ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅតំបន់ក្បាលឆាយក្នុងបរិវេណដី ៥៥ហិកតារដែលត្រូវអាជ្ញាធររដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ រុះរើផ្ទះចេញពីទីតាំងចាស់ បង្ខំឲ្យផ្លាស់ទៅរស់នៅទីតាំងថ្មី បន្តស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងភរិយា ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ឲ្យពួកគេបានរស់នៅលើទីតាំងដើមវិញ។
អ្នកឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំខេត្តនេះ ក៏ស្នើដល់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ជួយពិចារណាទៅលើសំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅសេសសល់ ដើម្បីឈានដល់ដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីនៅតំបន់នេះដោយសន្តិវិធី ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ឲ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទអនុវត្ត។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅលើបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ តំបន់ក្បាលឆាយ មានទីតាំងក្នុងសង្កាត់លេខ១ ដែលផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគាត់ត្រូវអាជ្ញាធររដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងគ្រឿងចក្រឈូសកម្ទេចរាបដល់ដី កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៦ ដង្ហោយរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីប្រមុខដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាលស្នើជួយឲ្យពួកគេបានសង់ផ្ទះរស់នៅលើទីតាំងដើម ដែលត្រូវកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះខេត្តនេះ បានប្រើគ្រឿងចក្រឈូសកម្ទេចចោល ទាំងគ្មានការឯកភាព ឬសំណងសមរម្យជាមុន។
ពលរដ្ឋមួយចំនួនផ្ដល់សម្ភាសន៍ឲ្យអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរី ដែលបានចុះយកព័ត៌មានផ្ទាល់ដល់ទីតាំងដីមានទំនាស់កាលពីព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧។ ពលរដ្ឋទាំងនោះបានលើកដៃសំពះជាមួយសំឡេងអួលដើមក បានស្នើសុំឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងភរិយា គឺអ្នកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ជួយឲ្យពួកគេបានសង់ផ្ទះនៅលើដីធ្លាប់រស់នៅយូរឆ្នាំឡើងវិញ។ ជាងនេះទៀត ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋដែលរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ចោទថា បានមកតាំងទីលំនៅលើដីរដ្ឋហាមឃាត់អនាធិបតេយ្យ នាបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ នៅសង្កាត់លេខ១ នាតំបន់រក្សាប្រភពទឹកស្អាតក្បាលឆាយ ថ្លែងថា ទំហំផ្ទៃដីដែលរដ្ឋបាលខេត្តត្រៀមផ្ដល់ជូនពួកគេ គឺមានទំហំតូចត្រឹម ៥ម៉ែត្រ គុណ ២០ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ក្នុង ១គ្រួសារៗ មិនអាចឲ្យពួកគាត់សល់ដីដាំបន្លែ ឬដំណាំរួមផ្សំចិញ្ចឹមជីវិតបានទេ។
ក្រុមពលរដ្ឋអះអាងថា ទំហំផ្ទៃដីសម្រាប់សង់ផ្ទះ និងដីកសិកម្មដែលពួកកាត់បានសង់ផ្ទះរស់នៅក្នុងបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ ដែលត្រូវអាជ្ញាធរបណ្ដេញចេញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ មានទំហំធំ និងមានដាំរុក្ខជាតិ ឬដំណាំហូបផ្លែជាច្រើនប្រភេទនៅលើដីនោះ៖ «ខ្ញុំតូចចិត្តណាស់ ខ្ញុំខំទិញដី និងលក់ផ្ទះសម្បែងអស់ មកទិញដីនៅតំបន់ក្បាលឆាយនេះសង់ផ្ទះ និងដាំដំណាំបានផលរួចហើយ ប៉ុន្តែត្រូវអាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ចុះមករុះរើផ្ទះសម្បែង របស់ខ្ញុំទាំងយប់ បំផ្លាញចោលអស់គ្នាសល់ទេ។ អាជ្ញាធរបានតម្រូវឲ្យខ្ញុំទៅយកដីនៅទីតាំងផ្សេងមានទំហំ ៥ម៉ែត្រ គុណ ២០ម៉ែត្រ មិនអាចឲ្យចៅៗដើរ ឬរត់លេងបានទេ»។
ចំណែកពលរដ្ឋខ្លះទៀតដែលត្រូវរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ រុះរើផ្ទះបំផ្លាញចោលចេញពីបរិវេណដី ៥៥ហិកតារនេះដែរ បានស្នើសុំឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តនេះជួយពន្លឿនការងារបែងចែកដីសង់ផ្ទះជូនពួកគាត់ ដែលពួកគេយល់ព្រមទៅរស់នៅទីតាំងថ្មីតាមការសន្យារបស់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ឲ្យបានឆាប់។ ពលរដ្ឋចោទថា បន្ទាប់ពីត្រូវអភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុ លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន់ ដឹកនាំកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចម្រុះ និងគ្រឿងចក្រឈូសកម្ទេចផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេជិត ២ខែកន្លងមកនេះ អាជ្ញាធរមិនទាន់ហៅទៅយកចំណែកដី សង់ផ្ទះដែលរដ្ឋបាលខេត្តនេះសន្យាចែកជូនពលរដ្ឋ ដែលយល់ព្រមផ្លាស់ប្ដូរទីលំនៅទៅកាន់ទីតាំងថ្មីនៅឡើយទេ។
ពលរដ្ឋអះអាងថា បន្ទាប់ពីត្រូវបានអាជ្ញាធរចម្រុះប្រដាប់អាវុធរបស់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានប្រើគ្រឿងចក្រឈូសកម្ទេចចោលរាបដល់ដីកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៦ រហូតមកដល់ពេលនេះ ពួកគេគ្មានដីសង់ផ្ទះរស់នៅនោះទេ ហើយមានពលរដ្ឋខ្លះបានដើរផ្ញើខ្លួនប្រាណរស់នៅជាមួយគេឯងដូចសត្វខ្ទួយអ៊ីចឹងដែរ៖ «សម្ដេចដែលបានជួយដោះដូរដីឲ្យប្រជាជនសង់ផ្ទះមានទំហំ ៥ គុណ ២០ម៉ែត្រហ្នឹង រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋពួកខ្ញុំមិនទាន់ទទួលបានចំណែកដីដែលរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ សន្យាផ្ដល់ជូននៅឡើយទេ គិតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជិត ២ខែទៅហើយ។ ស្នើសូមសម្ដេចជួយអន្តរាគមន៍ផ្ដល់ដី ៥គុណ ២០ម៉ែត្រ ដែលពលរដ្ឋយល់ព្រមដោះដូរឲ្យបានឆាប់ ព្រោះពេលនេះពលរដ្ឋគ្មានជម្រករស់នៅនោះទេ»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលឃ្លាំមើលការគោរពសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួននាខេត្តព្រះសីហនុ បានស្នើដល់រដ្ឋបាលខេត្តនេះ ត្រូវស្វែងរកដំណោះស្រាយដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅសេសសល់ និងជួយពន្លឿនបែងចែក ចំណែកដីសង់លំនៅឋានជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលយល់ព្រមចាកចេញពីទីតាំងរដ្ឋហាមឃាត់ក្នុងបរិវេណដី ៥៥ហិកតារឲ្យបានឆាប់ឲ្យស្របតាមការសន្យា។
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ដែលបានចុះអង្កេតផ្ទាល់ដល់ទីតាំងបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ នាសង្កាត់លេខ១ ដែលរដ្ឋបាលខេត្តនេះការពាររក្សាទុកសម្រាប់ប្រភពទឹកស្អាតនៅតំបន់ក្បាលឆាយ កាលពីព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៤ ខែមករា។ លោកស្នើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ និងមន្ត្រីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវជួយពន្លឿនសកម្មភាពចុះចាប់ឆ្នោតបែងចែកចំណែកដីសង់លំនៅឋានជូនពលរដ្ឋ ដែលយល់ព្រមប្ដូរទីតាំងរស់នៅទៅកាន់ទីតាំងផ្សេងពីបរិវេណដីរដ្ឋហាមឃាត់ទាំង ៥៥ហិកតារនេះឲ្យបានឆាប់។ ជាងនេះទៀត រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ គួរពិចារណាទៅលើសំណូមពរពលរដ្ឋដែលស្នើសុំទំហំផ្ទៃដីចែកជូនពួកគាត់ ដែលអាជ្ញាធរត្រៀមផ្ដល់ជូនក្នុង ១គ្រួសារ មានទំហំ ៥ គុណ ២០ម៉ែត្រ ឲ្យមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងនេះដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋអាចមានទីធ្លាធំទូលាយ ឬមានដីដាំដំណាំកសិកម្មរួមផ្សំចិញ្ចឹមជីវិតជាដើម។
បន្ថែមលើនេះ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធិ ក៏ស្នើដល់រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ បន្ទាប់ពីជម្លៀសពលរដ្ឋឲ្យចេញពីទីតាំងដី ៥៥ហិកតាររួចហើយ ឲ្យដាំកូនឈើអភិរក្សទីតាំងនេះឡើងវិញ ដោយមិនត្រូវលក់ដូរបន្ត ឬវិនិយោគទៅឲ្យឈ្មួញ ដូចដែលរដ្ឋបាលខេត្តនេះអាណត្តិមុនៗ ធ្លាប់បានអនុវត្តកន្លងមកទៀតទេ។ ជាងនេះទៀត រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវចៀសវាងកុំឲ្យដូចពាក្យមួយឃ្លាដែលគេនិយមនិយាយតៗគ្នាថា "ដេញអាតូចយកឲ្យអាធំ" ឲ្យសោះ៖ «សុំឲ្យរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវយកដីដែលតម្រូវឲ្យពលរដ្ឋចាកចេញពីបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ មកដាំកូនឈើអភិរក្សតំបន់នេះឡើងវិញដើម្បីបង្កើនជំនឿជឿជាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋខេត្តព្រះសីហនុ ថាដីទីតាំងនេះ ពិតជាបានដាក់ចូលជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋពិតប្រាកដមែន។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីទីតាំងចាស់ឲ្យទៅយកដីទីតាំងថ្មី ហើយយកដីតំបន់នេះ យកទៅលក់ឲ្យចិន ឬយកចែកគ្នា និងយកទៅធ្វើអ្វីផ្សេងៗ ដែលមិនបម្រើដល់ប្រយោជន៍ជាតិ គឺនាំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែអស់ជំនឿទៅលើការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន មានប្រសាសន៍ថា ដីអនុក្រឹត្យលេខ៧៦ ឬដីរដ្ឋរក្សាប្រភពទឹកស្អាតនៅតំបន់ក្បាលឆាយ នាបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ ក្នុងសង្កាត់លេខ១ ដែលរដ្ឋបាលខេត្តតម្រូវឲ្យពលរដ្ឋដែលទៅសង់ផ្ទះរស់នៅអនាធិបតេយ្យលើដីរដ្ឋហាមឃាត់សម្រាប់រក្សាប្រភពទឹកស្អាតនេះ គឺរដ្ឋបាលខេត្តនឹងយកមកដាំកូនឈើឡើងវិញទាំងអស់។
លោក យន្ត មីន សង្កត់ធ្ងន់ថា បរិវេណដីទាំង ៥៥ហិកតារនេះ នឹងមិនត្រូវលក់ដូរ ឬដកហូតពីប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីយកទៅប្រគល់ឲ្យឈ្មួញ ឬបុគ្គលផ្សេងដូចពាក្យចចាមអារ៉ាមបានផ្សព្វផ្សាយនៅពេលកន្លងទៅនោះទេ៖ «មានគេបំផុសថា រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ដេញពលរដ្ឋចេញពីតំបន់ក្បាលឆាយក្នុងបរិវេណដី ៥៥ហិកតារ គឺគេយកដីទាំងអស់ហ្នឹងលក់ឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន អស់ហើយ ហើយនាំគ្នាបំផុសឲ្យពលរដ្ឋទៅធ្វើបាតុកម្ម ទង្វើនេះនាំឲ្យមានទោសចំពោះការញុះញង់នេះ»។
អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន បានស្នើដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលសង់ផ្ទះរស់នៅលើដីអនុក្រឹត្យលេខ៧៦ ដែលរដ្ឋហាមឃាត់សម្រាប់រក្សាប្រភពទឹកស្អាតនៅតំបន់ក្បាលឆាយ ឲ្យទៅចុះឈ្មោះដើម្បីចាប់ឆ្នោតទទួលយកចំណែកដីសង់ផ្ទះ មានទំហំ ៥ គុណ ២០ម៉ែត្រ មានទីតាំងនៅជាប់ដីមានទំនាស់ដែលរដ្ឋបាលខេត្តរៀបចំជូន និងមានប្លង់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់។
ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនអះអាងថា អាជ្ញាធរបានគំរាមកំហែងចាប់ពួកគេដាក់គុកច្រវាក់ទៅលើពលរដ្ឋរូបណាហ៊ានចេញមុខតវ៉ា និងបានប្រើគ្រឿងចក្រឈូសកម្ទេចផ្ទះពួកគេ បង្ខំបណ្តេញឲ្យចេញពីដីធ្លីធ្លាប់រស់នៅយូរឆ្នាំ។
អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន បានបញ្ជាក់ថា សកម្មភាពរបស់អាជ្ញាធរ គឺដើម្បីឈូសឆាយកំណត់ព្រំដីសម្រាប់រក្សាប្រភពទឹកស្អាតនៅតំបន់ក្បាលឆាយឲ្យបានគង់វង្ស ព្រោះទីតាំងនេះត្រូវរងការទន្ទ្រានកាន់កាប់ជាបន្តបន្ទាប់ ហើយអាចនឹងឈានដល់រលាយហិនហោច បើរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ទប់ស្កាត់មិនបានទាន់ពេលទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។