អ្នកខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជិត ១ពាន់គ្រួសារ ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការអភិវឌ្ឍចម្ការអំពៅរបស់ក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ នៅតែមិនទាន់បានទទួលសំណងសមស្របនៅឡើយ។ ដោយសារបញ្ហានេះ ធ្វើឱ្យអ្នកស្រុកមួយចំនួន ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ (ANZ Royal) នៅភ្នំពេញ។
អ្នកមានបញ្ហាដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចម្ការអំពៅរបស់ លោក លី យ៉ុងផាត់ នៅស្រុកឱរ៉ាល់ និងស្រុកថ្ពង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ចំនួន ១៣នាក់ ដែលអះអាងថាជាតំណាងអ្នកភូមិ នាំគ្នាដាក់ញត្តិដល់ធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ នៅភ្នំពេញ ដើម្បីឱ្យធនាគារផ្ដល់ដំណោះស្រាយសមស្របសម្រាប់ពួកគាត់។
តំណាងអ្នកភូមិនៅឃុំអមលាំង ស្រុកថ្ពង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ មួយរូប គឺលោក ចាន់ សុខឿន ថ្លែងនៅមុខធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ នៅរសៀលថ្ងៃទី១ សីហា ថា មូលហេតុដែលពួកគាត់មករកអន្តរាគមន៍នៅទីនេះ ពីព្រោះធនាគារនេះធ្លាប់បានផ្ដល់លុយឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ លោក លី យ៉ុងផាត់ ខ្ចី ដើម្បីដាំអំពៅនៅទីនោះ៖ «ធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត ផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីឱ្យទៅក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់។ អ៊ីចឹង ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងបានធ្វើការដាំដុះដំណាំនៅតំបន់នោះ មានការប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងខ្ញុំ។ ខ្ញុំមកដល់ទៅពីរស្រុក តែគិតតែខាងឃុំអមលាំង ខ្ញុំ ៣១៧គ្រួសារ»។
តំណាងអ្នកភូមិមួយរូបទៀតមកពីឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ គឺអ្នកស្រី ចេង សុភាព មានប្រសាសន៍ថា ការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មចម្ការអំពៅរបស់ លោក លី យ៉ុងផាត់ ដែលមានឈ្មោះថា ភ្នំពេញ ស៊ូហ្គើរ (Phnom Penh Sugar) ធ្វើឱ្យពួកគាត់បាត់បង់ដីធ្វើស្រែចម្ការ ចិញ្ចឹមសត្វ និងរកអនុផលព្រៃឈើចិញ្ចឹមជីវិត។ អ្នកស្រីបន្តថា សព្វថ្ងៃ ពួកគាត់កំពុងមានជីវភាពលំបាកខ្លាំង៖ «ប្រជាពលរដ្ឋពួកខ្ញុំកាលពីដើមមិនទាន់ឈូសឆាយ មានកន្លែងឃ្វាលគោ ចិញ្ចឹមគោបានច្រើន ហើយបន្ទាប់មកទៀត ធ្វើស្រែក៏បានផលច្រើន។ អត់មានការខ្វះខាតទេ។ អនុផលព្រៃឈើ អាចកាត់ឧសការេក្រៀមៗយកមកលក់ទីផ្សារបាន។ សព្វថ្ងៃនេះចូលក្រុមហ៊ុនមិនបានទេ គឺបានឈូសឆាយទាំងអស់ បិទទាំងផ្លូវមិនឱ្យចូលទៀត»។
មន្ត្រីធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ បានអនុញ្ញាតឱ្យតំណាងអ្នកភូមិចំនួន ២រូប ចូលជួបពិភាក្សា និងទទួលយកញត្តិរបស់ពួកគាត់។ អគ្គនាយកធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត លោក ហ្គ្រែន ណាក់ឃី (Grant Knuckey) នៅមិនទាន់អាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ្វីបាននៅឡើយទេ បន្ទាប់ពីទទួលញត្តិរបស់អ្នកភូមិនៅកំពង់ស្ពឺ នោះ។ ជំនួយការរបស់លោកបញ្ជាក់ថា លោកនឹងប្រជុំពិនិត្យញត្តិរបស់អ្នកភូមិទាំងនោះសិន។
កាលពីខែកក្កដា កន្លងទៅនេះ ក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ បានទូទាត់ប្រាក់កម្ចីឱ្យទៅធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត រ៉ូយ៉ាល់ វិញហើយ។
នៅក្រោយជំនួបនោះ តំណាងអ្នកភូមិរំពឹងថា នឹងទទួលការឆ្លើយតបពីធនាគារនៅក្នុងពេលឆាប់ៗ ពីព្រោះពេលនេះដល់រដូវធ្វើស្រែ៖ «គាត់សន្យា។ យើងដាក់តែមួយអាទិត្យ តែគាត់នឹងពិនិត្យឯកសារដែលយើងដាក់ទៅហ្នឹងវាយ៉ាង ហើយនឹង (ធ្វើ) ទំនាក់ទំនងទៅក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ និងភ្នំពេញ ស៊ូហ្គើរ ហ្នឹង ជជែកគ្នារឿងដំណោះស្រាយ។ ខ្ញុំនិយាយរៀបរាប់តាំងពីដំណោះស្រាយ តាំងពីការចរចា (នៅសណ្ឋាគារ) សាន់វ៉េ អី គាត់ដឹងឮដែរថា ធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត ហ្នឹងចូលរួមចរចាថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ នៅ សាន់វ៉េ។ អ៊ីចឹង ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងថា ដោះស្រាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរួចអស់ហើយ អត់មានពាក់ព័ន្ធអីទៀតទេ បានជាគាត់វេរលុយមកឱ្យវិញ។ អ៊ីចឹងធនាគារ អេអ៊ិនហ្សិត អត់ដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅតែវេទនា នៅតែអត់ដីធ្លី នៅតែខ្វះអត់មានស្បៀងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គ្រួសារ»។
តំណាងអ្នកភូមិអះអាងថា ដីដែលនៅមានទំនាស់ជាមួយក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ នោះ មានទំហំជាង ១ពាន់ហិកតារ។
មេឃុំអមលាំង គឺកញ្ញា គឹម ជីន បញ្ជាក់ថា អ្នកភូមិមិនពេញចិត្តនឹងក្រុមហ៊ុនដែលដោះស្រាយយឺត៖ «គាត់ព្យាយាមដោះស្រាយ។ ក៏ប៉ុន្តែការដោះស្រាយរបស់គាត់នោះ វាហាក់ដូចជាយឺតយ៉ាវបន្តិច ព្រោះគាត់ដោះស្រាយម្ដងមួយគ្រួសារ ឬពីរគ្រួសារអ៊ីចឹង។ (ប្រជាពលរដ្ឋ) គាត់អត់ពេញចិត្តទេ ព្រោះកន្លងមកទាក់ទងនឹងរឿងដីធ្លីហ្នឹង សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប គេចុះមកស្រាវជ្រាវដល់មូលដ្ឋានផ្ទាល់។ ប៉ុន្តែកន្លងមកឃើញថា សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប និងប្រជាពលរដ្ឋបានជួបគ្នានៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក លី យ៉ុងផាត់ គាត់អត់បានចូលរួមជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ។ អ៊ីចឹងដំណោះស្រាយនៅ (អត់) មាននៅឡើយនៅឃុំអមលាំង»។
អ្នកស្រី ចេង សុភាព ថ្លែងថា កាលពីខែកុម្ភៈ លោក លី យ៉ុងផាត់ បានជួបសន្យាជាមួយអ្នកភូមិថា លោកនឹងដោះស្រាយបញ្ហានេះឱ្យបានឆាប់៖ «គាត់ថានឹងទទួលសងដោយបន្ទាន់បំផុត និងសមស្រប។ តែក្រោយមកទៀតហ្នឹង គាត់អត់បានធ្វើតាមពាក្យគាត់ដែលបានសន្យាជាមួយតំណាងពួកខ្ញុំទេ។ អ៊ីចឹង គាត់បែរជាឱ្យតំណាងរបស់គាត់ដោះម្ដងមួយៗ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាដី ៣ហិកតារ អ៊ីចឹង ជីកស្រះកណ្ដាលមួយ ឱ្យគ្នា ១.៥០០ (ដុល្លារ) សន្យាថា ឱ្យចូលធ្វើដីស្រែហ្នឹងចុះ ស្រះហ្នឹងប្រើចុះ។ តែបែរជាមកចុងក្រោយវិញ គ្នាផ្ដិតមេដៃទទួលយកលុយ ១.៥០០ ហើយ បែរជាអត់ឱ្យស្រែគ្នាធ្វើវិញ។ អ៊ីចឹងវាទទេទាំងអស់»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងតំណាងក្រុមហ៊ុន លី យ៉ុងផាត់ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីបញ្ហានេះបានទេ នៅល្ងាចថ្ងៃទី១ សីហា។ អ្នកដែលទទួលទូរស័ព្ទឆ្លើយតបថា លោកជាបុគ្គលិកធម្មតា មិនដឹងពីបញ្ហានេះទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។