ក្រុមការងារចុះពិនិត្យ និងអនុវត្តការងារគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ឲ្យដឹងថា កំពុងចុះអង្កេតស្រាវជ្រាវរកឯកសារពាក់ព័ន្ធផ្លូវច្បាប់ទៅលើសេចក្ដីសម្រេច ៥ចំណុច ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ចេញ ឈានដល់ការចុះអនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គមថ្លែងថា កំពុងតាមដានចំណាត់ការរបស់ក្រុមការងារពិសេសនេះ។
សមាជិកខ្លះនៃក្រុមការងារពិសេស ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍផ្ទាល់របស់គណៈបញ្ជាការឯកភាពខេត្តព្រះសីហនុ ក្នុងការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រខេត្តនេះ បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍អាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៧ ខែកុម្ភៈ ថា ពួកគេកំពុងចុះពិនិត្យមើលឯកសារច្បាប់ ឬលិខិតស្នាមផ្សេងៗ ទាក់ទងទីតាំងទាំង ៥ចំណុច ស្ថិតក្នុងផែនការគ្រប់គ្រង និងអភិរក្ស អភិវឌ្ឍ តំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ ខេត្តព្រះសីហនុ ក្នុងនោះមានបឹងព្រែកទប់ ដើម្បីឈានដល់ដាក់ផែនការចុះអនុវត្តការងារបន្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
ការបង្ហាញវត្តមានរបស់ក្រុមការងារពិសេស ធ្វើឡើងស្របពេលម្ចាស់សំណង់វិឡាធំស្កឹមស្កៃដែលគេចោទថា ជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក តាក់ វណ្ណថា អតីតស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ និងបច្ចុប្បន្ន ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ដែលសង់នៅលើផ្ទៃរងទឹកភ្លៀង ឬចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ ត្រៀមធ្វើពិធីសម្ពោធវិឡានេះ នៅល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៨ ខែកុម្ភៈ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថ្លែងថា នឹងរង់ចាំមើលការចុះអនុវត្តទៅលើសេចក្ដីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល ពិសេសទាក់ទងនឹងករណីបឹងធម្មជាតិទឹកសាប និងបឹងព្រែកទប់ ដែលត្រូវបានដាក់អភិរក្សការពារដោយព្រះរាជ្យក្រឹត្យ។
អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា បើរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តផែនការទាំង ៥ចំណុច ដែលបានដាក់ចេញមានប្រសិទ្ធភាព រដ្ឋាភិបាលអាចទទួលបានការគាំទ្រច្រើនឡើងវិញពីសាធារណជនទូទៅ ពិសេសពីម្ចាស់ឆ្នោត។ លោកថា នឹងរង់ចាំមើលក្រុមការងារពិសេសដែលចុះអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចទាំង ៥ចំណុច អនុវត្តមានប្រសិទ្ធភាពត្រឹមកម្រិតណា ហើយចុះអនុវត្តមានភាពស្មើគ្នារវាងពលរដ្ឋសាមញ្ញ ឈ្មួញមានទ្រព្យ និងមន្ត្រីមានអំណាចដែរឬទេ។
លិខិតចុះថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ ផ្ញើជូនរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាលបានឯកភាពលើស្មារតីនៃអង្គប្រជុំចំនួន ៥ចំណុច លើផែនការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ មានដូចជា ករណីបឹងព្រែកទប់ ដែលមានទីតាំងក្នុងសង្កាត់៣ ក្រុងព្រះសីហនុ ត្រូវដាក់បឹងនេះជាតំបន់អភិរក្សដោយព្រះរាជក្រឹត្យ។ ចំណែកឆ្នេរឯករាជ្យ ត្រូវអភិវឌ្ឍ និងអភិរក្សសម្រាប់សាធារណជនលំហែ និងកម្សាន្ត ឲ្យស្របតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេស និងបទដ្ឋានគតិយុត្តិជាធរមាន ដោយនៅចំពោះមុខ តម្រូវឲ្យធ្វើការរុះរបាំង របង និងរៀបចំកែសម្រួលឲ្យសាធារណជនអាចចេញ ឬចូលទៅកម្សាន្តឆ្នេរខ្សាច់នៅក្នុងតំបន់នោះ។
ចំពោះឆ្នេរអូរត្រេះ មានទីតាំងក្នុងសង្កាត់លេខ៤ ត្រូវសិក្សាអំពីវិធានការរុះរើសំណង់អនាធិបតេយ្យនៅតាមដី ចំណីឆ្នេរ និងចាប់ផ្តើមធ្វើការអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយ ព្រមទាំងកំណត់ពេលវេលា និងកិច្ចសន្យាច្បាស់លាស់ជាមួយអាជីវករ ឬអ្នកមានទីតាំងនៅតំបន់ឆ្នេរអូរត្រេះ ឲ្យរុះរើសំណង់ទាំងនោះចេញ ដើម្បីរៀបចំជាឆ្នេរគំរូសាធារណៈ សម្រាប់បម្រើសេវាកម្មទេសចរ និងការលំហែ ឬការកម្សាន្ត ឲ្យសក្ដិសមជាឆ្នេរគំរូ។ ជាងនេះ ករណីឆ្នេរអូរឈើទាល នៅទល់មុខដីក្រុមហ៊ុនសុខាអូតែល អតីតក្រុមហ៊ុនអារីស្តុន ត្រូវធ្វើសមាហរណកម្មផ្លូវ តាមបណ្ដោយឆ្នេរភ្ជាប់ពីឆ្នេរអូរឈើទាល ទៅឆ្នេរអូរត្រេះ និងបើកចំហឆ្នេរនេះ សម្រាប់សាធារណជន និងអ្នកទេសចរ អាចចេញចូលកម្សាន្តដូចដើមវិញ និងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការសាងសង់សំណង់គ្រប់ប្រភេទនោះទេ។
ចំណែកករណីកាត់ឆ្វៀលដីតាមរូបមន្តស្បែកខ្លាជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងការដោះស្រាយបញ្ហាសំណង់ដែលសង់លើទឹក ដីចំណីឆ្នេរ និងឆ្នេរខ្សាច់នៅកោះរុង ស្ថិតក្នុងសង្កាត់កោះរុង ក្រុងព្រះសីហនុ ឯណោះវិញ មន្ត្រីជំនាញគ្រប់ស្ថាប័នត្រូវសិក្សារកដំណោះស្រាយប្ដូរទីតាំងសំណង់ទាំងឡាយ ដែលបានបោះទីតាំងនៅលើទឹកដីចំណីឆ្នេរ និងឆ្នេរខ្សាច់នៅកោះរុង ត្រូវប្ដូរឲ្យទៅនៅលើដីផ្នែកខាងក្នុងនៃកោះរុង និងត្រូវគោរពស្នើសុំគោលការណ៍ពីរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីកាត់ដីរដ្ឋដែលនៅសល់ពីគម្រោងវិនិយោគផ្នែកខាងក្នុងនៃកោះរុង សម្រាប់ជាថ្នូរផ្ដល់ជូនអ្នកដែលត្រូវឲ្យប្ដូរទីតាំងទាំងនោះជំនួសវិញ។ ដើម្បីអនុវត្តចំណុចទាំង ៥នេះ ទទួលបានជោគជ័យ រាជរដ្ឋាភិបាលបានឯកភាពបង្កើតក្រុមការងារពិសេសមួយ ដើម្បីអនុវត្តការងារនេះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (LICADHO) ខេត្តព្រះសីហនុ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ដែលបានចុះពិនិត្យដល់ទីតាំងបឹងព្រែកទប់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ថ្លែងគាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះថ្លែងថា នឹងរង់ចាំមើលប្រសិទ្ធភាពនៃការចុះអនុវត្តលើខ្លឹមសារទាំង ៥ចំណុច របស់ក្រុមការងារពិសេសរដ្ឋាភិបាល។
បន្ថែមលើនេះ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ក៏បានរិះគន់អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ដែលកន្លងមកបានបណ្ដោយឲ្យឈ្មួញ ឬអ្នកមានទ្រព្យធន មានងារជាឧកញ៉ា ឯកឧត្ដម ឬមន្ត្រីពាក់ផ្កាយពីរ ឬបី ពិសេសមន្ត្រីជាប់សាច់ញាតិថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល អាចរំលោភយកឆ្នេរសមុទ្រ និងបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនាមូលដ្ឋាននេះកើតមានអនាធិបតេយ្យ មានដូចជា មន្ត្រីមានអំណាច និងឈ្មួញ អាចសង់សំណង់រឹងមាំផ្សេងៗតាមឆ្នេរសមុទ្រ ចាក់ដី និងសង់វិឡាធំស្កឹមស្កៃ នៅលើផ្ទៃរងទឹកភ្លៀង ឬចំណីមាត់បឹងដោយគ្មានការហាមឃាត់ និងការឃុបឃិតចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិជាដើម។
លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ៖ «ស្នើដល់រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវអភិរក្ស ព្រមទាំងស្តារបឹងព្រែកទប់ ឲ្យបានជ្រៅ និងមានផ្ទៃធំទូលាយដូចពេលមុនវិញ ដើម្បីរក្សាប្រភពទឹកស្អាត ឬទឹកសាបទុកប្រើប្រាស់នៅទូទាំងខេត្តព្រះសីហនុ បានគ្រប់ចំនួន។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលអភិរក្សបឹងនេះការពារដោយព្រះរាជ្យក្រឹត្យ ខេត្តព្រះសីហនុ នឹងឈប់ព្រួយបារម្ភ ឬខ្លាចខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ទៀតហើយ»។
បឹងព្រែកទប់ ដែលជាប្រភពទឹកស្អាតដ៏សំខាន់ទុកប្រើប្រាស់នៅទូទាំងខេត្តនេះ បានរងការរំលោភបំពានធ្វើកម្មសិទ្ធិពីសំណាក់ឈ្មួញ មន្ត្រីដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ និងមន្ត្រីពាក់ផ្កាយក្នុងជួរដ្ឋាភិបាលជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងប៉ុន្មានអាណត្តិដឹកនាំកន្លងមក។
ទាក់ទងបញ្ហាខាងលើនេះ អ្នកស្រី ជៀប សុធារី មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តព្រះសីហនុ រកឃើញថា សកម្មភាពចាក់ដីលុបមាត់បឹងព្រែកទប់ មានទីតាំងក្នុងសង្កាត់លេខ៣ ក្រុងព្រះសីហនុ ពីសំណាក់ឯកជន ឬមន្ត្រីមានអំណាច ហើយឈានដល់ចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិ និងសង់វិឡាធំស្កឹមស្កៃ គឺកើតឡើងពីការឃុបឃិតគ្នាជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធ រវាងមន្ត្រីខ្លះបម្រើការងារនៅតាមមន្ទីររៀបចំដែនដីខេត្តនេះ នៅក្នុងតំណែងបច្ចុប្បន្ន ពិសេសក្នុងអាណត្តិលោក ស្បោង សារ៉ាត់ ដឹកនាំជាអភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ។
អ្នកស្រី ជៀប សុធារី៖ «សំណង់រឹងមាំដែលសាងសង់នៅលើចំណីដីក្នុងបរិវេណបឹងព្រែកទប់ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់លេខ៣នេះ តើជាសំណង់ខុសច្បាប់ ឬស្របច្បាប់ ហើយអាជ្ញាធរគួរតែមានវិធានការយ៉ាងម៉េចទៅលើសំណង់ទាំងនេះ។ ប៉ុន្តែបើយោងតាមច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១ បាននិយាយថា រាល់ការកាន់កាប់ដីទាំងឡាយណាដែលជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ គឺមិនអាចឈានដល់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិបាននោះទេ»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលឲ្យដឹងថា ដីលំនៅឋានពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមករស់នៅអចិន្ត្រៃយ៍នៅតំបន់មាត់បឹងព្រែកទប់ មានតែជាង ៥០គ្រួសារទេ ប៉ុន្តែនៅក្នុងអាណតិ្តទី៤ ដែលលោក ស្បោង សារ៉ាត់ ធ្វើជាអភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានបំប៉ោងបញ្ជីឈ្មោះពលរដ្ឋរស់នៅជុំវិញមាត់បឹងព្រែកទប់ មានរហូតដល់ ២៥០គ្រួសារ។ ក្នុងនោះមានឈ្មោះឈ្មួញមានទ្រព្យធន និងមន្ត្រីកំពុងបម្រើការងារនៅតាមមន្ទីរ ឬស្ថាប័នរដ្ឋក្នុងតំណែងក្រោមឱវាទខេត្ត និងស្ថិតក្នុងស្ថាប័នប្រដាប់អាវុធសព្វថ្ងៃមានឈ្មោះកាន់កាប់ដីចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ ហើយបានធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិជាង ៣០ប័ណ្ណរួចហើយដែរ។
របាយការណ៍មន្ទីរឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្មខេត្តព្រះសីហនុ បង្ហាញថា បច្ចុប្បន្ននេះបឹងព្រែកទប់ មានផ្ទៃរួម សរុបប្រមាណ ១៥ហិកតារ និងអាចស្តុកទឹកបានប្រហែល ៥០ម៉ឺនម៉ែត្រគូប។ ប៉ុន្តែនៅមុនពេលមានការរំលោភផ្ទៃបឹងព្រែកទប់ មានផ្ទៃបឹង រួមទាំងផ្ទៃរងទឹកភ្លៀង ដីហ៊ុមព័ទ្ធជុំវិញមាត់បឹងសរុបមានចំនួនប្រមាណ ២៧០ហិកតារ។ ក្រោយមកពេលមានសកម្មភាពទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងខុសច្បាប់ពីឈ្មួញ និងមន្ត្រីមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល ដោយមានការឃុបឃិតពីមន្ត្រីស្ថាប័នជំនាញខ្លះនាខេត្តព្រះសីហនុ ផ្ទៃបឹងព្រែកទប់ បានរួមនៅសល់ជាង ៩០ហិកតារ ដែលកាលណោះក្នុងអាណត្តិលោក សាយ ហាក់ ធ្វើជាអភិបាលខេត្ត។ ក្រោយមកដល់អាណត្តិទី៤ ដែលលោក ស្បោង សារ៉ាត់ ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ វិញ ដីផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងដែលនៅសេសសល់ជាង ៩០ហិកតារ ត្រូវមន្ត្រី និងឈ្មួញឃុបឃិតគ្នារំលោភធ្វើជាកម្មសិទ្ធិគ្មានសល់ ដោយកាលណោះ លោក ស្បោង សារ៉ាត់ បានសម្រេចរក្សាការពារផ្ទៃបឹងព្រែកទប់ ចន្លោះពី ១៤ ទៅ ១៥ហិកតារប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ថ្លែងថា ករណីបឹងព្រែកទប់នេះ ក្រុមការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលនឹងចុះអនុវត្តឈានដល់អភិរក្សបឹងធម្មជាតិមួយនេះ ការពារដោយព្រះរាជ្យក្រឹត្យ ឲ្យស្របតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដាក់ឲ្យអនុវត្ត។ ប៉ុន្តែលោកថា ករណីនេះ ក្រុមការងារពិសេសនឹងចុះអនុវត្តទៅតាមដំណាក់កាលៗ៖ «ករណីបឹងព្រែកទប់នេះ មានសេចក្ដីណែនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលរួចហើយ គឺអាជ្ញាធរនឹងរៀបរកតំបន់នេះ ដើម្បីអភិរក្សគ្រប់គ្រង ការពារដោយព្រះរាជ្យក្រឹត្យ។ ករណីនេះ យើងកំពុងចុះអនុវត្តជាបណ្តើរៗរួចហើយ គឺមិនអាចចុះអនុវត្តមួយថ្ងៃឲ្យរួចរាល់កិច្ចការងារនេះទេ»។
បច្ចុប្បន្ននេះ ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀង ឬដីចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ មានទីតាំងនៅក្នុងសង្កាត់៣ ក្រុងព្រះសីហនុ គេសង្កេតឃើញសំណង់រឹងមាំផ្សេងៗ មានដូចជាសំណង់ផ្ទះវិឡា របងថ្មហ៊ុមព័ទ្ធដីចំណីមាត់បឹង និងមានចាក់សំរាមចូលទៅក្នុងផ្ទៃបឹងថែមទៀត។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីសាលាខេត្តព្រះសីហនុ បានឲ្យដឹងថា វិឡាធំស្កឹមស្កៃមានទំហំធំជាងវត្តលោកនឹងត្រៀមបើកសម្ពោធនៅល្ងាចថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ដែលសង់នៅលើដីចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ សព្វថ្ងៃនេះ គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក តាក់ វណ្ណថា អតីតស្នងការនគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ ហើយបច្ចុប្បន្នមានតួនាទីជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាខេត្តព្រះសីហនុ។ ទីតាំងសំណង់នេះ អនុប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី ខេត្តព្រះសីហនុ លោក នួន ប៉ុក និយាយថា មានប្លង់កម្មសិទ្ធិ ឬមានចុះបញ្ជីអនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវពីស្ថាប័ននេះ។
ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលខេត្តនេះចោទថា ប្លង់កម្មសិទ្ធិដែលលោក តាក់ វណ្ណថា ទទួលបាននៅលើទីតាំងដីចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ គឺកើតពីការឃុបឃិតរវាងមន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ មានមន្ទីររៀបចំដែនដីជាដើម ព្រោះទីតាំងសំណង់នេះ សង់នៅលើផ្ទៃរងទឹកភ្លៀង ឬដីចំណីមាត់បឹងព្រែកទប់ ដែលការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។