ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី បាននិរទេសខ្លួនមិនអាចមកចូលរួមបោះឆ្នោតបានទេ ដោយសារតែតុលាការបានកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារទាក់ទងនឹងរឿងព្រំដែន។ ដោយឡែកអនុប្រធានស្ដីទី លោក កឹម សុខា ឥឡូវនេះក៏ជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការដែរ ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ប៉ុន្តែគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បែរជាមិនចាប់អារម្មណ៍ទៅនឹងបណ្ដឹងនេះទៅវិញ។
តើមូលហេតុអ្វីខ្លះបានជាគណបក្សប្រឆាំងមិនចាប់អារម្មណ៍ទៅនឹងបណ្ដឹងរបស់លោក ជុំ ម៉ី?
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បានលើកឡើងថា នៅក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនបានគិតគូរអំពីរឿងប្ដឹងផ្ដល់អ្វីទាំងអស់ បញ្ហាសំខាន់នៅត្រង់ថា គណបក្សនេះធ្វើយ៉ាងណាគិតពីបញ្ហាប្រទេសជាតិជារឿងសំខាន់។
ការថ្លែងដូច្នេះរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នេះ ធ្វើឡើងនៅបន្ទាប់ពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បាចចេញដីកាកោះហៅលោក កឹម សុខា ឲ្យចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនៅតុលាការនៅថ្ងៃទី២៧ មិថុនា ខាងមុខ តាមបណ្ដឹងរបស់លោក ជុំ ម៉ី និងអ្នករងគ្រោះនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យចំនួនបីរូបផ្សេងទៀត ក្រោមបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ តាមមាត្រា៣០៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
មន្ត្រីនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យឹម សុវណ្ណ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៤ មិថុនា ថា លោក កឹម សុខា កំពុងជាប់បេសកកម្មនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។ យ៉ាងនេះក្ដី លោក យឹម សុវណ្ណ អះអាងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនចាប់អារម្មណ៍នឹងបណ្ដឹងនេះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា បញ្ហាប្ដឹងផ្ដល់នេះគ្រាន់ជារឿងរំខានផ្នែកនយោបាយទេ។ អ្វីដែលសំខាន់នោះ លោក យឹម សុវណ្ណ បញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កំពុងគិតគូររឿងប្រទេសជាតិជារឿងសំខាន់។
ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ ព្រះរាជអាជ្ញារងសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក មាស ចាន់ពិសិដ្ឋ ដែលលោកបានកោះហៅសាកសួរភាគីដើមបណ្ដឹងទាំងបួននាក់ នៅថ្ងៃទី២៤ មិថុនា នេះ មានប្រសាសន៍ថា លោក កឹម សុខា ឬគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនចាប់អារម្មណ៍រឿងបណ្ដឹងនេះជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ប៉ុន្តែបញ្ហាសំខាន់នៅត្រង់ថា លោកអនុវត្តនីតិវិធីនេះទៅតាមផ្លូវច្បាប់។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ក្រុមអ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា សំណុំរឿងប្ដឹងផ្ដល់លោក កឹម សុខា នេះ ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ ពីព្រោះថាមានហេតុផលជាច្រើនដែលបញ្ជាក់ថា ការប្ដឹងប្រឆាំងលោក កឹម សុខា របស់លោក ជុំ ម៉ី គឺមានគណបក្សនយោបាយនៅពីក្រោយខ្នង ទោះបីជាលោក ជុំ ម៉ី ធ្លាប់បានអះអាងថា មិនជាប់ទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយក្ដី ពីព្រោះថា លោក ជុំ ម៉ី បានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា កាលពីថ្ងៃទី៩ មិថុនា ថាទាមទារឲ្យលោក កឹម សុខា សុំទោសជនរងគ្រោះនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ការធ្វើបាតុកម្មនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសគាំទ្របាតុកម្មនេះ។
នៅក្នុងបាតុកម្មនោះ លោក ជុំ ម៉ី បានប្រកាសថា លោកនឹងដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា រហូតដល់លោក កឹម សុខា ធ្វើការសុំទោស ដែលថាគុកទួលស្លែង ជាគុកសិប្បនិម្មិតនោះ។ តែបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឲ្យលោក ជុំ ម៉ី និងជនរងគ្រោះក្នុងរបបខ្មែរក្រហមផ្អាកធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា លោក ជុំ ម៉ី ក៏ឈប់ដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្ម។
ការបញ្ឈប់ធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា នេះ មិនមានន័យថាលោក ជុំ ម៉ី ឈប់ប្រើឈុតឆាកដើម្បីប្រឆាំងនឹងលោក កឹម សុខា នោះទេ។ លោក ជុំ ម៉ី បានប្រើស្នៀតមួយថ្មីទៀត គឺតាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការវិញម្ដង។ ប៉ុន្តែការប្ដឹងផ្ដល់ទៅតុលាការនេះ មិនមែនលោក ជុំ ម៉ី ប្ដឹងឲ្យលោក កឹម សុខា ធ្វើការសុំទោសដូចកាលពីមុននោះទេ តែលោក ជុំ ម៉ី បែរជាប្ដឹងទៅលើខ្សែអាត់សំឡេងរបស់លោក កឹម សុខា ដែលថាកាត់តនោះទៅវិញ។
ខ្សែអាត់សំឡេងរបស់លោក កឹម សុខា នេះ ត្រូវបានបញ្ចេញផ្សព្វផ្សាយពីខាងទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែលថាគុកទួលស្លែង ជាគុកសិប្បនិម្មិតនោះ។
មេធាវីការពារក្ដីលោក ជុំ ម៉ី ឈ្មោះ គួយ ធុនណា មានប្រសាសន៍ថា កូនក្ដីរបស់លោកប្ដឹងលោក កឹម សុខា នោះ មានគ្នាបួននាក់។ ទី១ លោក ជុំ ម៉ី ទី២ នង ចាន់ថល់ ទី៣ នង ចិនថល់ និងទី៤ ជិន ម៉េត។ លោកមេធាវី គួយ ធុនណា បញ្ជាក់ថា កូនក្ដីរបស់គាត់ប្ដឹងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍សំដៅលើខ្សែអាត់សំឡេងដែលលោក កឹម សុខា ថាកាត់តទេ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ប្រធានផ្នែកអង្កេតរបស់សមាគមអាដហុក (Adhoc) លោក នី ចរិយា ពន្យល់ថា សំណុំរឿងប្ដឹងប្រឆាំងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍នេះគ្មានធាតុផ្សំគ្រប់គ្រាន់ទេ ដោយហេតុថា លោក កឹម សុខា និយាយនោះមិនបានចោទប្រកាន់លោក ជុំ ម៉ី ទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត លោក កឹម សុខា ក៏មិនបាននិយាយបង្កាច់ខូចកេរ្តិ៍លោក ជុំ ម៉ី អ្វីដែរ។
លើសពីនេះទៀត នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) លោក គល់ បញ្ញា បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ជារឿងធម្មតាទៅហើយសម្រាប់អ្នកនយោបាយសម្រាប់ការបញ្ចេញមតិនៅពេលការបោះឆ្នោតជិតមកដល់។ លោក គល់ បញ្ញា បានលើកជាឧទាហរណ៍ថា ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយលើកពីប្រធានបទណាមួយ ហើយធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់រឿងអ្វីមួយ ដូចជាករណីលោក កឹម សុខា នេះ លោក ជុំ ម៉ី ត្រូវតែសួរដេញដោល និងឲ្យលោក កឹម សុខា បកស្រាយឡើងវិញចំពោះសម្ដីរបស់លោកនោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រុមអ្នកវិភាគបានសម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភអំពីការប្ដឹងផ្ដល់ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ នឹងកើតឡើងទៀតនៅពេលចាប់ផ្ដើមធ្វើយុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតខាងមុខ ពីព្រោះថា នៅពេលនោះអ្នកនយោបាយនឹងលើកពីការរិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមកកាន់តែច្រើន តាមការប្រកួតប្រជែងបែបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនោះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតបានពន្យល់ថា បញ្ហាសំខាន់នៅត្រង់ថា ប្រជាពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតទេជាអ្នកសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសថា តើមេដឹកនាំណាដែលនិយាយទៅកាន់ប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋជឿជាក់ថាអាចដឹកនាំប្រទេសបានល្អនោះ មិនមែនបញ្ហាប្ដឹងផ្ដល់អ្នកនយោបាយជារឿងធំនោះទេ នៅក្នុងបរិបទជិតបោះឆ្នោតនេះ។
ក្រៅពីនេះ អ្នកវិភាគបានពន្យល់ថា ការចេញមុខប្ដឹងផ្ដល់របស់លោក ជុំ ម៉ី នៅពេលនេះជារូបភាពនយោបាយទៅវិញទេ ទោះបីជាលោក ជុំ ម៉ី ធ្លាប់បានអះអាងនៅខណៈលោកដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលោក កឹម សុខា កាលពីថ្ងៃទី៩ មិថុនា ថា លោកធ្វើនេះមិនមានគណបក្សនយោបាយនៅពីក្រោយខ្នងក្ដី។ លោក ជុំ ម៉ី បញ្ចេញកំហឹងរបស់លោកបែបគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាចទៅវិញ៖ «សម្ដីរបស់ កឹម សុខា វាថាដូរៗ ដូរៗ ដូរខ្មោចយោអី គេចង់ធ្វើការចង់ងាប់ កឹម សុខា ចង់ដូរ ខ្ញុំក្ដៅក្រហាយណាស់ចំពោះសម្ដី កឹម សុខា នេះ»។
លោក ជុំ ម៉ី មានអាយុ ៨៣ឆ្នាំ លោកជាប្រធានសមាគមក្សេមក្សាន្ត ប៉ុន្តែការចេញមុខដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មនេះ សមាជិកសមាគមរបស់លោកមិនដឹងនោះទេ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់សមាគមក្សេមក្សាន្ត ធ្លាប់ឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងថា លោក ជុំ ម៉ី ដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មនេះ លោកមិនបានឲ្យសមាជិកសមាគមជាង ៣ពាន់នាក់ ដែលជាដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីនៃសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម ដឹងនោះទេ។ ហើយសមាគមក្សេមក្សាន្ត នឹងធ្វើមហាសមាជជ្រើសរើសមេដឹកនាំសមាគមថ្មីតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅក្រោយពេលបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ ពីព្រោះសមាគមមិនចង់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយអ្វីទេ។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី ព្រះរាជអាជ្ញារង លោក មាស ចាន់ពិសិដ្ឋ មិនបានបញ្ជាក់ថា តើតុលាការនឹងចាត់វិធានការយ៉ាងណាច្បាស់លាស់ចំពោះលោក កឹម សុខា នោះទេ នៅពេលខាងមុខ។ ប៉ុន្តែលោកឲ្យដឹងថា នៅក្នុងសំណុំរឿងនេះ តុលាការនឹងធ្វើការស៊ើបអង្កេតរយៈពេលពីរខែ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។