ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៦៤គ្រួសារ នៅឃុំគូលែនខាងជើង ឃុំគូលែនខាងត្បូង និងឃុំស្រយង់ ស្រុកគូលែន ខេត្តព្រះវិហារ បានដាក់សំណើទៅសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តនោះកាលពីពេលថ្មីៗ ឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហាដីទំហំ ៩៣ហិកតារ ដែលមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានគូសផែនទីដកហូតយកពីពួកគេ។
ក្រុមអ្នកភូមិទាំងនោះនិយាយថា មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើដែលដកហូតយកដីផ្នែកខ្លះនោះ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការខ្វះដីសង់លំនៅឋាន និងមិនមានដីធ្វើកសិកម្មគ្រប់គ្រាន់។
តំណាងអ្នកភូមិគូលែនខាងត្បូង ម្នាក់ ក្នុងចំណោមតំណាង ៤រូបផ្សេងទៀត គឺអ្នកស្រី ហួន គឹមអៃ។ អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិរបស់គាត់ចំនួន ២៥គ្រួសារ កំពុងមានបញ្ហាដោយសារតែរដ្ឋបាលព្រៃឈើដកហូតយកដីធ្លី។ ក្រៅពីនោះ មានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារមកពីភូមិផ្សេងទៀត នៃឃុំគូលែនខាងជើង និងឃុំស្រយង់៖ «រដ្ឋបាលព្រៃឈើគាត់គំរាមកំហែង ហ៊ានតែចូលធ្វើ ភ្ជួរដី ដាំស្រូវអី ចាប់ដាក់គុកដាក់ច្រវាក់ គាត់ថាអីចេះ។ មានតែដីប៉ុណ្ណឹងឯង ដល់ពេលរដ្ឋបាលព្រៃឈើមិនឱ្យធ្វើ មិនដឹងបានអីហូបទេនេះ។ ចង់ទាមទារឱ្យបានមុនបោះឆ្នោត»។
កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា កន្លងទៅ ក្រុមអ្នកភូមិចំនួន ៦៤គ្រួសារ បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជូនសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ប្រចាំខេត្តព្រះវិហារ ដោយស្នើសុំឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ក្នុងការជំរុញអាជ្ញាធរ ឱ្យជួយដោះស្រាយជូនមកពួកគាត់វិញ។ ក្នុងលិខិតនោះ ប្រជាពលរដ្ឋបានបញ្ជាក់ថា ពួកគេបានចូលទៅរុករានដីព្រៃចំនួន ៩៣ហិកតារ ដើម្បីធ្វើស្រែ និងចម្ការ តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០២ មកម្ល៉េះ។ ក៏ប៉ុន្តែ កាលពីអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ រដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានគូសផែនទីកាត់យកដីទាំងនោះ បណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ដីស្រែចម្ការ និងដីលំនៅឋាន។
អ្នកភូមិបានឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីពួកគេបានសុំឱ្យអង្គការសិទ្ធិមនុស្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលជួយអន្តរាគមន៍ ជំរុញទៅអាជ្ញាធរឱ្យមានដំណោះស្រាយ គឺកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា កន្លងទៅ អភិបាលខេត្តព្រះវិហារ បានចុះទៅពិនិត្យ ហើយសន្យាថានឹងរកដីផ្សេងដោះដូរឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្រោយពេលបោះឆ្នោតរួច។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកភូមិបានបង្ហាញអារម្មណ៍ថា គេមិនជឿលើការសន្យានោះទេ ដោយសារតែអាជ្ញាធរមិនបានធ្វើជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ គឺបានត្រឹមតែនិយាយផ្ទាល់មាត់។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីលោក អ៊ំ ម៉ារ៉ា ជាអភិបាលខេត្តព្រះវិហារ និងលោក ជុំ ពុយ ជាអភិបាលស្រុកគូលែន ជុំវិញបញ្ហានេះនៅឡើយ។
ចំណែកអាជ្ញាធរថ្នាក់ឃុំមួយចំនួន បានបញ្ជាក់ថា គេបានប្រឹងប្រែងជួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរឿងនោះ ក៏ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណា ថ្នាក់ឃុំមិនមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្រេចណាមួយទៅតាមការចង់បានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឡើយ។
មេឃុំគូលែនខាងត្បូង លោក ស៊ឹម សាំ បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំរបស់លោកចំនួនជាង ២០គ្រួសារ ដែលទទួលរងការប៉ះពាល់ដោយសារការដកហូតដីនោះ។ លោកមេឃុំគូលែនខាងត្បូង បានបញ្ជាក់ថា កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៦ គឺប្រជាពលរដ្ឋរបស់លោកបាននាំគ្នាទៅចាប់ដីព្រៃទីនោះ ក៏ប៉ុន្តែ មិនទាន់ហ៊ានកាប់ឆ្ការធ្វើកសិកម្មទេ ដោយសារក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយបានយកធ្វើជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។ ក្រោយមករយៈពេលប្រហែល ៥ឆ្នាំ ក្រុមហ៊ុននោះមិនបានធ្វើអ្វី ក៏រដ្ឋាភិបាលដកហូតយកវិញ។ ពេលនោះ ប្រជាពលរដ្ឋក៏នាំគ្នាទៅកាន់កាប់វិញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបានរដ្ឋបាលព្រៃឈើហាមឃាត់។
ជាមួយគ្នានេះដែរ មេឃុំស្រយង់ លោក ប៉ែន ឡាម បានមានប្រសាសន៍ថា ដីដែលរដ្ឋបាលព្រៃឈើដកហូតនោះ គឺបានប៉ះពាល់ដល់ដីសង់លំនៅឋាន និងដីស្រែចម្ការប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំរបស់លោកមួយចំនួន។ លោកធ្លាប់ចូលរួមជួយដោះស្រាយប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនលើក ក៏ប៉ុន្តែមិនអាចជួយប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះបាន៖ «លើកមុនខ្ញុំដោះស្រាយតាមនីតិវិធី សួរទៅស្រុក ខេត្ត ឡើងទៅដល់ក្រសួង ដល់ទៅណានោះ ថាឱ្យ ប៉ុន្តែដល់ទីបញ្ចប់ អត់ទាន់មានឃើញការវាស់វែងឱ្យទេ។ ដូចនៅភូមិខ្ញុំ គឺខ្ញុំបាននាំបងប្អូនតស៊ូមតិជួយដោះស្រាយបានសម្រេចជាស្ថាពរហើយជាមួយក្រុម ក៏ប៉ុន្តែដោយឡែកជាមួយរដ្ឋបាលព្រៃឈើហ្នឹង គឺនៅមិនទាន់បានដោះស្រាយពិតប្រាកដទេ»។
កន្លងទៅ បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីនេះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋបានដាក់បណ្ដឹងទៅរដ្ឋសភា និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលឱ្យជួយដោះស្រាយ។ កាលពីអំឡុងខែមិថុនា កន្លងទៅ រដ្ឋសភា និងខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសរសេរលិខិតផ្ញើជូនអាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ឱ្យពិនិត្យ និងដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
ដោយឡែក នៅឯខេត្តឧត្តរមានជ័យ ឯណោះវិញ ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣គ្រួសារ រស់នៅភូមិផ្អុង សង្កាត់កូនក្រៀល ក្រុងសំរោង ត្រូវបានកងទាហានយកដីស្រែប្រមាណ ៨ហិកតារ ទៅធ្វើជាបន្ទាយ បណ្ដាលឱ្យពួកគាត់គ្មានដីធ្វើស្រែទេក្នុងឆ្នាំនេះ។
កសិករម្នាក់ គឺលោក យឹម យឿត បានមានប្រសាសន៍ថា ដីស្រែរបស់គាត់ ដីកូន និងដីប្អូនចំនួន ៨ហិកតារ ត្រូវទាហានកងរថក្រោះយកធ្វើបន្ទាយតាំងពីអំឡុងបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ហើយហាមឃាត់ពួកគាត់មិនឱ្យភ្ជួររាស់ទេ។ បុរសដដែលបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់កំពុងប្រឈមមុខនឹងការខ្វះស្បៀង ពីព្រោះតែពុំមានដីធ្វើស្រែ៖ «ដីខ្ញុំអត់មានប៉ះពាល់អីកន្លែងរថក្រោះទេ។ តាំងពីចូលឆ្នាំរួច ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមចូលទៅភ្ជួរត្រាក់ទ័រ ដល់នេះ គេអត់ឱ្យខ្ញុំភ្ជួរ លើកទី១។ ដល់លើកទី២ ខ្ញុំទៅភ្ជួរទៀត គេដេញទៀត។ លើកក្រោយ ខ្ញុំទៅធ្វើទៀត គេភ្ជួរពូនរងដំឡូងអស់។ ប្រាប់មេឃុំ គេថាចាំមើលគេដោះស្រាយឱ្យ ហើយដល់ខ្ញុំទៅសួរឃុំ គេថាគេប្រគល់ទៅក្រុងឱ្យក្រុងដោះស្រាយ ទៅមើលពាក្យនៅក្រុងវិញ។ ដល់ខ្ញុំចេះតែចាំមើលៗ តែឆ្នាំនេះ ខ្ញុំមិនមានដីព្រោះស្រូវទេ»។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក ស្រី ណារេន បានមានប្រសាសន៍ថា ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ទំនាស់ដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋជាមួយទាហាន ជាមួយក្រុមហ៊ុន និងជាមួយអ្នកមានអំណាចខ្លះ បានកើតមានជាច្រើនកន្លែង ដូចជានៅស្រុកត្រពាំងប្រាសាទ នៅភូមិជ្រឹង សង្កាត់កូនក្រៀល ជាដើម។ លោក ស្រី ណារេន បានបញ្ជាក់ថា ទំនាស់ដីទាំងនោះបានអូសបន្លាយជាយូរមកហើយ ក៏ប៉ុន្តែគេមិនឃើញមានដំណោះស្រាយទេ ដោយសារអាជ្ញាធរខ្លះហាក់មិនមានឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយឱ្យពិតប្រាកដជូនប្រជាពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។