អាជ្ញាធរខណ្ឌជ្រោយចង្វារ និងភាគីក្រុមហ៊ុន អូ.ស៊ី.អាយ.ស៊ី (OCIC) នៅថ្ងៃទី២១ សីហា បានដាក់កងកម្លាំង និងគ្រឿងចក្រជាច្រើនគ្រឿងចុះឈូសឆាយដីធ្លីពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្កាត់ជ្រោយចង្វារ ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ ដែលមានជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃជាមួយក្រុមហ៊ុនយូរមកហើយនោះ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សចាត់ទុកថា ការឈូសឆាយដីជម្លោះទាំងគ្មានដំណោះស្រាយបែបនេះ គឺជារឿងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ពលរដ្ឋម្ចាស់ដី។
គ្រឿងចក្រប្រមាណ ១០គ្រឿង បានចូលឈូសឆាយកាយគាស់កម្ទេចរបងផ្ទះ និងកាយដីខ្សាច់ពន្លិចដីរបស់ពលរដ្ឋដោយគ្មានការខ្លាចរអា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែសីហា នៅចំណុចភូមិដើមគ សង្កាត់ជ្រោយចង្វារ ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ ទោះបីជាម្ចាស់ដីទាំងនោះនាំគ្នាទៅទប់ស្កាត់ក្ដី។
ក្នុងប្រតិបត្តិការឈូសឆាយនោះ អាជ្ញាធរបានដាក់កម្លាំងជាច្រើននាក់ និងត្រៀមរថយន្តពន្លត់អគ្គិភ័យផង ដើម្បីការពារការរារាំងពលរដ្ឋមិនឲ្យទៅទប់ស្កាត់គ្រឿងចក្រកំពុងឈូសឆាយដីនោះ។
ទោះយ៉ាងណាក៏មានការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយប្រាវដែរ ដោយកម្លាំងសន្តិសុខសង្កាត់ជ្រោយចង្វារ បានរុញច្រានពលរដ្ឋម្ចាស់ដីដែលតវ៉ា និងបានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋម្នាក់ តែចុងក្រោយដោះលែងវិញ និងពុំបានបង្ករបួសស្នាមធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ដោយសារតែពលរដ្ឋមានការអត់ធ្មត់ខ្លាំង។
ពលរដ្ឋម្ចាស់ដីម្នាក់ ចាត់ទុកថា សកម្មភាពឈូសឆាយនេះ គឺជាការប្លន់យកដីរាស្ត្រ ព្រោះការឈូសឆាយនេះមិនបានជូនដំណឹង ព្រមទាំងគ្មានដំណោះស្រាយជាមុនទៀតផង។ លោកថាការអះអាងរបស់អាជ្ញាធរដែលថា ដីនេះគឺជាដីរបស់រដ្ឋ គឺមិនត្រឹមត្រូវឡើយ ព្រោះពួកគាត់បានកាន់កាប់មុនឆ្នាំ១៩៧៩ ទៅទៀត ដែលបន្សល់ទុកពីឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគាត់៖ « យើងថាយើងអភិវឌ្ឍដែលចុះដីគេទាំងយប់ពី ៨ ទៅ ៩យប់ដែលធ្វើសកម្មភាពនេះ តើជាចោរ ឬអត់ ? បើរាស្ត្រគ្រាន់តែតវ៉ារុញគេវាយគេ វាអត់ត្រូវតែម្តង។ យើងមើលទៅវាសាហាវហួសហើយ យើងត្រូវគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមក » ។
ក្នុងពេលដឹកនាំកម្លាំងឈូសឆាយនោះ អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបកស្រាយពីអាជ្ញាធរខណ្ឌជ្រោយចង្វារ នោះទេ ដោយពួកគាត់រុញការទទួលខុសត្រូវដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយអាជ្ញាធរខ្លះទៀតកុហកថា ពួកគាត់គឺជាពលរដ្ឋធម្មតាមកមើលការឈូសឆាយនេះតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្តី ប្រាប់ថាកំពុងជាប់រវល់ប្រជុំ មិនអាចបកស្រាយបាន។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ លោក ជា សុផាត ថ្លែងថា ដីជម្លោះនេះបានអូសបន្លាយពេលជាច្រើនឆ្នាំមក ដោយប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋជិត ២០០គ្រួសារ ក្នុងសង្កាត់ចំនួន៣ គឺសង្កាត់ជ្រោយចង្វារ សង្កាត់ព្រែកលៀប និងសង្កាត់ព្រែកតាសេក ក្រោយពីសាលារាជធានីភ្នំពេញ យកដីរបស់ពួកគាត់ ហើយបានផ្ដល់សិទ្ធិឲ្យក្រុមហ៊ុនឈ្មោះ អូ.ស៊ី.អាយ.ស៊ី (OCIC) ធ្វើការអភិវឌ្ឍបង្កើតជាទីក្រុងរណប។ ពួកគេបានដាក់លិខិតសុំអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័នជាតិជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែពុំទាន់មានដំណោះស្រាយ ហើយពេលនេះគ្រឿងចក្ររបស់ក្រុមហ៊ុនបានបន្តឈូសឆាយលើដីជម្លោះអមដោយកម្លាំងអាជ្ញាធរការពារទៀតផង។
ប្រជាពលរដ្ឋសម្ដែងការសោកស្តាយដែលកន្លងទៅតែងតែបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាច ប៉ុន្តែលទ្ធផលចុងក្រោយបានត្រឹមតែបាត់បង់ដីធ្លីទាំងអយុត្តិធម៌បែបនេះទេ។ ពួកគេសំណូមពរឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយអន្តរាគមន៍ករណីវិវាទដីធ្លីនេះ ព្រោះមិនអាចពឹងពាក់អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមដែលជាអ្នកបំផ្លាញសន្លឹកឆ្នោតបានទេ៖ « បោះឆ្នោតឲ្យសម្តេចរហូត តែការសងមកវិញគឺការឈឺចាប់នេះ » ។
កន្លងទៅ សាលារាជធានីភ្នំពេញ ធ្លាប់បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងថា នឹងបែងចែកដីរបស់ពួកគាត់ជាបីផ្នែក ដោយភាគីពលរដ្ឋម្ចាស់ដីទទួលបានដីត្រឹម ១០% រីឯក្រុមហ៊ុន អូ.ស៊ី.អាយ.ស៊ី (OCIC) ទទួលបាន ៤០% និងសាលាក្រុងទទួលបាន ៥០%។ ដំណោះស្រាយនេះ ពលរដ្ឋថាមិនអាចទទួលយកបានទេ។ អ្វីដែលពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ចង់បាន គឺអំពាវនាវឲ្យសាលារាជធានីភ្នំពេញដោះស្រាយមានបីចំណុច គឺទី១ ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ដីចង់បានដីចំនួន ៦៥% មកវិញ ហើយពួកគាត់សុខចិត្តចូលរួមបរិច្ចាគដីចំនួន ៣៥% ឲ្យសាលាក្រុងដើម្បីយកទៅអភិវឌ្ឍទីក្រុងរណប។ ទីពីរ សាលាក្រុងត្រូវតែឆ្វៀលដីទុកឲ្យពលរដ្ឋ ប្រសិនបើការអភិវឌ្ឍធ្វើឲ្យប៉ះពាល់លំនៅឋាន។ រីឯទី៣ ពលរដ្ឋសុខចិត្តលះបង់ដីទាំងស្រុងសម្រាប់អភិវឌ្ឍ តែត្រូវគិតគូរតាមទីផ្សារនៃតម្លៃដីជាក់ស្ដែងឲ្យពួកគាត់។
រីឯនាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការការងារពិសេសសិទ្ធិលំនៅឋាន លោក សៀ ភារម្យ ថ្លែងថា វាគឺជារឿងសោកស្តាយដែលអាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនឈូសឆាយទាំងគ្មានដំណោះស្រាយបែបនេះ។ លោកថា បើផ្អែកទៅលើផ្លូវច្បាប់នោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ច្រើនជាងក្រុមហ៊ុន ក្នុងការកាន់កាប់ដីនោះ ព្រោះក្រុមហ៊ុនទើបតែទទួលបានសិទ្ធិពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការអភិវឌ្ឍ។ លោកជំរុញឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធស្វែងរកដំណោះស្រាយតាមយុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះៗទាំងអស់គ្នា តាមប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កន្លងទៅ៖ « យើងគិតថាប្រសិនបើក្រុមហ៊ុន OCIC ធ្វើការអភិវឌ្ឍយកគំរូតាមអគារប៊ូឌីងរបស់ឯកឧត្តម ជា សុផារ៉ា ខ្ញុំគិតថាវាជារឿងមួយល្អ អត់មានអ្នកស្រែកយំតវ៉ា » ។
ពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ដីនៅតំបន់នោះ ភាគច្រើនគឺជាអ្នកមានទ្រព្យធន និងជាមន្ត្រីរាជការនៅតាមក្រសួងស្ថាប័ននានា។ ពលរដ្ឋអះអាងថា ពួកគេខ្លះបានមករស់នៅតំបន់នោះតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ មានប័ណ្ណសម្គាល់ ប្លង់ដី បានបង់ពន្ធដីជូនរដ្ឋ មានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ និងមានឯកសារផ្សេងទៀតបញ្ជាក់ថា ពួកគេជាពលរដ្ឋស្របច្បាប់រស់នៅតំបន់នោះ និងអះអាងថាពួកគេនឹងបន្តស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបន្តទៀត ដែលពួកគេថា ដើម្បីជំរុញឲ្យមានដំណោះស្រាយ និងទប់ស្កាត់ការបណ្តេញចេញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។