ផ្ទាល់។ ពួកគាត់ទាំង ៤នាក់ អះអាងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ពួកគាត់បានដឹងនៅមុនពេលដោះលែងប្រមាណជាកន្លះម៉ោងមុនដោះលែងតែប៉ុណ្ណោះ។ ពួកគាត់ទាំង ៤នាក់ ត្រូវបានឆ្មាំពន្ធនាគារដោះលែងនៅម៉ោងប្រមាណ ៧ និង ១៥នាទី យប់ថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា។ ក្រុមគ្រួសារពួកគាត់បានទៅទទួលទាំងក្ដីរំភើប និងហូរទឹកភ្នែកនិយាយទាំងអួលដើមកថា ពួកគាត់ទន្ទឹងរង់ចាំថ្ងៃដោះលែងនេះយូរមកហើយ។
កូនស្រី លោក យី សុខសាន្ត ឲ្យដឹងថា កញ្ញា និងក្រុមគ្រួសារមិនបានដឹងអំពីការដោះលែងនេះដែរ។ កញ្ញាបានពោលទាំងបង្ហូរទឹកភ្នែកដោយក្ដីរំភើបថា ទោះជាឪពុករបស់នាងជាប់ពន្ធនាគារជាង ១ឆ្នាំកន្លងមកដោយអយុត្តិធម៌ក៏ដោយ ក៏នាងនៅតែគោរពតាមឆន្ទៈរបស់លោក យី សុខសាន្ត ក្នុងការសម្រេចចិត្តបន្តការងារលើកស្ទួយវិស័យសិទ្ធិមនុស្សនេះ៖ «ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ នៅសុខៗ មេធាវីគេទូរស័ព្ទហៅឲ្យទៅយកប៉ា (យី សុខសាន្ត) អត់នឹកស្មាន ព្រោះប៉ាទើបកុម្ម៉ង់ថា ឲ្យយកត្រីខ មឹកស្រុះ។ ខ្ញុំអត់ដឹងថាមូលហេតុអី។ (ទូរស័ព្ទហៅ) ប្រហែលម៉ោង ៥ជាង (ល្ងាច)»។
លោក យី សុខសាន្ត ប្រធានកម្មវិធីដីធ្លីនៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បន្ថែមថា លោកក៏ពុំដឹងច្បាស់អំពីមូលហេតុនៃការដោះលែងពួកលោកឲ្យនៅក្រៅឃុំនេះដែរ ប៉ុន្តែបញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា តាមលោកដឹងគឺមានការអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតមួយប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា លោក វីល្លៀម ហៃដ្ដ (William Heidt) និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាគ្នានៅរសៀលថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា នៅភូមិគ្រឹះរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីដោយបានពិភាក្សាគ្នាពីទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា ពីអាទិភាពនៃការអភិវឌ្ឍសិទ្ធិមនុស្ស និងបញ្ហាដទៃទៀតដែលមានសារសំខាន់សម្រាប់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-អាមេរិក។ នៅក្នុងជំនួបនេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សសន្និដ្ឋានថា ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក អាចនឹងជជែកពីការដោះលែងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក និងលោក នី ចរិយា អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប ដែរ។
ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICADHO) លោក អំ សំអាត បានសាទរចំពោះការដោះលែងនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា នេះជាចំណុចវិជ្ជមានមួយដែលអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរួចផុតពីការឃុំឃាំង៖ «ទទូចហើយទទូចទៀតថា ធ្វើយ៉ាងណាទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់ទៅលើអ្នកទាំង៥នាក់វិញ ដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាបំពេញការងាររបស់ពួកគាត់...ដើម្បីជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
លិខិតជូនដំណឹងរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ធាម ច័ន្ទពិសិដ្ឋ ចេញនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា មិនបានបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុនៃការដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ននេះទេ ដោយគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា បានឃើញសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌលេខ ១៩៣៤ ចុះថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ជូនដំណឹងដល់លោក យី សុខសាន្ត កំពុងជាប់ពន្ធនាគារ ម១ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ។
ត្បិតសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌលេខ ១៩៣៤ ចុះថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ដែលចោទប្រកាន់ឈ្មោះ នី សុខា លឹម មុន្នី ណៃ វ៉ង់ដា យី សុខសាន្ត ពីបទសូកប៉ាន់សាក្សីតាមមាត្រា៥៤៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងឈ្មោះ នី ចរិយា ពីបទសមគំនិតក្នុងអំពើសូកប៉ាន់សាក្សីតាមមាត្រា២៩ និងមាត្រា៥៤៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ប្រព្រឹត្តនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីអំឡុងខែមីនា ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ បានបញ្ចប់ការស៊ើបសួរចប់សព្វគ្រប់។ ចៅក្រមសម្រេចបញ្ជូនសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះ ទៅជំនុំជម្រះតាមដីកាជញ្ជួនសំណុំរឿងទៅជំនុំជម្រះលេខ២៦៩៦ ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ និងបានសម្រេចរក្សាជនត្រូវចោទឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការដោយកំណត់កាត្វកិច្ចឲ្យជូនត្រូវចោទបីចំណុច គឺទី១ មិនឲ្យផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅឋានដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីតុលាការ ទី២ មិនឲ្យចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីតុលាការ និងទី៣ ត្រូវឆ្លើយតប និងការកោះហៅពីគ្រប់បុគ្គលដែលចាត់តាំងដោយតុលាការ។
លោក នី សុខា ប្រធានផ្នែកអង្កេតសិទិ្ធមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក បញ្ជាក់ជំហរបស់លោកថា លោកនឹងមិនទៅណាជាដាច់ខាត។ លោកនឹងនៅតតាំងក្នុងសំណុំរឿងនេះដើម្បីបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំរបស់លោក និងដើម្បីទាមទារភាពយុត្តិធម៌។
លោក យី សុខសាន្ត ប្រធានកម្មវិធីដីធ្លីនៃសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ណៃ វ៉ង់ដា អនុប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតនៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា ប្រធានផ្នែកអង្កេតសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក អ្នកស្រី លឹម មុន្នី អនុប្រធានកម្មវិធីស្ត្រី និងកុមារនៃសមាគមអាដហុក និងលោក នី ចរិយា អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សម្រេចឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស និងពន្ធនាគារប៉េហ្សី ក្រោមបទចោទសមគំនិត និងសូកប៉ាន់សាក្សី នៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ ក្រោយពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយបានសាកសួរ និងបញ្ជូនឲ្យតុលាការចាត់ការតាមនីតិវិធីបន្តពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ ជុំវិញការចោទប្រកាន់របស់អ្នកនាង ខុម ចាន់តារាទី ហៅ ស្រីមុំ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៤រូប រួមទាំងលោក នី ចរិយា ផង ស្នើសុំឲ្យតុលាការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ពួកលោក ព្រោះពួកលោកគ្មានប្រព្រឹត្តទោសកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។