អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធចាប់ពីថ្នាក់ជាតិដល់ថ្នាក់ខេត្ត បានរួមសហការគ្នាជាមួយអង្គការ ស៊ី.អ៊ិល.អ៊ី.ស៊ី (CLEC) ពន្លឿនដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃរវាងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២០០គ្រួសារ នៅឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ដែលមានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅកោះកុង ឬហៅកាត់ថា ខេ.អេស.អាយ (KSI) ចប់ឲ្យបានឆាប់។
តំណាងពលរដ្ឋ ស្វាគមន៍ចំពោះចំណាត់ការនេះ ហើយស្នើឲ្យអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិជួយពន្លឿនរកដំណោះស្រាយលើជម្លោះដីធ្លីនេះចប់ឲ្យបានឆាប់ ព្រោះពួកគេមិនមានដីបង្កបង្កើនផលកសិកម្មជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ ហើយធ្លាក់ខ្លួនក្រតោកយ៉ាក។
ប្រធានកម្មវិធីអភិបាលកិច្ចល្អនៃមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ ហៅកាត់ថា ស៊ី.អ៊ិល.អ៊ី.ស៊ី (CLEC) លោក គិត ទូច ដែលជាអ្នករៀបចំកម្មវិធីប្រជុំ ឲ្យដឹងថា កិច្ចពិភាក្សាគ្នារវាងតំណាងអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់ខេត្ត តំណាងពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារ និងក្រុមហ៊ុន ខេ.អេស.អាយ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា មិនទាន់មានលទ្ធផល ១០០ភាគរយទេ ប៉ុន្តែខាងតំណាងថ្នាក់ជាតិមកពីក្រសួងមហាផ្ទៃ តំណាងថ្នាក់ខេត្ត មន្ទីរស្ថាប័នជំនាញពាក់ព័ន្ធ និងតំណាងពលរដ្ឋ ព្រមទាំងតំណាងក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ នឹងជួបពិភាក្សាជាបន្តបន្ទាប់ទៀតនៅថ្ងៃខាងមុខ ព្រោះយោងតាមលទ្ធផលចរចារកដំណោះស្រាយកន្លងទៅរវាងតំណាងពលរដ្ឋ ជាមួយក្រុមហ៊ុន មានលទ្ធផលជាវិជ្ជមានច្រើនហើយ។
លោក គិត ទូច បានអះអាងថា កន្លងទៅ អង្គការ ស៊ី.អ៊ិល.អ៊ី.ស៊ី បានជួបដោះស្រាយជាមួយក្រុមហ៊ុន ខេ.អេស.អាយ និងក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញស្ករអំពៅរបស់ក្រុមហ៊ុននេះមានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេស ឈ្មោះ ថេត អែន ឡាយ (Tate & Lyle) ឈានដល់ក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ ព្រមកាត់ដីចំនួន ៣០០ហិកតារសម្រាប់បែងចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២០០គ្រួសារនេះរួចហើយ។
លោក គិត ទូច ឲ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំពិភាក្សាគ្នាមួយកាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី១៩ ខែកក្កដា នាសាលប្រជុំក្នុងបរិវេណសណ្ឋាគារកោះកុងស៊ីធី មានឈ្មោះថា "កិច្ចសន្ទនាពហុតួអង្គថ្នាក់ខេត្តស្តីអំពី៖ អនុសាសន៍រួម និងជម្រើសនានាបញ្ចប់ករណីទំនាស់ដីធ្លី គម្រោងឧស្សាហកម្មស្ករអំពៅនៅឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង"។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ លោក គិត ទូច អះអាងថា ការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃរវាងពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ នៅខេត្តកោះកុង នេះ ជិតនឹងបញ្ចប់ហើយ ដោយរង់ចាំពិនិត្យនីតិវិធីឲ្យស្របតាមច្បាប់ ពិសេសសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឈានដល់កាត់ឆ្វៀលបរិវេណដីទំហំ ៣០០ហិកតារចេញពីដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្រុមហ៊ុន ខេ.អេស.អាយ តែប៉ុណ្ណោះ៖ « ខ្ញុំកត់ត្រារាល់អនុសាសន៍នានាពីកិច្ចប្រជុំនេះ បន្ទាប់មកនឹងកសាងឯកសារមួយដាក់ជូនលោកជំទាវអភិបាលខេត្តកោះកុង និងថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងពាក់ព័ន្ធថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីស្នើសុំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំកម្រិតបច្ចេកទេសតុមូលមួយទៀតនៅថ្នាក់ជាតិ។ បន្ទាប់មកទៀត ឈានដល់ក្រុមហ៊ុន ក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ លោកពិនិត្យសម្រេចតែម្តងថា ( ខ១ ) យន្តការនៅមូលដ្ឋានមានអ្វីខ្លះ ? ( ខ២ ) ទំហំផ្ទៃដីចំនួន ៣០០ហិកតារដែលនឹងត្រូវកាត់ចេញហ្នឹង ត្រូវប្រើប្រាស់តាមរូបភាពជាប្រទានកម្ម ឬក្រោមរូបភាពផ្តល់សិទ្ធិកាន់កាប់ ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផល នៅពេលត្រូវចែកជូនដល់ពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅនេះ »។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះដែរ លោក ស៊ុន តារា អភិបាលរងខេត្តកោះកុង ដែលចូលរួមជាអធិបតី បានផ្តល់អនុសាសន៍ទៅអង្គការ ស៊ី.អ៊ិល.អ៊ី.ស៊ី ស្នើឲ្យចងក្រងឯកសារពាក់ព័ន្ធនៃអត្តសញ្ញាណរបស់ពលរដ្ឋមានទំនាស់ដីធ្លីទាំង ២០០គ្រួសារ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុនសិន មុនបញ្ជូនឯកសារដោះស្រាយបញ្ចប់ទំនាស់ដីធ្លីនេះដាក់ជូនប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលសម្រេចចុងក្រោយ៖ « ទី១ យើងសុំស្នើកាត់ឆ្វៀលផ្ទៃដី ៣០០ហិកតារពីផ្ទៃដីវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ដាក់ជូនទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធ។ បន្តមកទៀត យើងត្រូវកំណត់អំពីចំនួនស្ថិតិពលរដ្ឋដែលយើងបានពិនិត្យវិនិច្ឆ័យរួច ២០០គ្រួសារហ្នឹង គឺសុទ្ធតែជាអ្នកនឹងទទួលបានគោលនយោបាយដោះស្រាយដីធ្លីឲ្យបានច្បាស់លាស់។ ករណីនេះ យើងត្រូវពិនិត្យពិចារណាទៅលើចំនួនពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារនេះ តើមានអត្តសញ្ញាណដូចម្តេចខ្លះ ដែលជាមុខសញ្ញាត្រូវដោះស្រាយបែងចែកដីធ្លីជូនពួកគាត់។ ហើយថ្ងៃនេះ ខាងតំណាងក្រុមហ៊ុនដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ គឺមានសិទ្ធិត្រឹមតែមកស្តាប់ និងរាយការណ៍អំពីសំណូមពរ ឬអនុសាសន៍ផ្សេងៗដែលមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ សម្រាប់ដាក់ជូនមេរបស់គាត់តែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះមេគាត់ជាប់រវល់ចុះទៅបំពេញការងារនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ »។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ បានសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ ពិសេសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយពន្លឿនបញ្ចប់ជម្លោះដីធ្លីនេះឲ្យបានឆាប់ ព្រោះពួកគេគ្មានដីកសិកម្មធ្វើស្រែចម្ការអស់រយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ៖ « ខ្ញុំជាអ្នកក្រីក្រ ខ្ញុំសុំសំណូមពរទៅដល់សម្ដេចនាយក ឲ្យលោកជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋពួកខ្ញុំ និងរូបខ្ញុំផ្ទាល់នៅភូមិត្រពាំងកណ្ដោល ឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ឲ្យទទួលបានដីកសិកម្មសម្រាប់ដាំដំណាំចិញ្ចឹមជីវិតដូចដើមវិញ។ ខ្ញុំស្នើសុំឲ្យសម្ដេចជួយដល់ពួកខ្ញុំ ដែលជាអ្នកក្រីក្រ ជាអ្នករងគ្រោះដោយការរំលោភបំពានដីធ្លីពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅនេះផង។ ខ្ញុំសុំអស់យោបល់ហើយ ព្រោះអួលដើមកនិយាយមិនចេញទេលោកប្អូន »។
ពលរដ្ឋត្អូញត្អែរថា ចាប់តាំងពីក្រុមហ៊ុននេះបានមកឈូសឆាយរំលោភយកដីចម្ការដំណាំពួកគេកាលពីឆ្នាំ២០០៦ មក គឺពួកគេគ្មានដីធ្លីបង្កបង្កើនផល ជំពាក់បំណុលធនាគារ ធ្លាក់ខ្លួនក្រតោកយ៉ាក កូនៗមិនបានចូលរៀន និងមានយុវជនខ្លះទៀតបង្ខំចិត្តធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេស ជាដើម៖ « ខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស្នើឲ្យសម្ដេចជួយដោះស្រាយពីរឿងដីធ្លីរបស់ពួកខ្ញុំ ដែលត្រូវក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅរំលោភឈូសឆាយយក ហើយដែលគិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ។ សូមសម្ដេចជួយដល់ពលរដ្ឋពួកខ្ញុំផង ព្រោះអីគ្រួសារខ្ញុំនៅ ៤ ទៅ ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គ្រួសារខ្ញុំមានការលំបាកក្នុងការប្រកបការងារចិញ្ចឹមជីវិតជាទីបំផុត រកអ្វីមកប្រៀបពុំបានទេ ព្រោះគ្មានដីបង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមកូនចៅជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ វេទនាណាស់ៗ »។
តំណាងក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង លោក ជួប វីរៈ ដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ មិនទាន់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយបែបណាទេក្នុងការស្នើសុំដោះស្រាយបញ្ចប់ជម្លោះដីធ្លីនេះទេ នៅក្នុងអង្គប្រជុំកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ដោយបញ្ជាក់ខ្លីថា នឹងនាំយកអនុសាសន៍ ឬសំណូមពរផ្សេងៗដាក់ជូននាយកក្រុមហ៊ុនសម្រេចនៅពេលក្រោយទៀត។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះដែរ លោក វិន ប្រុស តំណាងមកពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្នើដល់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ កុំបង្កភាពអនាធិបតេយ្យ ឬនាំគ្នាទៅសង់ផ្ទះរស់នៅលើដីដែលក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ បានត្រៀមបម្រុងទុកផ្តល់ជូនពលរដ្ឋទាំង ២០០គ្រួសារនៅមុនពេលអាជ្ញាធរមិនទាន់បានចុះបែងចែកជូនពលរដ្ឋរស់នៅស្របច្បាប់នោះ ព្រោះបារម្ភខ្លាចកើតមានជម្លោះកើតឡើងថ្មីថែមទៀត។
លោក វិន ប្រុស តំណាងពីក្រសួងមហាផ្ទៃ អះអាងថា ពលរដ្ឋទាំង ២០០គ្រួសារដែលមានទំនាស់ដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ នឹងទទួលបានយុត្តិធម៌ និងទទួលបានចំណែកដីកសិកម្មរបស់ខ្លួនមកវិញក្នុងពេលដ៏ឆាប់ខាងមុខនេះ៖ « ធ្វើម៉េចយើងត្រូវដោះស្រាយទៅតាមនីតិវិធី ដោយយើងមិនអាចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចុះទៅដណ្ដើមដី ឬចាប់ដីដោយឯកឯងបានទេ។ ហើយការងារនេះ គឺយើងត្រូវធ្វើឯកសារឲ្យបានជាក់លាក់ ឬច្បាស់លាស់ជាងនេះបន្តិច។ ទី១ ត្រូវឲ្យប្រាកដថា ប្រជាពលរដ្ឋ និងក្រុមហ៊ុនបានឯកភាពគ្នាក្នុងការងារផ្តល់ដី ៣០០ហិកតារ និងការព្រមទទួលយកដោយសន្តិវិធីជាមុន និងទី២ ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារនោះ ត្រូវកំណត់ឲ្យច្បាស់មានឈ្មោះអត្តសញ្ញាណនៅក្នុងភូមិឃុំរស់នៅជាក់ស្តែង និងទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យការរៀបចំនីតិវិធីកាត់ឆ្វៀលដីចែកជូនពួកគាត់ឲ្យបានឆាប់ ព្រោះពួកគាត់មានការលំបាកក្នុងជីវភាពគ្រួសារបំផុត »។
បញ្ហានេះដែរ លោក ញៀប សំអឿន អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC) ប្រចាំខេត្តកោះកុង បានឲ្យដឹងថា ទំនាស់ដីធ្លីដែលកើតមានជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅ ខេ.អេស.អាយ នៅឃុំជីខលើ ទំនងជាមិនទាន់បញ្ចប់ត្រឹមការដោះស្រាយបែងចែកដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ ២០០គ្រួសារនេះទេ។ លោក ញៀប សំអឿន ឲ្យដឹងថា កន្លងទៅនេះមានប្រជាពលរដ្ឋជាង ៥០០គ្រួសារទៀតនៅស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅសមាគមអាដហុក ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ និងនាំយកកង្វល់ដែលត្រូវក្រុមហ៊ុន ខេ.អេស.អាយ ឈូសឆាយរំលោភយកដីកសិកម្មកន្លងទៅ ឲ្យជួយដាក់ជូនអាជ្ញាធរថ្នាក់ខេត្ត និងថ្នាក់ជាតិជួយរកដំណោះស្រាយដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។