បញ្ហាខ្សត់ទឹកភ្លៀងនៅដើមរដូវវស្សាឆ្នាំនេះ បានធ្វើឲ្យប្រជាកសិករនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន ប្រឈមនឹងខ្វះខាតទឹកបង្កបង្កើនផលស្រូវរដូវវស្សា។ ដោយឡែកក្រុមកសិករផលិតពូជស្រូវភ្នំតូចសាមគ្គី នាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង អះអាងថា ការផលិតពូជស្រូវឆ្នាំនេះ នឹងបង្កើនផ្ទៃដីកសិកម្ម ហើយទិន្នផលក៏កើនទៅតាមនោះដែរ ប៉ុន្តែអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រភពទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់។
ក្រុមកសិករផលិតពូជស្រូវភ្នំតូចសាមគ្គី ដែលបច្ចុប្បន្នមានសមាជិកចំនួន ១៥គ្រួសារ ត្រូវបានជំនាញកសិកម្មចាត់ទុកជាក្រុមមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការផលិត និងចែកចាយគ្រាប់ពូជមានគុណភាពទៅតាមស្រុក និងខេត្តដទៃ។ តែបច្ចុប្បន្ន ក្រុមកសិករនៅធ្វើស្រែប្រវាស់មេឃនៅឡើយ នៅក្នុងកាលៈទេសៈប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវការគ្រាប់ពូជចែកចាយដល់កសិករតាមតំបន់ដែលជួបប្រទះនឹងគ្រោះរាំងស្ងួត ឬទឹកជំនន់។
ប្រធានក្រុមកសិករ និងជាមេភូមិភ្នំតូច ឃុំពង្រ ស្រុករលាប្អៀរ លោក មាស សឿក មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមកសិករមានលទ្ធភាពផលិតគ្រាប់ពូជប្រភេទផ្ការំដួល និងរាំងជ័យក្នុង ១ឆ្នាំ ១៥តោនលើផ្ទៃដី ៣ហិកតារកន្លះ។ លោកថា នៅរដូវវស្សាឆ្នាំនេះ ក្រុមកសិករគ្រោងពង្រីកផ្ទៃដីពី ៣ហិកតារកន្លះ ទៅជាង ៤ហិកតារ និងបន្ថែមពូជចំនួន ៥ប្រភេទទៀត ហើយសង្ឃឹមថាទទួលបានពូជច្រើនជាងរាល់ឆ្នាំ គឺចន្លោះពី ១៨ ទៅ ២០តោន៖ «ទីផ្សារស្រូវពូជយើងនេះ គឺមានច្រើន ហើយខ្ញុំខិតខំពង្រឹងកសិករផលិតពូជដើម្បីឲ្យផលិតពូជហ្នឹងបានច្រើន ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងទីផ្សារ។ អ្នកភូមិខ្លះចង់ធ្វើ តែអត់កម្លាំងធ្វើដូចថា គ្រួសាររបស់គាត់មានកូនចៅច្រើន តែចេញទៅធ្វើការងារជាកម្មករនៅប្រទេសថៃ អ៊ីចឹង»។
ក្រុមកសិករផលិតពូជស្រូវភ្នំតូចសាមគ្គី បានបង្កើតនៅឆ្នាំ២០១២ ដោយអ្នកភូមិភ្នំតូច នៃឃុំពង្រ ចំនួន ១៣គ្រួសារ ក្រោមជំនួយថវិកា និងបច្ចេកទេសរបស់គម្រោង ចៃកា (Jica) របស់ជប៉ុន និងមន្ទីរកសិកម្មខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ចៃកា បានបញ្ចប់គម្រោងនេះកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៥ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន មន្ទីរកសិកម្ម នៅជួយផ្នែកបច្ចេកទេស ខណៈសមាជិកក្រុមនេះបានកើនដល់ ១៥គ្រួសារ ហើយទិន្នផលគ្រាប់ពូជផលិតបានកើនជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីឆ្នាំដំបូង ផលិតបានត្រឹម ៥តោន រហូតដល់ ១៥តោនក្នុងមួយឆ្នាំនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ នៅឆ្នាំ២០១៥ នេះ ក្រុមកសិករបានលក់ពូជស្រូវប្រភេទផ្ការំដួលឲ្យមន្ទីរចំនួន ៨តោន។
ប្រធានក្រុមកសិករ លោក មាស សឿក បញ្ជាក់ថា ត្បិតគម្រោង ចៃកា បានបញ្ចប់ ប៉ុន្តែកសិករទទួលបានចំណេះដឹង និងបច្ចេកទេសបន្សុទ្ធពូជស្រូវប្រកបដោយគុណភាព តាមរយៈព្រោះសំណាប ដកទៅស្ទូងតាមបច្ចេកទេសធម្មជាតិ។ លោករំឭកថា រាល់ឆ្នាំនៅដើមខែកក្កដា នេះ កសិករស្ទូងបានស្ទើរពាក់កណ្ដាលទៅហើយ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះអត់បានធ្វើ ដោយសារអត់ទឹកភ្លៀង ឬប្រភពទឹកបូម៖ «ខ្ញុំមានតែសំណើទៅថ្នាក់រាជរដ្ឋាភិបាល និងធនធានទឹក ដើម្បីឲ្យគេចុះសិក្សាមើលថា តើតំបន់នេះអាចមានលទ្ធភាពធ្វើជាអាងទឹក ឬប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ឬទេ?»។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មស្ដីទីនៃខេត្តកំពង់ឆ្នាំង កញ្ញា ហេង គឹមស្រៀង ថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនឲ្យថតសំឡេងថា ការផ្គត់ផ្គង់ប្រព័ន្ធស្រោចស្រព គឺហួសពីលទ្ធភាពដែលមន្ទីរអាចជួយបាន តែកញ្ញាគិតថា នៅភូមិភ្នំតូច ឃុំពង្រ ដែលជាតំបន់ខ្ពង់រាបនោះ នឹងមិនអាចជីកស្រះទៅរួចឡើយ ម្យ៉ាងនៅទីនោះ គ្មានដីនៅទំនេរ ឬមានពលរដ្ឋណាម្នាក់ហ៊ានប្រគល់ដីរបស់ខ្លួន ដើម្បីជីកស្រះនោះទេ។
ចំណែកបច្ចេកទេសកសិកម្មវិញ កញ្ញា ហេង គឹមស្រៀង បញ្ជាក់ថា មន្ទីរនឹងផ្ដល់បច្ចេកទេសជូនក្រុមកសិករនេះរហូត និងមានគម្រោងចងក្រងក្រុមផលិតពូជស្រូវចំនួន ៦ក្រុមទៀតនៅតាមស្រុកចំនួន៦ នៃខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ គម្រោងនេះ អាចនឹងដំណើរការនៅពេលជប៉ុន ទន្លាក់ជំនួយថវិកាចំនួន ៤០ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីអនុវត្តគម្រោងផលិតពូជស្រូវជាមួយគ្នានេះនៅខេត្តពីរទៀត គឺពោធិ៍សាត់ និងបាត់ដំបង។
ក្រុមកសិករផលិតពូជស្រូវ និងមន្ត្រីកសិកម្ម បង្ហាញពីសារសំខាន់នៃការចងក្រងក្រុមផលិតស្រូវពូជ ឬស្រូវចំណីសុទ្ធស្រដៀងគ្នាថា ស្រូវពូជ ឬចំណីដែលសុទ្ធល្អមានតម្លៃខ្ពស់ គឺចន្លោះពី ១ពាន់រៀលទៅ ២.៤០០រៀលក្នុង ១គីឡូក្រាម ហើយកសិករអាចបង្កើនចំណូលគ្រួសារតាមរយៈផលិតស្រូវនេះ។ ក្រសួង ឬមន្ទីរកសិកម្ម និយមទិញពូជស្រូវពីក្រុមកសិករដោយតម្លៃថោកជាងទិញពីក្រុមហ៊ុន។
ប្រធានក្រុមកសិករផលិតពូជស្រូវភ្នំតូចសាមគ្គី លោក មាស សឿក ឲ្យដឹងថា អ្នកភូមិភ្នំតូច នៃឃុំពង្រ មានចំនួន ១៦០គ្រួសារ ក្នុងនោះលោកឃើញសមាជិកក្រុម ១៥គ្រួសារ មានជីវភាពគ្រាន់បើ បន្ទាប់ពីចូលជាសមាជិក ឬផលិតពូជស្រូវលក់ឲ្យក្រុមសាមគ្គី។ លោកថា កសិករបានស្ដុកគ្រាប់ពូជក្នុងឃ្លាំងសម្រាប់លក់ចេញក្នុង ១គីឡូក្រាមតម្លៃ ២.៤០០រៀល តែលោកដកទុក ៤០០រៀល សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់សេវារដ្ឋបាលទូទៅ៖ «ខាងផ្នែកខ្ញុំ គឺលក់ចែកកសិករក្នុងមូលដ្ឋានមួយចំនួន មួយចំនួនគម្រោងបានទិញយកទៅចែកចាយកសិករក្រៅខេត្តផ្សេងទៀតចំនួន ២តោន ហើយនៅសល់ ៨តោន ខាងមន្ទីរកសិកម្មទិញយកទៅចែកកសិករតំបន់ខ្វះខាតស្រូវពូជ»។
នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង មានក្រុមកសិករចងក្រងក្រុមផលិតស្រូវពូជ និងស្រូវចំណីសុទ្ធល្អចំនួនពីរក្រុមផ្សេងគ្នា។ ក្រុមទី១ នៅឃុំគោកបន្ទាយ ស្រុករលាប្អៀរ បានចងក្រងកាលពីឆ្នាំ២០១៤ មានសមាជិកចំនួន ២០គ្រួសារ អាចផលិតស្រូវចំណីប្រភេទស្រូវអៀ ឬស្រូវប្រាំងបានជាង ៣០តោន លើផ្ទៃដីទំហំ ១០ហិកតារ។ ចំណែកក្រុមទីពីរ ចងក្រងកាលពីឆ្នាំ២០១២ នៅឃុំពង្រ ស្រុករលាប្អៀរ មានសមាជិក ១៣គ្រួសារ ផលិតស្រូវពូជលើផ្ទៃដីទំហំ ៣ហិកតារកន្លះ ទទួលបានទិន្នផល ១៥តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។
អ្នកជំនាញខាងកសិកម្មលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនទាន់រៀបចំឲ្យមានប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្របានគ្រប់ខេត្តសម្រាប់ប្រជាកសិករនៅឡើយ។ បញ្ហានេះ ប្រជាកសិករធ្វើដំណាំកសិកម្មអាស្រ័យលើទឹកភ្លៀង ជាឧបសគ្គដ៏ធំសម្រាប់ពួកគាត់នៅឆ្នាំណាគ្មានភ្លៀងធ្លាក់ ព្រោះការធ្វើស្រូវ និងការដាំដុះផ្សេងៗទៀត អាស្រ័យលើមេឃភ្លៀង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។