អតីតអ្នកធ្វើការឲ្យទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានជប៉ុន ខ្យូដូ (Kyodo) លោក គង់ វន បានបង្កើតវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន ស្ថិតនៅក្នុងឃុំអង្គររាជ ស្រុកព្រះស្ដេច ខេត្តព្រៃវែង។ រយៈពេល ១៥ឆ្នាំហើយដែលវិទ្យាល័យនេះបានបង្កើត និងដំណើរការឡើងក្រោមជំនួយឧបត្ថម្ភពីសប្បុរសជន និងអង្គការផ្សេងៗមកពីប្រទេសជប៉ុន។
វិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន កំពុងក្លាយជាវិទ្យាល័យល្បីប្រចាំខេត្តព្រៃវែង ហើយល្បីឆ្លងខេត្តជិតៗខាងទៀត រួមមានខេត្តស្វាយរៀង ខេត្តកណ្ដាល ខេត្តកំពង់ចាម ដោយមានសិស្សមកពីតាមបណ្ដាខេត្តទាំងនោះមកស្នាក់នៅក្បែរសាលារៀន ដើម្បីរៀនត្រៀមប្រឡងចូលសិក្សាសាលានេះ។
តើកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលធ្វើឲ្យវិទ្យាល័យមួយនេះល្បីល្បាញ និងធ្វើឲ្យសិស្សចង់ទៅសិក្សានោះ?
ដោយធ្លាប់បម្រើការងារក្នុងសម័យសង្គ្រាម ជាអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានឲ្យទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានជប៉ុន ខ្យូដូ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧១ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ លោក គង់ វន ត្រូវបានជ្រើសរើសឲ្យទៅរស់នៅប្រទេសជប៉ុន។ ក្រោយចូលនិវត្តន៍ លោកបានបែកគំនិតទិញដីជិត ៤ហិកតារ នៅឃុំអង្គររាជ ក្នុងស្រុកព្រះស្ដេច ខេត្តព្រៃវែង ដើម្បីសាងសង់សាលារៀនមួយសម្រាប់ឲ្យក្មេងៗក្រីក្រនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល មានឱកាសអាចចូលរៀនបាន៖ «ជាទិសដៅរបស់ខ្ញុំចង់ថា ធ្វើម៉េចបំបាត់ឲ្យអស់ការមិនចេះអក្សរហ្នឹង ព្រោះការមិនចេះអក្សរ គឺជាឫសគល់នៃអំពើអាក្រក់បំផុតសម្រាប់សង្គមយើង គឺនាំសង្គមយើងធ្វើផ្ដេសផ្ដាស»។
ដូចការគ្រោងទុក វិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រសួងអប់រំ។ ប៉ុន្តែពេលនោះ ក្រសួងមិនបានផ្តល់អគារសិក្សាទេ លុះឆ្នាំ១៩៩៩ ទើបមានអង្គការជប៉ុនមួយ បានបង្កើតក្រុមមួយសម្រាប់ទ្រទ្រង់មូលនិធិរបស់ លោក គង់ វន ដោយបានសង់អគារសិក្សាមួយដំបូងគេមាន ៦បន្ទប់៖ «...សំឡេងបង្រៀនសិស្សក្នុងសាលារៀន...»។
លោក គង់ វន សព្វថ្ងៃមានវ័យ ៧៧ឆ្នាំ លោកគឺជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន និងជាប្រធានមូលនិធិខ្មែរជំនួយការសិក្សា។ លោក គង់ វន គឺជាស្ថាបនិកតែម្នាក់គត់ដែលបង្កើតសាលានេះឡើង។ លោកបានទំនាក់ទំនងទៅស្ថានទូតជប៉ុន ដើម្បីរកជំនួយ និងរកសប្បុរសជនជប៉ុន ឲ្យជួយទាំងថវិកា និងសម្ភារៈសិក្សា ដើម្បីទ្រទ្រង់សាលានេះ។
សព្វថ្ងៃ វិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន លេចធ្លោខាងវិន័យតឹងរ៉ឹង និងនិយតភាពពេលវេលា ឬភាពត្រឹមត្រូវនៃការគោរពពេលសិក្សាបានល្អជាងសាលាដទៃទៀត។
ប្រធានការិយាល័យអប់រំស្រុកព្រះស្ដេច លោក ស៊ុត ស៊ា ទទួលស្គាល់ថា ការអប់រំនៅវិទ្យាល័យនេះប្រសើរជាងនៅវិទ្យាល័យដទៃទៀត។ ថ្វីត្បិតសាលានេះមានគ្រូរដ្ឋ និងមុខវិជ្ជាសិក្សាដូចសាលាដទៃទៀតក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែគុណភាពអប់រំ និងសីលធម៌សិស្ស ល្អប្រសើរជាងសាលារដ្ឋដទៃទៀត៖ «បើប្រៀបធៀបទៅសាលានេះគេរៀនបានទៀងទាត់ជាងសាលាដទៃទៀត សិស្សជារៀងរាល់ឆ្នាំជាប់ច្រើនជាងសាលាដទៃ ព្រោះសិស្សនៅសាលានេះមករៀនបានជាប់លាប់»។
វិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន បច្ចុប្បន្នមានអគារសិក្សា ៤ខ្នង ប្រមាណជាង ២០បន្ទប់ មានបន្ទប់បណ្ណាល័យ១ បន្ទប់ស្នាក់នៅតូចៗចំនួន៤ សម្រាប់គ្រូបរទេស និងភ្ញៀវដែលជាម្ចាស់ជំនួយ មកស្នាក់បណ្ដោះអាសន្ន បន្ទប់រៀនកុំព្យូទ័រ បន្ទប់ពិសោធន៍សម្រាប់អនុវត្តសិក្សាគីមីវិទ្យា ជីវវិទ្យា និងមានបន្ទប់រៀនភ្លេងសម័យ។ ភាគច្រើន ឧបករណ៍ សម្ភារៈសិក្សាទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែជាជំនួយឧបត្ថម្ភពីអង្គការនៅប្រទេសជប៉ុន។ វិទ្យាល័យនេះមានបង្រៀនភាសាអង់គ្លេស និងភាសាជប៉ុន ដោយជនជាតិជប៉ុន មកបង្រៀនផ្ទាល់។ តាមគម្រោង វិទ្យាល័យនេះគ្រោងសាងសង់អគារ ២ជាន់មាន ១០បន្ទប់បន្ថែមទៀត ដោយជំនួយឧបត្ថម្ភពីអង្គការជប៉ុន ដែលគ្រោងចំណាយប្រាក់ប្រមាណ ១៦ម៉ឺនដុល្លារ។
យុវតី សាំង សុធា វ័យ ១៨ឆ្នាំ សិក្សានៅវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន ដែលទើបតែប្រឡងជាប់បាក់ឌុបថ្មីៗនេះឲ្យដឹងថា គ្រូបង្រៀនសាលានេះបង្រៀនសិស្សដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងចប់កម្មវិធីសិក្សា ពិសេសទាំងគ្រូ និងសិស្ស មានទំនាក់ទំនងគ្នាល្អ និងគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក៖ «ការអប់រំដូចបានឃើញថា ថាគ្រូមកបង្រៀនបានទៀងទាត់ ហើយគាត់យកចិត្តទុកដាក់បង្រៀនសិស្ស ហើយសិស្សម្នាក់ៗ គឺគោរពសីលធម៌ល្អចំពោះគ្រូ ហើយសិស្សមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកល្អ។ ខ្ញុំឃើញសាលាគេផ្សេងៗមិនអ៊ីចឹងទេ»។
លោក គង់ វន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន និងជាប្រធានមូលនិធិខ្មែរទ្រទ្រង់វិទ្យាល័យនេះ ឲ្យដឹងថា គ្រូទាំង ៣៣នាក់ ដែលកំពុងបង្រៀន និងធ្វើការនៅសាលានេះ ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែមលើប្រាក់ខែរដ្ឋ។ ចំពោះនាយកសាលា ទទួលប្រាក់បន្ថែមចំនួន ១១៦ដុល្លារ នាយករងបាន ៨៧ដុល្លារ គ្រូបង្រៀនពីថ្នាក់ទី១០ ដល់ទី១២ ទទួលបាន ៧៥ដុល្លារ និងគ្រូបង្រៀនពីថ្នាក់ទី៧ ដល់ថ្នាក់ទី៩ ទទួលបានប្រាក់បន្ថែម ៦៩ដុល្លារ។
លោកគ្រូ អ៊ុត ណង បង្រៀនមុខវិជ្ជារូបវិទ្យា ឲ្យដឹងថា ប្រាក់បន្ថែម ឬឧបត្ថម្ភពីមូលនិធិនេះ គឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់លោកទ្រទ្រង់ជីវភាព និងមិនពិបាកទៅរកមុខរបរបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀត។ លោកមានពេលគ្រប់គ្រាន់សិក្សា និងស្រាវជ្រាវបន្ថែម ដើម្បីយកមកបង្រៀនសិស្សឲ្យងាយយល់៖ «គ្រូមិនអាចមានរបរទី២ទេ កាលណាមានរបរទី២ គ្មានអារម្មណ៍ណាបង្រៀនសិស្ស។ បើនិយាយសិស្សនៅទីនេះ គ្រាន់បើច្រើនមានតិចតួចណាស់មិនល្អ ព្រោះសិស្សនៅទីនេះភាគច្រើន ជាជម្រើសចូលមករៀន អ៊ីចឹងការគិតរបស់គេគ្រាន់បើជាងអ្នកផ្សេង។ សាលាផ្សេងភាគច្រើន សាលារដ្ឋមិនសូវរៀនដិតដល់ ខ្លះគ្រូមក សិស្សមិនមក ខ្លះសិស្សមករៀន គ្រូមិនមកក៏មាន ធ្វើឲ្យការរៀនមិនគ្រប់គ្រាន់ នៅទីនេះផ្ដោតសំខាន់ គឺរឿងវត្តមានច្រើនអ៊ីចឹង សីលធម៌ និងវត្តមានជារឿងសំខាន់ បាត់តែ ៣ដង គឺត្រូវអ៊ីចឹង ឪពុកម្តាយមក វាជាក្រិត្យក្រមនៅទីនេះ អ៊ីចឹងសិស្សត្រូវតែមករៀន»។
លក្ខខណ្ឌសំខាន់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយមូលនិធិនោះ គឺលោកគ្រូអ្នកគ្រូទាំងអស់ ត្រូវបង្រៀនឲ្យបានម៉ត់ចត់ និងគោរពពេលវេលាដែលក្រសួងតម្រូវ។ ចំពោះសិស្សត្រូវចូលរៀនឲ្យបានទាន់ពេល បើយឺតពេលគ្រូនឹងមិនឲ្យសិស្សចូលរៀនឡើយ។ លក្ខខណ្ឌមួយទៀត ចំពោះសិស្សដែលចង់ចូលរួមនៅវិទ្យាល័យនេះ ត្រូវប្រឡងចូល ហើយការប្រឡងនោះ ធ្វើឡើងចំពោះតែសិស្សថ្នាក់ទី៦ ដែលត្រូវចូលរៀនថ្នាក់ទី៧ ប៉ុណ្ណោះ។ សិស្សដែលប្រឡងជាប់ នឹងត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យរៀនតាំងពីថ្នាក់ទី៧ រហូតដល់ថ្នាក់ទី១២ នៅក្នុងវិទ្យាល័យ។
ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៤ នេះ មានសិស្សជាង ៧០០នាក់មកប្រឡងចូលរៀននៅសាលានេះ តែខាងសាលាជ្រើសរើសបានសិស្សជាង ៣០០នាក់។ នៅខាងមុខសាលា ឃើញមានសិស្សតូចៗច្រើនរយនាក់ទៀត កំពុងរៀនកួរត្រៀមសម្រាប់ប្រឡងចូលសាលានេះនៅឆ្នាំក្រោយ រហូតអ្នកខ្លះសង់ផ្ទះតូចៗប្រក់ស័ង្កសីស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្នក្បែរសាលាទៀតផង។ មុខវិជ្ជាដែលត្រូវប្រឡងនោះ គឺគណិតវិទ្យា និងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ។
លោក គង់ វន បញ្ជាក់ថា សាលានេះនឹងមិនបើកចំហឲ្យសិស្សពីសាលាដទៃចូលរួមទេ ប្រសិនបើមិនបានឆ្លងកាត់វគ្គប្រឡងជ្រើសរើសនោះ។ ការចម្រាញ់សិស្សតាមរយៈការប្រឡងជ្រើសរើសឲ្យចូលរៀននេះ គឺដោយសារតែខាងសាលាមិនមានលទ្ធភាពទទួលសិស្សឲ្យចូលរៀនគ្រប់ៗគ្នា៖ «លំបាកខ្លាំងដែលយើងអត់ទាន់ឆ្លើយតបតម្រូវការសហគមន៍បាន (តើសហគមន៍ត្រូវការអី) គឺសហគមន៍ត្រូវការឲ្យសិស្សចូលរៀនច្រើនតែខាងសាលាមិនអាចឆ្លើយតបបាន»។
តាមរបាយការណ៍ពីការិយាល័យអប់រំស្រុកព្រះស្ដេច បង្ហាញថា សិស្សវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន ប្រឡងបាក់ឌុបនៅឆ្នាំនេះជាប់រហូតដល់ ៥១នាក់ គឺ ៥០ភាគរយនៃចំនួនសិស្សប្រឡងសរុប។ តួលេខនេះខ្ពស់ជាងសិស្សនៅវិទ្យាល័យឯទៀតដែលនៅក្បែរនោះ ដូចជា វិទ្យាល័យប្រមូលព្រំ និងវិទ្យាល័យ ហ៊ុន សែន តាគោក ទាំងពីរវិទ្យាល័យនេះមានសិស្សជាប់បាក់ឌុបសរុប ៥៦នាក់។ ការប្រឡងបាក់ឌុបនៅឆ្នាំនេះ គឺជាការចម្រាញ់ធនធានមនុស្សក្នុងអំឡុងពេលជាង ២០ឆ្នាំចុងក្រោយ ក្រោមការកែទម្រង់វិស័យអប់រំ ដោយផ្ដើមពីការប្រឡងបាក់ឌុបនេះមុនគេ។ ក្នុងចំណោមសិស្សចូលរួមប្រឡងបាក់ឌុបទូទាំងប្រទេសជិត ៩ម៉ឺននាក់ មានតែជាង ២ម៉ឺននាក់ (២៣.១២៦នាក់) ប្រឡងជាប់ ឬស្មើនឹង ២៥,៧១ភាគរយ។ កាលពីមិនទាន់កែទម្រង់ និងរឹតបន្តឹងពេលប្រឡងនោះ កាលពីឆ្នាំមុន មានសិស្សប្រឡងជាប់បាក់ឌុបរហូតដល់ជិត ៨៧% (៨៦,៧៧%)។
លោក គង់ វន សម្ដែងការពេញចិត្តចំពោះការកែទម្រង់របស់ក្រសួងអប់រំ នៅពេលនេះ។ ថ្វីត្បិតចំនួនសិស្សប្រឡងជាប់បាក់ឌុបនៅវិទ្យាល័យមិត្តភាពខ្មែរជប៉ុន មានតិចជាងរាល់ឆ្នាំ តែលោកហាក់មានមោនភាពចំពោះសិស្សរបស់លោក ដែលនៅតែមានអត្រាជាប់ខ្ពស់ជាងសាលាដទៃ។
លោកបន្តថា មូលនិធិលោកមានអាហារូបករណ៍ដល់សិស្សជាប់បាក់ឌុបនៅឆ្នាំនេះចំនួន ១៣នាក់ ក្នុងនោះមាន ៣នាក់រៀនដុកទ័រ៖ «អាហារូបករណ៍ហ្នឹងខ្លះយើងឲ្យទាំងស្នាក់នៅដែរ ខ្លះអត់ទេ យើងឲ្យតែថ្លៃសាលា ឧទាហរណ៍ថ្លៃសាលារៀននៅសកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាលមួយឆ្នាំជាង ១ពាន់ យើងបង់គ្រប់ ៨ឆ្នាំ ឧទាហរណ៍រៀនគ្រូគណិតវិទ្យា មួយឆ្នាំ ២៥០ យើងបង់រហូត ៤ឆ្នាំអ៊ីចឹងទៅ»។
អ្នកទទួលអាហារូបករណ៍ទាំងនោះ ក៏មានលទ្ធភាពខ្ចីប្រាក់ពីអង្គការដែលសហការជាមួយមូលនិធិលើថ្លៃផ្គត់ផ្គង់អាហារ ការស្នាក់នៅ សម្ភារៈសិក្សាមានកុំព្យូទ័រ និងការចំណាយផ្សេងៗទៀតរហូតដល់ពួកគេរៀនចប់ នឹងមានការងារ។ ពួកគេអាចបង់រំលោះលុយជំពាក់នោះមកអង្គការវិញពី ១៥ ទៅ ២០ភាគរយ លើប្រាក់ខែដែលពួកគេទទួលបានប្រចាំខែ។
លោក គង់ វន មានបំណងសាងសង់អគារសិក្សាបន្ថែមទៀត ដើម្បីជាការឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការសិស្សដែលចង់រៀននៅវិទ្យាល័យ។ លោកក៏អំពាវនាវឲ្យសប្បុរសជនទាំងអស់ ជួយផ្តល់ជាថវិកា ឬសម្ភារៈសិក្សាផ្សេងៗសម្រាប់សិស្ស ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យសិស្សក្រីក្រ មានលទ្ធភាពរៀនចប់ចុងចប់ដើម និងអាចបន្តការសិក្សាទៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យ ដូចសិស្សមានជីវភាពធូរធារដទៃទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។