លីកាដូ​គ្រោង​ប្ដឹង​ទៅ​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ​រឿង​ប្លង់​ដី​បណ្ដោះ​អាសន្ន​នៅ​កំពត

ដោយ អ៊ុក សាវបូរី
2014.08.26
យុវជន​ស្ម័គ្រចិត្ត ចុះ​ពិនិត្យ​ដី​ជម្លោះ ៣០៥ ៣-កក្កដា-២០១២៖ ក្រុម​យុវជន​ស្ម័គ្រចិត្ត ចុះ​ពិនិត្យ​ដី​ជម្លោះ​នៅ​ភ្នំ​សែនហាន ឃុំ​ដំបូកខ្ពស់ ស្រុក​អង្គរជ័យ ខេត្ត​កំពត។
RFA/Ouk Savborey

ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​ត្រពាំងរាំង ស្រុក​ជុំគិរី ខេត្ត​កំពត តវ៉ា​សុំ​ឲ្យ​អង្គការ​មិន​មែន​រដ្ឋាភិបាល ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ខុស​គ្នា​រវាង​ប្លង់​ដី និង​ទំហំ​ដី​ជាក់ស្តែង ដែល​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់នៅ។

ប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យ​ដឹង​ថា ប្លង់​ប្រកាស​ក្បាល​ដី​បណ្ដោះអាសន្ន​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អតីត​ខ្មែរ​ក្រហម​កាន់​កាប់ និង​ដី​ដែល​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់នៅ គឺ​មិន​ចំ​ឈ្មោះ​អ្នក​កំពុង​អាស្រ័យ​ផល។ អ្នក​ស្រុក​ជុំគិរី ២​ភូមិ គឺ​ភូមិ​អូរ និង​ភូមិ​តារាជ លើក​គ្នា​ទៅ​ឲ្យ​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) ជួយ​ដោះស្រាយ ខណៈ​ប្លង់​ប្រកាស​ក្បាល​ដី​បណ្ដោះអាសន្ន កំពុង​បិទ​ផ្សាយ​មិន​មាន​ឈ្មោះ​គាត់ និង​មិន​ត្រូវ​តាម​ប្លង់​ដី​ចាស់។

អង្គការ​លីកាដូ ខេត្ត​កំពត រៀបចំ​ដាក់​ពាក្យ​ប្ដឹង​ទៅ​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ អំពី​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ពាក់ព័ន្ធ​ប្លង់​ដី​បណ្ដោះអាសន្ន នៅ​ឃុំ​តាកែន ស្រុក​ឈូក។

គម្រោង​ការ​ដាក់​ពាក្យ​ប្ដឹង​នេះ បាន​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពី​ប្រជាពលរដ្ឋ​ពីរ​ភូមិ នៅ​ឃុំ​ត្រពាំងរាំង ស្រុក​ជុំគិរី ខេត្ត​កំពត ឡើង​មក​សុំ​ឲ្យ​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ ជួយ​រៀបចំ​ពាក្យ​បណ្ដឹង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​សីហា។

លោក ម៉ម កេសី មន្ត្រី​អង្កេត​អង្គការ​លីកាដូ ប្រចាំ​ខេត្ត​កំពត ថ្លែង​ថា ដី​ទំហំ​ជាង ១៤០​ហិកតារ ពាក់ព័ន្ធ​ប្រជាពលរដ្ឋ ៤៦​គ្រួសារ រស់នៅ​ភូមិ​អូរ និង​ភូមិ​តារាជ ក្នុង​ឃុំ​ត្រពាំងរាំង ស្រុក​ជុំគិរី គឺ​ជា​ម្ចាស់​ដី​កំពុង​អាស្រ័យ​ផល​កាន់​កាប់​ជាក់ស្តែង ប៉ុន្តែ​អ្នក​ស្រុក​នោះ​គ្មាន​ឈ្មោះ​នៅ​ក្នុង​ប្លង់​ដី​កំពុង​បិទ​ប្រកាស​បណ្ដោះអាសន្ន​ទេ។ លោក​ថា ពលរដ្ឋ​សុំ​ឲ្យ​អង្គការ​នេះ ជួយ​ដោះស្រាយ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​ភោគៈ។ លោក​ថា អង្គការ​លីកាដូ ចុះ​ផ្ទាល់ និង​បាន​សាកសួរ​រក​ម្ចាស់​ដី​ពិត​ប្រាកដ ប៉ុន្តែ​មាន​ពលរដ្ឋ​ជាច្រើន នៅ​ភូមិ​មនោសុខ ឃុំ​តាកែន អះអាង​ថា ឈ្មោះ​គាត់​ត្រូវ​គេ​យក​ទៅ​ចុះ​ជា​ម្ចាស់​នៅ​ក្នុង​ដី​ព្រៃ ដែល​គាត់​មិន​បាន​កាប់​រាន ឬ​ប្រកាន់​ទុក​ឡើយ៖ «គឺ​មាន​ជម្រើស នឹង​អាច​ប្ដឹង​ទៅ​អង្គភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ ឬ​ក៏​ប្ដឹង​ទៅ​ខុទ្ទកាល័យ​សម្ដេច​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី»

បុរស​ម្ចាស់​ដី​ភូមិ​តារាជ ឈ្មោះ ឌួង កឿន ឲ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៨ ក្រោយ​សមាហរណកម្ម​មេ​ទ័ព​ខ្មែរ​ក្រហម លោក លឹម ឆាំ និង​លោក​មេ​ឃុំ​តាកែន ឈ្មោះ ទុំ គល់ បាន​វាស់​ដី​ចែក​កូន​ចៅ​នៅ​ក្រោម​ឱវាទ។ គ្រួសារ​លោក​បាន​ដី​ទំហំ​ប្រមាណ​ជា ៩​ហិកតារ ប៉ុន្តែ​ការ​កាប់​ព្រៃ​ដោយ​កាំបិត ទើប​រាន​ព្រៃ​បាន​ដី​ជាង ២​ហិកតារ​ដាំ​ដុះ។ នៅ​ឆ្នាំ​២០១៣ ក្រុម​យុវជន​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ចុះ​វាស់​ដី គឺ​វាស់​តែ​ដី​បាន​កាប់​រាន​អាស្រ័យ​ផល ចំណែក​ដី​ព្រៃ​ដែល​មិន​ទាន់​កាប់​រាន គឺ​មិន​វាស់​ឲ្យ​ទេ។ ប៉ុន្តែ ក្នុង​ប្លង់​ប្រកាស​បណ្ដោះអាសន្ន ដី​ព្រៃ​ដែល​មិន​ទាន់​កាប់​រាន បែរ​ជា​មាន​ឈ្មោះ​អ្នក​រស់នៅ​ភូមិ​មនោសុខ អ្នក​នៅ​ភ្នំពេញ និង​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​ទៅ​វិញ ទើប​គាត់​មិន​សុខ​ចិត្ត ហើយ​ធ្វើ​ការ​តវ៉ា៖ «ដី​យើង​ខ្ញុំ​ដែល​មិន​ទាន់​វាស់​ឲ្យ​យើង​ខ្ញុំ​នេះ បែរ​ជា​វាស់ ហើយ​ដាក់​ឈ្មោះ​គេ​អ្នក​ផ្សេង។ យើង​ម្ចាស់​ដី​អាស្រ័យ​ផល​នៅ​តំបន់​ហ្នឹង ស្រាប់​តែ​អត់​មាន​ឈ្មោះ​នៅ​នឹង​គេ ស្រាប់​តែ​មាន​ឈ្មោះ​គេ​អ្នក​ផ្សេង​នៅ​ខេត្ត​នានា​អ៊ីចឹង​ទៅ»

លោក ប៊ូ ម៉ុន រស់នៅ​ភូមិ​មនោសុខ ឃុំ​តាកែន ស្រុក​ឈូក ឲ្យ​ដឹង​ថា ឈ្មោះ​គាត់​ត្រូវ​បាន​គេ​យក​ទៅ​ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​ដី​ព្រៃ​ដែល​កំពុង​បិទ​ប្រកាស​បណ្ដោះអាសន្ន។ លោក​មិន​បាន​កាន់​កាប់ ឬ​ដាំ​ដុះ​ម្តង​ណា​ឡើយ​លើ​ដី​នោះ ស្រាប់​តែ​ការ​បិទ​ប្រកាស​ក្បាល​ដី​បណ្ដោះអាសន្ន មាន​ឈ្មោះ​គាត់​ទៅ​វិញ ហើយ​គាត់​ព្រម​ធ្វើ​សាក្សី បើ​ម្ចាស់​ដី​ពិត​ប្រាកដ​សុំ​ឲ្យ​គាត់​ជួយ ព្រោះ​ប្លង់​ដី​ដាក់​ឈ្មោះ​គាត់​នោះ​ប្រហែល​ជា​អ្នក​យក​ឈ្មោះ​គាត់ ទៅ​ចុះ​ក្នុង​បញ្ជី​ដី​នោះ ទំនង​រៀបចំ​លក់​ឲ្យ​ឧកញ៉ា ឬ​ក្រុមហ៊ុន​ណា​ហើយ៖ «ខ្ញុំ​គេ​ដាក់​ឲ្យ គេ​ចែក​ឲ្យ​ខ្ញុំ​ណា៎។ ខ្ញុំ​អត់​ដឹង​ដែរ​ហ្នឹង ខ្ញុំ​អត់​មាន​បំណង​ទៅ​លោភលន់​ទេ ខ្ញុំ​អត់ ខ្ញុំ​អ្នក​ក្រ គេ​ចែក​ឲ្យ​តើ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​អត់​បាន​ដី​ផង​ហ្នឹង ដឹង​យ៉ាង​ម៉េច​បែប​គេ​លក់​បាត់​អស់ ខ្ញុំ​ដឹង​ផង​ហ្នឹង ខ្ញុំ​មាន​តែ​ឈ្មោះ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​អត់​បាន​ដី​ទេ។ គេ​ឃើញ​អត់ បាន​គេ​យក​ឈ្មោះ​ខ្ញុំ​ទៅ ឃើញ​អត់​ដី អត់​អី​អ៊ីចឹង បាន​គេ​បំណង​ចែក​ឲ្យ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​អត់​បាន​ដី​ទេ​បង»

បុរស​ឈ្មោះ ឆែម ឌឿន នៅ​ភូមិ​អូរ ឃុំ​ត្រពាំងរាំង ស្រុក​ជុំគិរី ឲ្យ​ដឹង​ថា យុវជន​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ចុះ​វាស់​ដី​កាល​មុន​បោះ​ឆ្នោត គឺ​វាស់​ដី​នៅ​ភូមិ​តារាជ បាន​មួយ​ចំនួន។ ចំណែក​ដី​នៅ​ភូមិ​អូរ មិន​ទាន់​បាន​វាស់​ទេ ស្រាប់​តែ​ការ​បិទ​ប្រកាស​ក្បាល​ដី គឺ​ដី​គាត់​មាន​ឈ្មោះ​អ្នក​ផ្សេង​ទៅ​វិញ ទើប​គាត់​មិន​សុខ​ចិត្ត ព្រោះ​ដី​នោះ​មិន​បាន​វាស់​សោះ ម្ដេច​ក៏​ហ៊ាន​ចេញ​ប្លង់​ឲ្យ​អ្នក​ផ្សេង ហើយ​គ្មាន​ឈ្មោះ​គាត់​ជា​ម្ចាស់​ដី៖ «បើ​ខ្ញុំ​អាស្រ័យ​ផល​រហូត​តាំង​ពី​១៩៩៨ មករ​ហូត ហើយ​មិន​ដែល​មាន​រដ្ឋ​អំណាច​ណា ឬ​ប្រជាជន​ណា​បាន​មក​ជំទាស់​ជាមួយ​ខ្ញុំ​ផង»

ពាក់ព័ន្ធ​ការ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​ដីធ្លី​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​កំពត អភិបាល​រង​ខេត្ត លោក ជឹង ផល្លា ឲ្យ​ដឹង​ថា ដំណោះស្រាយ​ដីធ្លី អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​អនុវត្ត​តាម​នីតិវិធី​ច្បាប់ ព្រោះ​ដី​ពាក់ព័ន្ធ​អតីត​តំបន់​ប្រទាញប្រទង់ កំពុង​តែ​ស្មុគស្មាញ ជា​ដី​ឋិត​នៅ​ក្នុង​ក្បាល​ដី​ដែល​លំបាក​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ ហើយ​លោក​មិន​អាច​និយាយ​ប្រាប់ និង​ពន្យល់​តាម​ទូរស័ព្ទ​បាន​ទេ ព្រោះ​ត្រូវ​មើល​ផែនទី​ដី​ជម្លោះ​នោះ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។