ជនជាតិដើមភាគតិចរស់នៅឃុំព្រែកមាស និងឃុំស្រែសំបូរ ស្រុកសៀមប៉ាង ខេត្តស្ទឹងត្រែង បារម្ភខ្លាចយោធាឡាវ ប្រដាប់ដោយអាវុធ បាញ់គោក្របីរបស់អ្នកស្រុក និងបរបាញ់សត្វព្រៃក្នុងដីខ្មែរ។
ក្តីបារម្ភនេះ បន្ទាប់ពីទាហានឡាវ ប្រដាប់ដោយអាវុធជាច្រើនក្រុម បានឆ្លងដែនចូលដីខ្មែរនៅចំណុចអូរព្រាល ព្រៃរ៉ូង និងបឹងក្ដួច ស្ទើររាល់ថ្ងៃ ក៏ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរកម្ពុជា នៅមិនទាន់មានចំណាត់ការនៅឡើយ បើទោះបីពលរដ្ឋធ្លាប់រាយការណ៍ករណីនេះជូនអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងយោធាការពារព្រំដែនច្រើនលើកក្តី។
ជនជាតិដើមភាគតិចខិះ រស់នៅឃុំស្រែសំបូរ និងឃុំព្រែកមាស ខ្វាយខ្វល់ពីការឈ្លានពានដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ដោយយោធាឡាវ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣ រហូតបច្ចុប្បន្ន។ អ្នកភូមិកត់សម្គាល់ថា ទាហានឡាវ ឆ្លងចូលដីខ្មែរក្នុងគោលបំណងបរបាញ់គោក្របីអ្នកភូមិ និងបរបាញ់សត្វព្រៃ ជាដើម។
ជនជាតិដើមភាគតិចខិះ រស់នៅឃុំព្រែកមាស លោក សែន ផាន់ រៀបរាប់ថា ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ចាប់ពីខែធ្នូ រហូតដល់ខែមិថុនា អ្នកភូមិលែងគោក្របីចូលព្រៃនៅរដូវច្រូតកាត់ ហើយរហូតដល់រដូវវស្សា ទើបអ្នកភូមិស្វែងរកគោក្របីពីព្រៃមកវិញ។ លោកកត់សម្គាល់ថា យោធាឡាវ មិនត្រឹមតែឆ្លងចូលបាញ់សត្វព្រៃក្នុងដីខ្មែរទេ ថែមទាំងគំរាមកំហែងអ្នកភូមិ នៅពេលប្រទះឃើញពួកគេកំពុងបរបាញ់គោក្របី។
លោកថា កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៥ គ្រួសារលោកបាត់ក្របី ៥ក្បាល ហើយប្ដឹងអាជ្ញាធរ និងយោធាខ្មែរវីរព្រំដែន តែពុំមានលទ្ធផលឡើយ។ លោកអស់សង្ឃឹមចំពោះភាពព្រងើយកន្តើយរបស់ទាហានខ្មែរ និងនគរបាលការពារព្រំដែន ដែលមិនយកចិត្តទុកដាក់ការពារដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ដែលកំពុងរំលោភបំពានដោយយោធាឡាវ បង្កការរំខានជីវភាពរស់នៅរបស់អ្នកភូមិ៖ «កាំភ្លើងគ្រប់ដៃគ្រប់ដើម បើខ្ញុំប៉ះ ព្រោះប្រជាជនរកស៊ីខ្លាចមិនរួចជាមួយវា។ វាធ្វើសត្វធ្វើអីទៅ បាញ់យើងមែនពួកនេះ»។
ប្រធានសហគមន៍ការពារព្រៃឈើ លោក ទាន សន កត់សម្គាល់ថា ការឆ្លងចូលដីខ្មែរដោយយោធាឡាវ គឺស្ទើរតែជាទម្លាប់ទៅហើយ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សតិអារម្មណ៍អ្នកភូមិ បន្ទាប់ពីប្រតិបត្តិការរបស់ទាហានឡាវ ប្រដាប់ដោយកាំភ្លើង ឆ្លងចូលដីខ្មែរបាញ់គោក្របីអ្នកភូមិតាមអំពើចិត្ត។ លោកអះអាងថា ចាប់ពីម៉ោង ៦ល្ងាច ទាហានឡាវ មានគ្នាពី ៦នាក់ទៅជាង ១០នាក់ បានឆ្លងចូលដីខ្មែរត្រង់ចន្លោះបង្គោលព្រំដែនលេខ៣១ ៣២ និងបង្គោលលេខ៤២ ចំណុចព្រៃរ៉ូង បឹងក្ដួច អូរឫស្សី និងអូរព្រាល ដើម្បីបរបាញ់សត្វព្រៃ និងបាញ់សត្វពាហនៈអ្នកស្រុក៖ «គាត់បើធ្វើយ៉ាងម៉េច បើរាយការណ៍ទៅថ្នាក់លើគេអត់ខ្វល់ផង។ មិននិយាយទេម្នាក់ៗ ៦០ក្បាល អាខ្លះ ២០ ទៅ ៣០ក្បាលសល់ពីរទៅ ៣ក្បាលក៏មាន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងមេបញ្ជាការវរការពារព្រំដែន១០១ ដើម្បីសុំការបំភ្លឺករណីនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២ កុម្ភៈ។
កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ពលរដ្ឋរស់នៅឃុំព្រែកមាស ដែលរងគ្រោះដោយបាត់គោក្របីជាច្រើនគ្រួសារ ធ្លាប់បានផ្ដិតមេដៃប្ដឹងទៅអាជ្ញាធរឃុំ សុំជួយអន្តរាគមន៍ករណីទាហានឡាវ ឆ្លងចូលដីខ្មែរយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ព្រមទាំងបាញ់គោក្របីពួកគាត់វះយកសាច់។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរមិនចុះល្បាត ឬទប់ស្កាត់ទៅតាមពាក្យបណ្ដឹងរបស់ពលរដ្ឋនៅឡើយ។
មេឃុំព្រែកមាស លោក ផួង លុន ទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋធ្លាប់បាត់គោក្របី ព្រោះអ្នកភូមិនៅរក្សាទម្លាប់ប្រពៃណី ធ្វេសប្រហែសលែងសត្វចូលក្នុងព្រៃ។ លោកថា អាជ្ញាធរឃុំក៏ធ្លាប់ទទួលពាក្យបណ្ដឹងជុំវិញករណីនេះដែរ និងធ្លាប់រៀបចំរបាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរស្រុក ដើម្បីអន្តរាគមន៍។ លោកបន្តថា អ្នកភូមិបាត់គោក្របី ព្រោះពួកគេមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំ ដោយលែងចោលក្នុងព្រៃជាច្រើនខែ៖ «មកពីប្រជាពលរដ្ឋការងារនោះ។ គាត់ធ្វើតាមប្រពៃណី មិនមែនប្រពៃណីទទេ វាទម្លាប់របស់ខ្លួន»។
ប្រពៃណីជនជាតិដើមភាគតិច លែងគោក្របីចូលព្រៃនៅរដូវប្រាំង រហូតដល់រដូវវស្សា ទើបអ្នកភូមិស្វែងរកគោក្របីមកវិញ។ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប្រពៃណីនេះកំពុងគំរាមកំហែងដោយយោធាឡាវ ទោះបីអ្នកភូមិបានដាក់វេនចូលព្រៃឃ្លាំមើលគោក្របីក្តី។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ អភិបាលស្រុកសៀមប៉ាង លោក ស៊ី សួន មានប្រសាសន៍ថា លោកពុំទាន់ទទួលព័ត៌មានករណីនេះទេ។ លោកជំរុញឲ្យពលរដ្ឋមានបញ្ហានេះ រាយការណ៍ផ្ទាល់ទៅអាជ្ញាធរស្រុក ឬតាមទូរស័ព្ទ។ លោកសន្យាថា អាជ្ញាធរស្រុកនឹងអន្តរាគមន៍ករណីនេះទៅមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ បន្ទាប់ពីទទួលព័ត៌មាននេះ។ លោកទទួលស្គាល់ថា ករណីទាហានឡាវ ចូលដីខ្មែរ គឺទង្វើរំលោភដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា៖ «បើសិនជាទទួលព័ត៌មាននេះ ខ្ញុំយកអត្តសញ្ញាណថានៅចំណុចណា ដើម្បីខ្ញុំទាក់ទងទាហានព្រំដែន និងប៉ូលិសព្រំដែន ដើម្បីចាត់វិធានការ»។
ប្រធានសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា (ANSA) លោក សន ជ័យ ចាត់ទុកករណីនេះ ថាជាសញ្ញាបង្ហាញឲ្យឃើញពីចំណុចខ្សោយរបស់ទាហានការពារព្រំដែនរបស់កម្ពុជា។ លោកទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ អន្តរាគមន៍ជាបន្ទាន់ បើពន្យារពេលទៀត ករណីនេះនឹងក្លាយជាទម្លាប់ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជីវភាព និងសុវត្ថិភាពពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកផ្តល់ទស្សនៈថា រដ្ឋាភិបាលគួរពង្រឹងកាតព្វកិច្ចទាហានការពារព្រំដែន ដើម្បីការឆ្លើយតបការបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋ និងដើម្បីការពារដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ផង៖ «ឡាវ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់ពលរដ្ឋ ខ្ញុំថាប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យកម្ពុជា។ បើយើងនិយាយអំពីរដ្ឋអធិបតេយ្យ ធ្វើឲ្យជនបរទេសអាចប្រព្រឹត្ត ឬបង្កបញ្ហានេះ បានន័យថា ភាពខ្សោយមួយរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ត្រូវតែពិនិត្យអធិបតេយ្យឡើងវិញ»។
អ្នកភូមិឲ្យដឹងទៀតថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣ រហូតបច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិចំនួនពីរឃុំ គឺឃុំស្រែសំបូរ និងឃុំព្រែកមាស បាត់គោក្របីជាង ១០០គ្រួសារ ហើយក្នុងមួយគ្រួសារ បាត់គោក្របីចាប់ពី ១ក្បាលដល់ជាង ២០ក្បាល។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលនៃសមាគមអាដហុក ខេត្តស្ទឹងត្រែង លោក ហូ សំអុល ចាត់ទុកការឈ្លានពានដោយយោធាឡាវ ជាអំពើរំលោភច្បាប់កម្ពុជា ធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជាប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់ ការបរបាញ់សត្វព្រៃ និងឆ្លងដែនខុសច្បាប់។ លោកជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរខេត្ត រៀបចំរបាយការណ៍ជុំវិញករណីនេះទៅអាជ្ញាធរឡាវ ដើម្បីបញ្ឈប់ការចូលទឹកដីខ្មែរបាញ់ក្របី និងសត្វព្រៃនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។