អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង សាទរចំពោះការអនុម័តជំហានដំបូងនូវសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលអនុគណៈកម្មការទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេសនៃសភាតំណាងរាស្ត្រសហរដ្ឋអាមេរិក បានអនុម័តជាឯកច្ឆន្ទកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សមាជិកសភាពីខាងគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ចាត់ទុកសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះថា មិនប៉ះពាល់អ្វីដល់ដំណើរការរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ននេះឡើយ។
អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង ចាត់ទុកថា ការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់លេខ H.RES 728 ស្ដីពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គឺជាការបញ្ជាក់ជំហរមួយថា សហរដ្ឋអាមេរិក មានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង និងយកចិត្តទុកដាក់អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងរំលោភគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលកំពុងមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង លោក ទូច វិបុល បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមទូរស័ព្ទថា ក្រុមរបស់លោកបានជំរុញផ្ដល់យោបល់ និងតាក់តែងឡើងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះឡើង។ លោកបន្តថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់មានសារសំខាន់ណាស់ដែលសភាអាមេរិកាំង ត្រូវប្រើប្រាស់យន្តការជាច្រើន ដូចការបង្កើតក្រុមទំនាក់ទំនងដើម្បីកម្ពុជា ក្នុងការជំរុញឲ្យមានការគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស សម្រាប់ធានាឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ឡើងវិញ ហើយជំរុញឲ្យមានការផ្ទេរអំណាចដោយសន្តិវិធី។
លោក ទូច វិបុល៖ «ជាពិសេសគឺការធានាឲ្យមានការផ្ទេរអំណាចដោយសុខសន្តិភាពនៅពេលដែលគណបក្សប្រឆាំងទទួលបានលទ្ធផល ហើយប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីគាត់នៅក្រាញអំណាចមិនព្រមចុះចេញពីអំណាចគំរាមកំហែង ហើយទៅបង្កើតតំបន់អបគមន៍នានានោះ។ អ៊ីចឹងក្រុមទំនាក់ទំនងកម្ពុជា នេះនឹងមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់កងកម្លាំងសន្តិសុខអន្តរជាតិទប់ស្កាត់អំពើភេរវកម្មរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី»។
មន្ត្រីរដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ឲ្យដឹងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះនឹងត្រូវដាក់ទៅក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គក្នុងសភាធំរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីអនុម័ត មុនបញ្ជូនទៅដល់ដៃព្រឹទ្ធសភា នៅពេលខាងមុខ។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ បានផ្ដួចផ្ដើមឡើងដោយសមាជិកសភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិក លោក អាឡាន់ ឡូវ៉ិនថល (Alan Lowenthal) និងលោក ស្ទីវ ឆាបុត (Stev Chhabot) សហប្រធានគណៈកម្មាធិការសភានៃក្រុមអ្នកពិនិត្យតាមដានស្ថានការណ៍នៅកម្ពុជា។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការថ្កោលទោសគ្រប់ទម្រង់នៃការប្រើអំពើហិង្សាខាងផ្នែកនយោបាយ ដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅកម្ពុជា ហើយទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកទោស នយោបាយ គោរពសេរីភាពខាងសារព័ត៌មាន សិទ្ធិក្នុងការជួបប្រជុំ ការធ្វើបាតុកម្ម ការហ៊ាននិយាយរិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងគាំទ្រការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅឆ្នាំ២០១៧ និង២០១៨ ដោយមានការចូលរួមសង្កេតការណ៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សមាជិកសភាពីខាងបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា មិនស្វាគមន៍សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះឡើយ ហើយថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះមិនអាចរំលោភលើដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា បានឡើយ។
តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈាង វុន អះអាងថា កម្ពុជាកំពុងមានការគោរពសិទ្ធិ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដ៏ល្អផូរផង់ ហើយថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់របស់សភាសហរដ្ឋអាមេរិក នេះគ្មានអំណាច ឬឥទ្ធិពលអ្វីលើកម្ពុជា នោះឡើយ៖ «អ្វីដែលសំខាន់គឺត្រូវគិតថា កម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ហ្នឹងទី១ ហើយទី២ ខ្ញុំមិនយល់ថា តើសភាអាមេរិកាំង គាត់អនុម័តច្បាប់ហ្នឹង អាចយកមកអនុវត្តនៅកម្ពុជា ឬអត់? យើងដឹងហើយថា កន្លងមក អាមេរិកាំងមិនមែនតែអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីកម្ពុជា ទេ គឺមានច្បាប់ជាច្រើនក្នុងលោក ពីព្រោះគាត់យល់ថា គាត់នេះជាប្រទេសដែលអាចចង្អុលឲ្យគេធ្វើនេះ ធ្វើនោះបាន។ ដូច្នេះគណៈកម្មការនេះគួររៀនសូត្រពីកម្ពុជា ឲ្យបានច្រើនថែមទៀត»។
បើពិតដូចការអះអាងរបស់លោក ឈាង វុន មែននោះ ប្រហែលកម្ពុជា លែងត្រូវការជំនួយទាំងផ្នែកសង្គម បរិស្ថាន សុខភាព អប់រំ និងការលើកលែងពន្ធផ្នែកនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ទៅលក់នៅទីផ្សារក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក នោះហើយមើលទៅ។
សមាជិកសភាពីខាងគណបក្សសាធារណៈរដ្ឋនិយម លោក ដេណា រ៉ូរ៉ាបាកឃើរ (Dana Rohrabacher) បានថ្លែងនៅក្នុងពេលកំពុងអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃពុធថា លោកគាំទ្រសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះទាំងស្រុង ហើយសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះគួរដាក់ឈ្មោះថា "ហ៊ុន សែន ដល់ពេលចុះចេញពីអំណាចហើយ"៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា សារនេះនឹងបានឮដល់លោក ហ៊ុន សែន ដែលខ្ញុំនិយាយថា ហ៊ុន សែន ដល់ពេលដែលត្រូវទៅហើយ។ ដល់ពេលដែលពលរដ្ឋខ្មែរទទួលបានសេរីភាពពិតប្រាកដ ហើយបញ្ចប់រដ្ឋាភិបាលពុករលួយដែលលួចប្លន់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពលរដ្ឋដើម្បីបំពេញសេចក្ដីត្រូវការនៃក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួករបស់ខ្លួន។ ខ្ញុំសូមគាំទ្រសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះទាំងស្រុង»។
លោកបន្តថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ គឺជាការរំលឹកភាពឈឺចាប់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ហើយដែលសហរដ្ឋអាមេរិក មិនត្រូវព្រងើយកន្តើយចំពោះទុក្ខលំបាក និងភាពងាយរងគ្រោះរបស់ពួកគេនោះទេ។
សង្គមស៊ីវិលក្នុងសម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចូលជាធរមាននោះ វានឹងអាចឲ្យនាំមានការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយរបស់អាមេរិក ដល់កម្ពុជា ហើយពេលនោះជាពេលដែលកម្ពុជា អាចជួបវិបត្តិសង្គម ភាពវឹកវរ និងចលាចលសង្គមដោយសារមនុស្សអាចបាត់បង់ការងារជាច្រើន ជាពិសេសគឺកម្មករ កម្មការិនីនៃរោងចក្រកាត់ដេរតែម្ដង។
នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី តាមទូរស័ព្ទថា ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិក កាត់ផ្ដាច់ជំនួយពីកម្ពុជា មែននោះ អាមេរិកក៏នឹងប្រាប់ទៅប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនដទៃទៀតឲ្យធ្វើដូច្នេះដែរ។ លោកបារម្ភថា ប្រជាពលរដ្ឋគឺជាអ្នករងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរជាងគេពីការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយទាំងនេះ៖ «ហើយយើងមិនដឹងថា តើប្រសិនបើជំនួយនៅកម្ពុជា ត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ពីអាមេរិក និងពីបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតវាមិនដឹងថា នឹងអាចមានអ្វីកើតឡើងហួសពីការស្មាន»។
ស្ថានភាពរបស់កម្ពុជា ក្នុងបរិបទនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅពេលនេះហាក់ដូចជាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពចុះទឹកក្រពើឡើងលើខ្លា ខណៈស្ថាប័នរដ្ឋសភាកំពុងធ្វើច្បាប់គំរាមគាបសង្កត់អំណាចរបស់មេដឹកនាំខ្មែរ ចំណែកពីខាងព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក ឯណោះវិញ ក៏កំពុងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់មួយទៀតដើម្បីរឹតត្បិតកុំឲ្យមានការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិរបស់អាមេរិក ចំនួន ៧០លានដុល្លារជាជំនួយទៅកម្ពុជា ផងដែរ។
កាលពីដើមខែមិថុនា សភាសហភាពអឺរ៉ុប ក៏បានគំរាមបង្កកជំនួយកម្ពុជា ហើយឈានទៅរកការកាត់ផ្ដាច់ជំនួយដល់កម្ពុជា តែម្ដង ប្រសិនបើកម្ពុជា មិនព្រមធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍នយោបាយ និងស្ថានការណ៍គោរពសិទ្ធិមនុស្សវិលមករកភាពដើមវិញនោះ។
សហភាពអឺរ៉ុប ជាម្ចាស់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩២ មក។ ជំនួយសរុបពីសហភាពអឺរ៉ុប ស្មើនឹងប្រមាណ ២២% នៃជំនួយអភិវឌ្ឍន៍សរុបរបស់បរទេសដល់កម្ពុជា ក្នុងនោះជំនួយឥតសំណងក្នុងមួយឆ្នាំៗដែលកម្ពុជា ទទួលបានពីសហភាពអឺរ៉ុប មានទឹកប្រាក់ជាមធ្យមពី ១៣០លាន ទៅ ១៥០លានដុល្លារអាមេរិក ផ្ដោតលើវិស័យនានា រួមមានសុខាភិបាលអប់រំ កសិកម្ម អភិបាលកិច្ចល្អ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តខ្មែរ-អាមេរិកាំង លោក ទូច វិបុល ព្រមានថា ក្រុមរបស់លោកនឹងជំរុញឲ្យមានការដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចទៅលើក្រុមពាណិជ្ជករដែលនៅជុំវិញក្រុមគ្រួសាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលអាចជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអំពើពុករលួយ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សតាមរយៈការបង្ខំឲ្យពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋាន និងការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិទាំងឡាយរបស់ប្រទេស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។