ជនភៀសខ្លួនចំនួន ៤នាក់ ដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី បញ្ជូនពីកោះណាវរូ (Nauru) មកកម្ពុជា នៅពេលនេះ ពួកគេកំពុងទទួលបានការអប់រំ ដូចជាភាសាខ្មែរ និងពីប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់កម្ពុជា។ បើទោះជាបែបណាក្តី ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលទទួលបានព័ត៌មានតិចតួចណាស់ អំពីជនភៀសខ្លួននេះ ដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រឹតត្បិត មិនទម្លាយឲ្យដឹងជុំវិញការស្នាក់នៅនៃជនភៀសខ្លួនទាំង ៤នាក់នេះទេ។
សំឡេងសន្តិសុខយាយកន្លែងជនភៀសខ្លួនស្នាក់នៅ៖ «ទាល់តែគេអនុញ្ញាតបានយើងហ៊ាន។ យើងបំពេញកិច្ចការងារឲ្យគេ។ អត់ដែរ»។
បើទោះជាការស្នាក់បណ្ដោះអាសន្ននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៃជនភៀសខ្លួនទាំង ៤នាក់នេះ មានរយៈពេលជិតកន្លះខែហើយក៏ដោយ បន្ទាប់ពីបានបញ្ជូនមកកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ក៏ជនភៀសខ្លួនទាំងនេះ មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ ជាពិសេសព័ត៌មានលម្អិតជុំវិញការតាំងទីលំនៅដំបូងលើទឹកដីកម្ពុជា នេះទេ។
មានទីលំនៅភូមិតាងៅ សង្កាត់និរោធ ខណ្ឌច្បារអំពៅ ជាយរាជធានីភ្នំពេញ លោកស្រី អាន សុផាត អល់អែកក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មានអំពីជនភៀសខ្លួនទាំងនេះ ដោយលោកស្រីអះអាងថា លោកស្រីបានដឹងតិចតួចប៉ុណ្ណោះអំពីជនភៀសខ្លួនដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ទីតាំងស្នាក់នៅសម្រាប់ពួកគេនៅជិតផ្ទះគាត់។
ស្ថិតក្នុងវ័យ ៦២ឆ្នាំ និងលក់នំចំណីបន្តិចបន្តួចក្បែរទីតាំងស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នរបស់ជនភៀសខ្លួន លោកស្រី អាន សុផាត ឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ថា ចាប់តាំងពីបញ្ជូនមក ពួកគេមិនដែលឃើញអ្នកទាំង ៤នាក់នោះចេញក្រៅផ្ទះម្ដងណាទេ៖ «អ៊ំនៅទីនេះមិនសូវដឹងដែរ។ មិនដឹងថា គេយកមកដាក់ ប៉ុន្តែវាមិនដែលឃើញមុខឃើញមាត់ គេចេញចូលអីផង។ អត់សូវដឹង»។
ជនភៀសខ្លួនទាំង ៤នាក់នេះ រួមមានជនជាតិអ៊ីរ៉ង់ (Iran) ៣នាក់ និងម្នាក់ទៀតជាជនជាតិដើមភាគតិច រ៉ូហ៊ីងយ៉ា (Rohingya) ដែលរត់គេចខ្លួនពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមា។ ពួកគេត្រូវបានគេបញ្ជូនតាមជើងហោះហើរ ចេញពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយបានមកដល់កម្ពុជា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ ប្រធាននាយកដ្ឋានជនភៀសខ្លួននៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក គឹម សារឹន ថ្លែងថា ដោយមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអង្គការអន្តរជាតិសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន អាយ.អូ.អិម (IOM) ជនភៀសខ្លួនទាំង ៤នាក់នេះ កំពុងទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាល និងហ្វឹកហ្វឺនអំពីច្បាប់ ភាសា ទំនៀមទម្លាប់ និងរបៀបរស់នៅរបស់កម្ពុជា មុននឹងត្រូវធ្វើសមាហរណកម្មបន្ត។
លោកបន្តថា បន្ទាប់ពីពិនិត្យឃើញថា ពួកគេអាចយល់ដឹងបានហើយ ការសម្រេចបន្ទាប់ទៀតថា តើពួកគេគួររស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បន្ត ឬយ៉ាងណានោះ គឺអាស្រ័យលើសេចក្ដីសម្រេចរបស់ពួកគេ។ ដោយឡែក រដ្ឋាភិបាលរង់ចាំផ្ដល់ភាពស្របច្បាប់ និងភាពងាយស្រួលចំពោះជនភៀសខ្លួនទាំងនេះប៉ុណ្ណោះ៖ «ការបង្ហាត់បង្រៀននេះគឺមានអំពីវប្បធម៌ មានអំពីប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ អំពីការរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលពលរដ្ឋរបស់យើងប្រកាន់ទំនៀមទម្លាប់យ៉ាងម៉េច និងសាសនាអ៊ីចឹង។ គាត់យល់ដឹងអំពីអ្វីច្បាប់ផ្សេងៗទៀត»។
បើទោះជាបែបណា លោក គឹម សារឹន បញ្ជាក់ថា ស្ថិតក្នុងអន្តរកាលនេះ រដ្ឋាភិបាលនៅមិនទាន់ដឹងថា នឹងត្រូវរកមធ្យោបាយបែបណាក្រៅពីផ្ដល់ការយល់ដឹងគ្រប់បែបយ៉ាងអំពីបរិបថរបស់កម្ពុជា នៅឡើយនោះទេ។ ដោយឡែក ថ្លៃចំណាយទឹក ភ្លើង ហូបចុក និងប្រាក់បៀវត្សសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន ក្នុងដំណាក់កាលនៃការស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្ននេះជាដើម គឺជាបន្ទុករបស់រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។
ជនភៀសខ្លួនទាំង ៤នាក់នេះ កំពុងស្នាក់នៅក្នុងភូមិគ្រឹះមួយដ៏ល្អប្រណិត ហ៊ុមព័ទ្ធដោយរបងថ្មយ៉ាងរឹងមាំ។ មណ្ឌលបណ្ដោះអាសន្ននេះ គឺស្ថិតក្នុងភូមិតាងៅ សង្កាត់និរោធ ខណ្ឌច្បារអំពៅ។ ភូមិគ្រឹះដែលនៅឆ្ងាយពីផ្លូវជាតិលេខ១ (ច្បារអំពៅ) បត់ស្ដាំចូលក្នុងប្រហែល ៣០០ ទៅ ៤០០ម៉ែត្រ គឺជាទីតាំងមួយមានសភាពស្ងាត់ជ្រងំ ដែលមានតែអ្នកយាមការពាររបស់ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខឯកជន ឈ្មោះ GSS ( Global Security Solution ) ប្រមាណ ២នាក់ប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមសន្តិសុខឯកជនទាំងនេះ បានដាក់បម្រាមដាច់ខាតមិនឲ្យចូលថតរូប និងមានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ជាមួយជនភៀសខ្លួននៅខាងក្នុងឡើយ ប្រសិនបើពុំមានការអនុញ្ញាតពីរដ្ឋាភិបាលទេ៖ «ខ្ញុំនេះចាំតែបើកទ្វារ បើគេអនុញ្ញាតឲ្យបើក បានបើក បើគេឲ្យចូលបាន ចូលបាន»។
ក្រៅពីនេះវិញ លោកស្រី ជុំ សុផាត ដែលមានលំនៅឋានក្បែរភូមិគ្រឹះដែលជនភៀសខ្លួនស្នាក់នៅ បានអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋភាគតិចណាស់ដែលដឹងថា ជនភៀសខ្លួនត្រូវគេបញ្ជូនមកឲ្យស្នាក់នៅក្នុងមូលដ្ឋាននេះ។ លោកស្រីបន្តថា អ្វីដែលដឹងនោះ គឺគ្រាន់តែឃើញឡានចេញចូលហាក់ចម្លែកជាងសព្វមួយដងប៉ុណ្ណោះ។
ជុំវិញរឿងរ៉ាវនៃការបញ្ជូនជនភៀសខ្លួននេះ ថ្វីបើព័ត៌មានត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបញ្ចេញឲ្យដឹងក៏ដោយ ក៏ព័ត៌មានទាំងនេះ ត្រូវបានគេដឹងតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដូចជាម៉ោង និងជើងហោះហើរ។ ក្រៅពីនេះវិញ ដូចជាជម្រកស្នាក់នៅជាដើម គឺហាក់មានភាពលាក់លៀម។
ក្នុងពេលបញ្ជូនមកដល់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ភ្លាមៗ ជាលើកដំបូង គឺសន្តិសុខនៅប្រលានយន្តហោះ ត្រូវបានគេរឹតបន្តឹងការចេញចូលដែលពុំធ្លាប់មាន។ រឹតតែតឹងតែងថែមទៀតនោះ គឺក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានមិនត្រូវបានគេអនុញ្ញាតឲ្យចូលទៅផ្នែកខាងក្នុងនៃប្រលានយន្តហោះដើម្បីបានថតសំឡេង និងផ្ដិតយករូបភាពឡើយ។ ក្រៅពីនេះ រថយន្តខ្លះដែលសង្ស័យថា អាចដឹកជនភៀសខ្លួន ត្រូវបិទបាំងដោយក្រណាត់យ៉ាងជិតទៅវិញ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធាននាយកដ្ឋានជនភៀសខ្លួននៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក គឹម សារឹន បដិសេធថា រដ្ឋាភិបាលពុំបានបិទបាំងព័ត៌មានអំពីជនភៀសខ្លួននេះទេ។ ជាងនេះទៀត ពេលវេលានៃការមកដល់ និងជំរំដែលស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នរបស់ជនភៀសខ្លួនទាំងនេះ ក៏ត្រូវបានទម្លាយឲ្យដឹងដែរ។ ហេតុនេះ ពុំមានអ្វីដែលសង្ស័យថា រដ្ឋាភិបាលលាក់បំពួន ឬព័ត៌មានត្រូវបានរឹតត្បិតនោះទេ។
លោក គឹម សារឹន៖ «ដូចជាមិនមានអីលាក់លៀមទេ ព្រោះថា ឯកឧត្ដមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងគាត់ក៏បានប្រាប់អំពីការមកដល់ អំពីថ្ងៃមកដល់អីហើយ ដូចជាមិនមានអីលាក់លៀម ព្រោះថា មុនមកដល់ហ្នឹងគាត់ក៏បានថា ជនភៀសខ្លួនហ្នឹងមកដល់ថ្ងៃណាអីថ្ងៃណា។ អ៊ីចឹងដូចជាមិនមានការលាក់លៀមអីទេ»។
បើទោះជាមានការបកស្រាយបែបនេះក៏ដោយចុះ ក៏សង្កេតឃើញថា មន្ត្រីនគរបាលនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានទាំងក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅ និងអាជ្ញាធរសង្កាត់ផង បានបដិសេធថា ពួកគេពុំបានដឹងថា មានជនភៀសខ្លួនត្រូវបានគេបញ្ជូនឲ្យមកស្នាក់នៅក្នុងមូលដ្ឋាននេះឡើយ។
ដោយឡែក លោក អំ សំអាត មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អង្គការលីកាដូ (Licadho) យល់ឃើញថា ហេតុផលដែលនាំឲ្យរដ្ឋាភិបាលព្យាយាមមិនបញ្ចេញព័ត៌មានជាសាធារណៈ ឬមិនអនុញ្ញាតឲ្យជនភៀសខ្លួន បានជួបសម្ភាសន៍ដោយផ្ទាល់ជាមួយបណ្ដាញព័ត៌មាន ដែលទំនងជារដ្ឋាភិបាលខ្លាចលេចចេញរឿងមិនល្អនៅពីក្រោយខ្នងច្រើនជាង ការការពារសុវត្ថិភាព និងសន្តិសុខសម្រាប់ជនភៀសខ្លួនហើយមើលទៅ។
លោក អំ សំអាត៖ «ខ្ញុំគិតថា សុវត្ថិភាពមួយហើយ ប៉ុន្តែអ្នកសារព័ត៌មានលោកមានសិទ្ធិក្នុងការទទួលព័ត៌មានដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយផងដែរ។ ខ្ញុំគិតថា យន្តការទាំងអស់នេះគឺអ្វីដែលនៅពីក្រោយចង់លាក់បាំងនូវព័ត៌មាន»។
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីជនភៀសខ្លួនស្ម័គ្រចិត្តទាំង ៤នាក់នេះ សម្រេចធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ពីកោះណាវរូ មកសាងជីវិតថ្មីលើទឹកដីកម្ពុជា នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) លោក ហ្វីល រ៉ូបឺតសុន (Phil Robertson) មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី បានបោះលុយជាច្រើនលានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាថ្នូរដើម្បីឲ្យកម្ពុជា ទទួលយកជនភៀសទាំងនេះ។
ស្ថិតក្រោមហេតុផលនេះ លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា ប្រហែលជាមូលហេតុនៃលុយជាច្រើនលានដុល្លារនេះហើយមើលទៅ ដែលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបង្ខំចិត្តទទួលយកជនភៀសខ្លួនទាំងទើសទាល់ និងហាក់ប្រឆាំងនូវជំហររបស់ខ្លួនដែលធ្លាប់បដិសេធ មិនទទួលយកជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាម ដែលស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនជាបន្តបន្ទាប់ថ្មីៗនេះ។
បើទោះជាបែបណា ទាក់ទិនរឿងនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអូស្ត្រាលី បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នា (MOU) កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ ដោយសម្លឹងមើលនយោបាយការទូតដ៏វែងឆ្ងាយច្រើនជាងអ្វីដែលមានការរិះគន់នេះ។
ជុំវិញរឿងនេះ កម្ពុជាទទួលបានលុយប្រមាណ ៤០លានដុល្លារ ជាថ្នូរក្នុងការទទួលយកជនភៀសខ្លួន។ ក៏ប៉ុន្តែភ្លាមៗក្រោយពីដឹងថា មានកិច្ចព្រមព្រៀងទទួលយកជនភៀសខ្លួន មានបាតុកម្មបានផ្ទុះឡើង ប្រឆាំងគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលនេះដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។