ក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្នើឲ្យប្រធានរដ្ឋសភាពិចារណាក្នុងការលុបចោលសារាចរណែនាំមួយចំនួន ពាក់ព័ន្ធនឹងបែបបទការងាររបស់គណៈកម្មការនៃរដ្ឋសភា។ យន្តការនេះ ត្រូវបានអង្គការសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកថា ប្រធានរដ្ឋសភាអនុវត្តដូចនេះ គឺរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលឃ្លាំមើលដំណើរការ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃតួនាទីរបស់សភា ទាមទារឲ្យប្រធានរដ្ឋសភា ត្រូវលុបចោលដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ចំពោះសារាចរណែនាំអំពីកិច្ចការមួយចំនួន ពាក់ព័ន្ធនឹងបែបបទការងាររបស់គណៈកម្មការនានានៃរដ្ឋសភា។
ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្នុងទីស្នាក់ការនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែតុលា លោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានក្រុមក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) និយាយថា វាពិតជាហួសចិត្តដែលប្រធានរដ្ឋសភាទាំងមូល មកធ្វើកិច្ចការដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍ច្បាប់។ លោកឲ្យដឹងថា ប្រការដែល លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភា សម្រេចចិត្តចេញសារាចរណែនាំមួយនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ គឺកំពុងចុះអន់ថយទៅៗ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត មធ្យោបាយនេះ គឺអាចជួយរក្សាលំនឹងនៃអំណាចកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ លើសពីនេះទៀត ការបង្កើតកៅអីអនុប្រធានទីមួយនៃរដ្ឋសភាមកពីគណបក្សប្រឆាំង រឹតតែគ្មានន័យថែមទៀត៖ «អ្វីដែលខ្ញុំមើលមែនទែន គឺគាត់ចងទាំងអស់។ ឥឡូវយើងមើលតួនាទីគណបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងនេះ គឺយើងមើលទីមួយ យើងមើលតួនាទីមួយដែលមានតួនាទីខ្ពស់ គឺអនុប្រធានទីមួយ។ តាមពិត អនុប្រធានទីមួយឥតមានអំណាចទេជាតួនាទីអង្គុយអមប្រធាន សម្រាប់លំអប្រធាននៅខាងស្ដាំ»។
ដោយឡែក ទិដ្ឋភាពទូទៅនៅក្នុងសន្និសីទកាសែតកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២ ខែតុលា ឯណោះវិញ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថា តែងហ៊ានប្រតិកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលដោយចំៗនោះ បានប្រើប្រាស់វេទិកានេះដោយចំអកឡកឡឺយផង និងបកស្រាយផ្លូវច្បាប់ផង ចំពោះការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់សភា ដែលសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះហៅថា តែងអនុវត្តផ្ទុយពីច្បាប់ជានិច្ចនោះ ពេលខ្លះបានបង្កើតបរិយាកាសនាំឲ្យផ្ទុះសំណើចនៅក្នុងវេទិកាថែមទៀតផង។
លោក គល់ បញ្ញា នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល និយាយថា ស្ថាប័នអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ទទូចស្នើសុំឲ្យស្ថាប័នរដ្ឋសភា ត្រូវតែលុបចោលនូវសារាចរណែនាំដែលចេញដោយប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន។ លោកបន្តថា វាគួរឲ្យចម្លែកណាស់ដែលសុខៗ ប្រធានរដ្ឋសភា ស្រាប់តែចេញសារាចរបែបនេះ ដែលពុំធ្លាប់មានពីមុន។ លោកគិតថា ការប្រើប្រាស់យន្តការនេះ គឺប្រឆាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងរឹតតែពុំអាចទៅរួចទៀតនោះ គឺលក្ខន្តិកៈផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋសភាតែម្ដង៖ «បន្ទាប់ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញមក គឺបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងហ្នឹងហើយ។ អ៊ីចឹង គេនឹងសិក្សារឿងហ្នឹង។ រឿងសារាចររឿងអី រឿងស្អីសារាចរប្រធានហ្នឹង។ វាឥតមាន ពីដើមវាឥតមានចេញអ៊ីចឹងសោះ»។
ប្រតិកម្មប្រឆាំងសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ ធ្វើឡើង ២០ថ្ងៃបន្ទាប់ប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន បានចេញសារាចរណែនាំស្ដីពីបែបបទការងាររបស់គណៈកម្មការនានានៃរដ្ឋសភា។ លិខិតដែលមានចុះហត្ថលេខាដោយ លោក ហេង សំរិន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឲ្យដឹងថា ដើម្បីសម្រួលឲ្យមានឯកភាពក្នុងបែបបទរដ្ឋបាល និងក្នុងការអនុវត្តការងារក្នុងនាមជាប្រធានរដ្ឋសភា បានចេញនូវគោលការណ៍មួយចំនួន។ ក្នុងនោះរួមមាន ការប្រជុំពិនិត្យសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ និងសេចក្ដីស្នើច្បាប់ ការប្រជុំសុំការបំភ្លឺជុំវិញការអនុវត្តច្បាប់ ការប្រជុំផ្សេងៗរបស់គណៈកម្មការ និងការរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ក្នុងបរិវេណរដ្ឋសភា។
បើទោះជាបែបនេះក៏ដោយ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅតែចាត់របៀបធ្វើការរបស់ លោក ហេង សំរិន ដែលចេញសារាចរនៅពេលនេះ ថាមិនខុសពីសន្តិសុខយាមនៅរបងសភានោះទេ។ ចំណែក លោក ឈាង វុន សមាជិកនៃរដ្ឋសភាវិញ ឆ្លើយតបយ៉ាងខ្លីថា លោកជាប់រវល់ប្រជុំ មុននឹងផ្ដាច់ទូរស័ព្ទ។ ដោយឡែកសមាជិកសភាផ្សេងទៀតមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនអាចសុំការបំភ្លឺបានទេនៅថ្ងៃទី២ ខែតុលា។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ លោក នី ចរិយា ប្រធានផ្នែកអង្កេតនៃសមាគមអាដហុក (Adhoc) ថ្លែងថា ការអនុវត្តដូចនេះរបស់ប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន គឺប្រឆាំងស្មារតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោកបន្តថា តួនាទីរបស់ប្រធានរដ្ឋសភា ពុំមានចែងទាល់តែសោះអំពីកាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវ ដែលចាំបាច់ត្រូវតែចេញបែបបទដូចនេះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លិខិតបទដ្ឋានដូចអ្វីដែល លោក ហេង សំរិន កំពុងតែអនុវត្តនៅពេលនេះ គឺពុំមានសុពលភាពតាមផ្លូវច្បាប់សោះឡើយ។ ពោល គឺសារាចរនេះមានតម្លៃស្មើលិខិតជូនដំណឹងមួយប៉ុណ្ណោះ៖ «ប្រធានរដ្ឋសភាហ្នឹង គ្រាន់តែជាអ្នកសម្របសម្រួលទេ ហើយទទួលយកញត្តិ និងអ្វីទាំងឡាយដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត។ សួរថា តើប្រធានរដ្ឋសភានៅពេលដែលចេញសារាចរនេះមក តើប្រធានរដ្ឋសភាបានអនុវត្ត ឬក៏អាចអនុវត្តនៅមាត្រា៨៧ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញបានទេ? ឧទាហរណ៍ញត្តិ គាត់ទទួលញត្តិម៉េចបាន បើឃាត់ប្រជាជនមិនឲ្យចូលទៅដាក់ញត្តិហើយ»។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញថា ប្រសិនបើសារាចរនេះអាចដំណើរការដូចការគ្រោងទុក វានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ចំពោះការរីកលូតលាស់នៃពន្លកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។