មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកាសជាថ្មីថា បក្សនេះគាំទ្រសកម្មភាពរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមក្នុងការទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងនាមជាម្ចាស់ទឹកដីនៅក្នុងដែនដីដែលគ្រប់គ្រងដោយវៀតណាម។
អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ក៏មានបំណងស្នើច្បាប់ដាក់ថ្ងៃដែលបារាំងកាត់ដីកម្ពុជាក្រោម ឲ្យវៀតណាម ជាថ្ងៃរំលឹកការឈឺចាប់របស់ជាតិខ្មែរទាំងមូលទៀតផង។
លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា បើបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នោះគណបក្សនេះនឹងចាត់ទុកដែនដីកម្ពុជាក្រោម ជាខេត្តរបស់ខ្មែរ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកនឹងស្នើច្បាប់ដាក់កំណត់យកថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ជាថ្ងៃបុណ្យជាតិ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យខ្មែរក្រោមចេញចូលប្រទេសកម្ពុជា ដោយសេរី មិនចាំបាច់ប្រើលិខិតឆ្លងដែន និងទទួលស្គាល់សញ្ញាប័ត្ររបស់យុវជនខ្មែរក្រោម ដើម្បីងាយស្រួលរកការងារធ្វើនៅស្រុកខ្មែរជាដើម។
ចំណែកប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៉ី វិញ បានចោទថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ព្រមតាមវៀតណាម ចំនួន ៣ចំណុចរួមមាន ព្រមឲ្យវៀតណាម បង្ខិតព្រំដែនស្រេចតែអំពើចិត្ត ព្រមឲ្យនិគមជាតិវៀតណាម ចូលមករស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសេរី និងព្រមរួមដៃគ្នាជាមួយវៀតណាម ដើម្បីគាបសង្កត់ខ្មែរក្រោម។
លោកបន្តថា បារាំងកាត់ដីខ្មែរឲ្យវៀតណាម មកពីវៀតណាម ប្រើយុទ្ធសាស្ត្រស្បែកខ្លាគឺប្រើវិធីបញ្ជូនពលរដ្ឋគេឲ្យមករស់នៅមុនរហូតដល់ពលរដ្ឋវៀតណាម ច្រើនជាងខ្មែរ។ លោក សម រង្ស៉ី បន្តថា បើសិនជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាប់ឆ្នោត នោះពលរដ្ឋកម្ពុជាក្រោម នឹងត្រូវបានទទួលអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជាតិខ្មែរទាំងអស់៖ «អ្វីដែលកំពុងធ្វើរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន កំពុងធ្វើនៅកម្ពុជា តាមរយៈការផ្តល់ដីសម្បទានឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនវៀតណាម នៅទូទាំងប្រទេស ជាការបើកផ្លូវឲ្យវៀតណាម ទន្ទ្រានយកដីធ្លីប្រទេសខ្មែរ»។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឈាង វុន មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនតបចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៉ី ឡើយ ព្រោះថា មេបក្សប្រឆាំងរូបនេះនិយាយដើម្បីតែកេងចំណេញនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។ លោកបញ្ជាក់ថា លោក កឹម សុខា អាចស្នើច្បាប់កំណត់យកថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ជាថ្ងៃបុណ្យជាតិបាន ដ៏រាបណាបក្សនេះជាប់ឆ្នោតជាមុនសិន៖ «សោកស្ដាយមែនទែន ដោយសារខ្មែរក្រោមក្លាយជាជនជាតិភាគតិច យើងមិនអាចបង្វិលប្រវត្តិសាស្ត្រឲ្យថយក្រោយទេ»។
នាយកប្រតិបត្តិសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក ថាច់ សេដ្ឋា ថ្លែងថា ខ្មែរក្រោមមិនមែនទាមទារទឹកដីដែលបាត់មកវិញទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពជាម្ចាស់ទឹកដីប៉ុណ្ណោះ។ រឿងទាមទារដីខ្មែរមកវិញ ឬអត់នោះ ជារឿងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស៖ «រឿងទាមទារដីខ្មែរមកវិញឬអត់នោះ ជារឿងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស»។
ទោះជាបែបណាក្តី អ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មិនគាំទ្រគំនិតចង់ដាក់ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃបុណ្យជាតិទេ។ លោកបន្តថា ខ្មែរក្រោមអាចតវ៉ាសុំសិទ្ធិជាម្ចាស់ស្រុកនៅក្នុងវៀតណាម ហើយខ្មែរសុរិន្ទក៏ដូចគ្នាដែរ ចំណែករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គ្រាន់តែចាំការពារ និងគាំទ្រជាការស្រេច។
ក្នុងថ្ងៃរំលឹកខួបនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ឆ្នាំនេះ មានព្រះសង្ឃជាង ១ពាន់អង្គ និងពុទ្ធបរិស័ទជាច្រើនរយនាក់ទៀតចូលរួមច្រើនកុះករនៅវត្តសាមគ្គីរង្សី រាជធានីភ្នំពេញ។ យុវជនខ្មែរក្រោម និងយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានតុបតែងគូរមុខ និងលើកទង់ចងបដាបង្ហាញពីទឹកចិត្តស្រលាញ់ដីកម្ពុជាក្រោម។ ចំណែកឯអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលវិញ បានបញ្ជូនកម្លាំងសម្ងាត់ឲ្យតាមដានព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ តំណាងសហគមន៍ខ្មែរក្រោម ក៏បានអញ្ជើញតំណាងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឲ្យចូលរួមដែរ ប៉ុន្តែមិនឃើញមានវត្តមានគណបក្សទាំងពីរចូលរួមឡើយ។
ទោះជាបែបណាក្តី ព្រះមហាក្សត្របានបញ្ជូនព្រះរាជតំណាងមួយព្រះអង្គឲ្យយាងជាកិត្តិយសក្នុងពិធីនេះ។ ព្រះរាជតំណាងព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេច ស៊ីសុវត្ថិ ពង្សនារី មុនីពង្ស មិនមានសវនីយ៍ពីថ្ងៃខួបនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមបន្តិចឡើយ ដោយព្រះអង្គគ្រាន់តែមានបន្ទូលថា នេះជាពិធីរាប់បាត្រព្រះសង្ឃជាង ១ពាន់អង្គប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះ អ្នកអង្គម្ចាស់បាននាំយកព្រះរាជអំណោយរបស់ព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះមាតា ជាទឹកប្រាក់ចំនួន ៣ពាន់ដុល្លារ មកឧបត្ថម្ភដល់ខ្មែរកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំពិធីនេះ។ នៅពេលដែលយាងដំណើរត្រឡប់ទៅព្រះបរមរាជវាំងវិញ ម៉ូតូនាំក្បួនព្រះទីន័ងព្រះរាជតំណាងព្រះមហាក្សត្រ ក៏ធាក់មិនឆេះទៀត នាំឲ្យពលរដ្ឋដែលចូលរួមពិធីនោះនាំគ្នារុញម៉ូតូនោះមួយសន្ទុះទើបអាចបន្តដំណើរទៅមុខរួច។
គោលបំណងនៃការកំណត់យកថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ជាទិវាកាន់ទុក្ខរបស់ជាតិខ្មែរនោះ មកពីចង់ឲ្យកូនខ្មែរចងចាំប្រវត្តិសាស្ត្រ សំដែងការដឹងគុណចំពោះបុព្វបុរសដែលហ៊ានលះបង់ជីវិតដើម្បីជាតិ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។