ក្រសួង​យុត្តិធម៌​ព្រមាន​អង្គការ​លីកាដូ​ពី​ការ​អះអាង​ពី​ចំនួន​អ្នក​ទោស​នយោបាយ

ដោយ សុ ជីវី
2016.05.19
លីកាដូ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ ៨៥៥ ១៧-ឧសភា-២០១៦៖ ទំព័រ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​របស់​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO)។ Screenshot
Screenshot

មន្ត្រី​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ព្រមាន​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ (LICADHO) ឲ្យ​ពិចារណា​ពី​សកម្មភាព​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​អះអាង​ពី​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា។ មន្ត្រី​រូប​នេះ​បញ្ជាក់​ថា អាជ្ញាធរ​អាច​នឹង​មាន​វិធានការ​ចំពោះ​សកម្មភាព​នេះ ប្រសិន​បើ​រក​ឃើញ​ថា អង្គការ​លីកាដូ ធ្វើ​ខុស​ច្បាប់។

អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​ឧសភា បាន​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ទំព័រ​មួយ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អ៊ីនធឺណិត (Internet) បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​ពី​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា។ អ្នក​ច្បាប់​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា ក៏​មិន​ខុស​ពី​ប្រទេស​ដទៃ​ជាច្រើន​ទៀត​ដែរ គឺ​ពុំ​មាន​ច្បាប់​ដែល​ចែង​ពី​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ឡើយ។

រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក គឹម សន្តិភាព មិន​បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ច្បាស់​ទេ​ថា​អាច​នឹង​មាន​វិធានការ​បែប​ណា​ចំពោះ​អង្គការ​លីកាដូ នៅ​ឡើយ។

លោក គឹម សន្តិភាព បន្ត​ថា ជំហាន​ដំបូង​នេះ លោក​ចង់​ឲ្យ​អង្គការ​លីកាដូ ពិចារណា​ពី​អ្វី​ដែល​អង្គការ​នេះ​បាន​ធ្វើ៖ «ឲ្យ​គាត់​ពិនិត្យ​មើល​នៅ​ក្នុង​ក្រម​ព្រហ្មទណ្ឌ ព្រហ្មទណ្ឌ​ពិសេស​ដទៃ​ទៀត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ពុំ​មាន។ ចឹង​អំពើ​ណា​មួយ​ថា​ជា​បទល្មើស​នយោបាយ​ទេ គឺ​មាន​តែ​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌចឹង​សូម​ឲ្យ​គាត់​ពិនិត្យ​មើល​ឡើង​វិញ​ចំពោះ​របាយការណ៍​គាត់ ថា​តើ​គាត់​ឈរ​លើ​មូលដ្ឋាន​អី? សូម​ឲ្យ​គាត់​ពិនិត្យ​មើល​តួនាទី​ភារកិច្ច​របស់​គាត់ និង​អ្វី​ដែល​គាត់​បាន​ធ្វើ​ហ្នឹង វា​ប្រាសចាក​ពី​លក្ខន្តិកៈ និង​ច្បាប់​ស្ដី​ពី​អង្គការ និង​សមាគម​ឬ​អត់?»

អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​លីកាដូ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​ឧសភា បញ្ជាក់​ថា ចំនួន​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ដែល​បាន​ជាប់​ពន្ធនាគារ​មាន​ការ​កើន​ឡើង​ខ្លាំង ចាប់​តាំង​ពី​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៥ មក នៅ​ក្នុង​រយៈពេល​ដែល​អាជ្ញាធរ​កាន់​តែ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ ដើម្បី​បំបិទ​សំឡេង​មតិ​រិះគន់។

អង្គការ​លីកាដូ បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ទំព័រ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​មួយ​នៅ​ក្នុង​គេហទំព័រ​របស់​អង្គការ​នេះ ដោយ​មាន​អាសយដ្ឋាន (http://www.licadho-cambodia.org/political_prisoners/?khmer) ដែល​ផ្ទុក​នូវ​ព័ត៌មាន​នៃ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ដែល​កំពុង​ជាប់​ពន្ធនាគារ ថែម​ទាំង​ដាក់​រូបថត​អ្នក​ទាំង​នោះ​ទៀត​ផង។

សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​របស់​អង្គការ​លីកាដូ បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ទាំងអស់​នោះ មនុស្ស​មួយ​ចំនួន គឺ​ជា​អ្នក​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ផ្នែក​បរិស្ថាន ព្រះសង្ឃ សិស្ស​និស្សិត សកម្មជន សមាជិក​រដ្ឋសភា និង​សមាជិក​ព្រឹទ្ធសភា​មក​ពី​គណបក្ស​ជំទាស់ និង​អ្នក​ធ្វើ​ការងារ​ផ្នែក​សិទ្ធិ​មនុស្ស។ អ្នក​ទាំងអស់​នោះ​ត្រូវ​បាន​គេ​ឃុំ​ដោយ​ផ្អែក​លើ​បទល្មើស​ព្រហ្មទណ្ឌ​ជាច្រើន​ខុសៗ​គ្នា ប៉ុន្តែ​ជា​រួម ការ​ជាប់​ឃុំ​របស់​អ្នក​ទាំង​នោះ បង្ហាញ​ពី​ការ​រឹត​បន្តឹង​លើ​ផ្នែក​នយោបាយ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ទាក់ទិន​នឹង​បញ្ហា​នេះ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ថ្លែង​ជាច្រើន​លើក​ច្រើន​សា​ហើយ​ថា នៅ​កម្ពុជា ពុំ​មាន​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ឡើយ គឺ​មាន​តែ​អ្នក​នយោបាយ​ដែល​មាន​ទោស។

ចំពោះ​អ្នក​ច្បាប់ គឺ​លោក​មេធាវី ហុង គឹមសួន ពន្យល់​ថា កម្ពុជា ក៏​មិន​ខុស​ពី​បណ្ដា​ប្រទេស​ជាច្រើន​ទៀត គឺ​មិន​ដែល​មាន​ច្បាប់​ចែង​និយាយ​ពី​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ឡើយ។ បើ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា លោក​ថា ក៏​មិន​មាន​ច្បាប់​ដែល​ចាត់​ថា​មាន​កំហុស​ដែរ​ចំពោះ​ការ​ចាត់​ទុក​បុគ្គល​ណា​ជា​អ្នក​ទោស​នយោបាយ៖ «ឧបមា​ថា​គាត់​សរសេរ​អ៊ីចឹង តើ​វា​ខុស​នឹង​បទល្មើស​អី? បើ​ខុស គឺ​ទាល់​តែ​មាន​បទដ្ឋាន​ណែនាំ​រួច​ហើយ​ថា​មិន​ឲ្យ​ប្រើ​ពាក្យ​ថា​អ្នក​ទោស​នយោបាយ។ បើ​អ្នក​ណា​សរសេរ​ខុស វា​នឹង​ខុស​នឹង​មាត្រា​នេះ ក្នុង​ច្បាប់​នេះ​អ៊ីចឹង​ទៅ។ តែ​បើ​គាត់​គ្រាន់​តែ​អះអាង​ទទេ​ដែរ​ហ្នឹង យក​ច្បាប់​អី​មក​ដាក់​ថា​គេ​ប្រើ​ពាក្យ​ហ្នឹង។ ក្នុង​ប្រទេស​នីមួយៗ គេ​អត់​ប្រើ​ទេ ក្នុង​ច្បាប់​ហ្នឹង​គេ​អត់​ប្រើ​ពាក្យ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ទេ តែ​អ្វី​ដែល​គេ​យល់​ឃើញ គេ​ថា​អ្នក​នោះ​ជា​អ្នក​ទោស​នយោបាយ។ ចឹង​បទល្មើស​គេ​ទាញ​យក​មក​ដាក់​តាម​ច្បាប់​ព្រហ្មទណ្ឌ។ ចឹង​គេ​ចាប់​ឃុំ​ខ្លួន​បាន បើ​ថា​ឲ្យ​ចែង​ថា​ជា​បទល្មើស​អត់​មាន​ទេ»

លោក ហុង គឹមសួន បញ្ជាក់​ថា បទដ្ឋាន​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ក៏​ពុំ​បាន​បញ្ជាក់​ពី​ប្រភេទ​ទោស ដែល​ចាត់​ជា​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ដែរ ប៉ុន្តែ​បាន​ចែង​ពី​និយមន័យ​ជា​ទូទៅ​ចំពោះ​អ្នក​ទោស​នយោបាយ ថា​ជា​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ចាប់​ឃុំ​ខ្លួន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​នយោបាយ នៅ​ក្នុង​ពេល​ដែល​នយោបាយ​ក្នុង​ប្រទេស​ណា​មួយ​មាន​ភាព​ចម្រូងចម្រាស ឬ​មាន​ភាព​តានតឹង៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
សង្គម​ស៊ីវិល​រំពឹង​ថា​ ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​អាមេរិក​ប្រចាំ​កម្ពុជា​ថ្មី​នឹង​បន្ត​ចូល​រួម​លើក​ស្ទួយ​ប្រជាធិបតេយ្យ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។