ថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ គឺជាខួបពីរឆ្នាំនៃការស្លាប់អ្នកកាសែតមាគ៌ាកម្ពុជា ម្នាក់ ដោយជនដៃដល់ប្រមាណ ១០នាក់ បានវាយសម្លាប់នៅភូមិក្បាលកន្លង់ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ មន្ត្រីសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ថា លោក សួន ចាន់ ដែលបានស្លាប់ដោយដំបងរបស់ក្រុមជនល្មើសព្រួតគ្នាវាយនោះ មិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌នៅឡើយទេ។
ភរិយារបស់ជនរងគ្រោះ គឺលោកស្រី ទៀង ថាវ បច្ចុប្បន្នរស់នៅភូមិក្បាលកន្លង់ ឃុំពាមឆ្កោក ស្រុកជលគីរី ជាមួយកូនកំព្រា ៦នាក់ ឲ្យដឹងថា ក្រោយពីប្ដីស្លាប់ទៅ គ្រួសារគាត់វេទនាគ្មានអ្វីប្រៀបផ្ទឹម និងបារម្ភពីសុវត្ថិភាព ខណៈសមត្ថកិច្ចមិនទាន់ចាប់ជនល្មើសអស់មកផ្ដន្ទាទោស។ លោកស្រីពុំមានលទ្ធភាពធ្វើបុណ្យរំឭកខួបឲ្យប្ដីនោះទេ ព្រោះគាត់គ្មានអ្វីក្រៅពីសម្បកកាយ និងផ្ទះទុកគ្រាន់ជ្រក។
លោកស្រី ទៀង ថាវ មានប្រសាសន៍ថា ប្ដីរបស់គាត់ស្លាប់ទៅមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌នៅឡើយទេ ដោយជនល្មើស ៥នាក់ក្នុងចំណោម ៦នាក់ដែលតុលាការចោទប្រកាន់ និងផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារក្នុងម្នាក់ៗ ១៣ឆ្នាំនោះ កំពុងមានសេរីភាពនៅក្រៅឃុំនៅឡើយ។ លោកស្រីក៏ធ្លាប់ធ្វើសំណើសុំទៅសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពីរលើកដែរ ដើម្បីឲ្យជួយជំរុញសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស ចាប់ទណ្ឌិតដែលនៅសល់មកដាក់គុក ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះ មិនឃើញសមត្ថកិច្ចចាត់ចែងពន្លឿននីតិវិធីទេ៖ «មានដំណឹងហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់ច្បាស់លាស់ វាផ្លាស់ទីលំនៅរហូត។ អ៊ីចឹងបានចង់ឲ្យសមត្ថកិច្ចស៊ើបអង្កេតស្រាវជ្រាវផង ខ្ញុំវាមិនអស់ចិត្ត»។
អ្នកយកព័ត៌មានឲ្យកាសែតមាគ៌ាកម្ពុជា ប្រចាំស្រុកជលគីរី គឺលោក សួន ចាន់ បានស្លាប់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យរយៈពេលពីរថ្ងៃ ក្រោយយប់ថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលជនដៃដល់ប្រមាណ ១០នាក់ ប្រើមែករាំង ដើមឫស្សី និងដុំថ្ម វាយសន្ធាប់ចំក្បាល នៅក្បែរផ្ទះរបស់លោកនៃភូមិក្បាលកន្លង់។ ពេលនោះ សាច់ញាតិរបស់លោក ២នាក់ទៀត គឺឈ្មោះ គូ អ៊ិន និងឈ្មោះ សួន ឌីម ក៏ត្រូវជនល្មើសវាយឲ្យរងរបួសធ្ងន់ដែរ នៅពេលចូលទៅជួយ លោក សួន ចាន់។
ក្រោយមក ចៅក្រមនៃសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានចោទពីបទមនុស្សឃាតតាមមាត្រា១៩៩ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ទៅលើបុរសចំនួន ៦នាក់ មានឈ្មោះ យីម ណាក់ យីម នុន យីម នីក សាំង សេងអៀង រ៉ុម រ៉ា និងម្នាក់ទៀតឈ្មោះ យ៉ង ភាឡេង។ ជនទាំង ៦នាក់ ត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារក្នុងម្នាក់ៗ ១៣ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ៥លានរៀល ប៉ុន្តែមានម្នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលសមត្ថកិច្ចចាប់យកមកដាក់គុក។
នៅក្នុងលិខិតស្នើសុំជួយជំរុញនីតិវិធីចាប់ខ្លួនទណ្ឌិត មកអនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារលើកទី២ របស់ភរិយាជនរងគ្រោះ ចុះថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយសាលាដំបូងខេត្ត បានទទួលនៅថ្ងៃដដែល បានបញ្ជាក់ថា ទណ្ឌិតឈ្មោះ យីម ណាក់ យីម នុន យីម នីក និងក្រុមគ្រួសារ បានទៅរស់នៅ និងប្រកបមុខរបរនេសាទនៅក្នុងភូមិរូត នៃឃុំត្រប់ ស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម ហើយមានឪពុកមាជាមន្ត្រីនគរបាលស្រុកបាធាយ ជាអ្នកការពារ។ ចំណែកឈ្មោះ រ៉ុម រ៉ា និងសាំង សេងអៀង បានទៅធ្វើការជាកម្មករឲ្យឪពុកមាជាប៉ូលិសពាក់ស័ក្ដិប្រាំ នៅចំណុចចម្ការដូងនៃភូមិដូង ឃុំដា ស្រុកមេមត់។
នាយការិយាល័យព្រហ្មទណ្ឌកម្រិតធ្ងន់ស្ដីទី នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តកំពង់ឆ្នាំង គឺលោក ស្រី សុដា ច្រានចោលការរិះគន់ទាំងឡាយដែលថា សមត្ថកិច្ចមិនអើពើស្វែងរកចាប់ខ្លួនទណ្ឌិតទាំងនេះ។ លោកថា សមត្ថកិច្ចមានដីកាចាប់ខ្លួនពីតុលាការ ហើយខាងលោកកំពុងខិតខំស្រាវជ្រាវរកទីកន្លែងស្នាក់នៅចុងក្រោយរបស់ជនល្មើសទាំងនេះ ដើម្បីចាប់ខ្លួនមកអនុវត្តទោសក្នុងពន្ធនាគារ៖ «ផែនការរបស់លោកស្នងការឲ្យចុះតាមស្រុក ដើម្បីស្រាវជ្រាវរកទីលំនៅចុងក្រោយរបស់ជនល្មើស បើថានៅក្រៅខេត្ត ត្រូវសហការជាមួយនាយកដ្ឋានព្រហ្មទណ្ឌ ហើយសហការជាមួយខេត្តដែលជនហ្នឹងទៅនៅ ដើម្បីអនុវត្តចាប់»។
យ៉ាងណា មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃសមាគមអាដហុក (ADHOC) ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក សំ ច័ន្ទគា សង្កេតឃើញថា សមត្ថកិច្ចមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនគ្រួសារជនរងគ្រោះនោះទេ។ លោកថា បញ្ហានេះហើយដែលបទល្មើសផ្សេងៗកើតឡើងកន្លងមក ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ ឬប្រជាពលរដ្ឋ មិនសូវសហការជាមួយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច៖ «ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលព្យាយាមលុបលាងពាក្យនិទ្ទណ្ឌភាពនេះនៅក្នុងសង្គម ប៉ុន្តែយើងឃើញថា ចំណាត់ការរបស់សមត្ថកិច្ចដើម្បីបញ្ចៀសនូវពាក្យនិទ្ទណ្ឌភាពនេះ នៅតែមិនសូវឈឺក្បាលនឹងពាក្យរិះគន់នេះទេ។ សុំស្នើសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ មេត្តាជំរុញឲ្យមានតាមចាប់ទណ្ឌិតទាំងប្រាំនាក់នេះមកដាក់ទោស»។
គេសង្ស័យថា ការស្លាប់របស់ លោក សួន ចាន់ គឺបណ្ដាលមកពីលោកឈឺឆ្អាល និងផ្សាយរឿងទាក់ទងនឹងបទល្មើសនេសាទច្រើន ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ប្រយោជន៍គ្រួសារជនល្មើស និងសមត្ថកិច្ចមូលដ្ឋានមួយចំនួននៅក្នុងស្រុកជលគីរី។ ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាននេះឲ្យដឹងថា បទល្មើសដាក់សម្រាស់ ឆក់ និងបទល្មើសជាច្រើនប្រភេទទៀត បានកើតមានរាប់ឆ្នាំមកហើយ ដែលមិនងាយនឹងបង្ក្រាបអស់។
នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការជំនុំជម្រះរឿងក្ដីឡើងវិញរបស់ លោក សួន ចាន់ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ អតីតព្រះរាជអាជ្ញារងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ឯក ស៊ុនរស្មី ថ្លែងថា រូបលោកបានចុះទៅដល់មូលដ្ឋាននេះ ហើយឃើញថា អ្នកភូមិស្ទើរគ្រប់គ្នាប្រកបមុខរបរនេសាទ ដែលអ្នកទាំងនោះភាគច្រើន ប្រព្រឹត្តបទល្មើសនេសាទ។ លោកបន្ថែមថា ពេលអត់ពី លោក សួន ចាន់ ទៅ សកម្មភាពល្មើសកើតឡើងកាន់តែច្រើន។
តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៤ មានអ្នកកាសែត ១៣នាក់ហើយត្រូវគេសម្លាប់ និងមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ពេញលេញនៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។