ពិធីបុណ្យខួបគម្រប់ ១ឆ្នាំនៃការស្លាប់របស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានបិទបញ្ចប់ហើយនៅឯស្រុកកំណើត ក្នុងស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ។ ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រះសង្ឃ និងអ្នកនយោបាយ នៅតែមានភាពសោកសង្រេង និងមិនទាន់រំសាយចិត្តចំពោះការស្លាប់របស់លោកបណ្ឌិត បើទោះជាលោកបណ្ឌិតបានស្លាប់មួយឆ្នាំមកហើយក្ដី។
គ្មានទេស្នាមញញឹមរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងពិធីបុណ្យខួប ១ឆ្នាំនៃការបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ មនុស្សម្នាមានតែសម្រែកយំ និងទឹកភ្នែករលីងរលោង ទាំងពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលមកពីខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ឈ្មោះ សុខ ជា សម្ដែងការសោកស្ដាយជាខ្លាំងចំពោះលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ ត្បិតលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់អស់មួយឆ្នាំគត់ក្ដី តែសម្ដីដ៏មានអត្ថន័យរបស់លោកបណ្ឌិត នៅតែដក់ជាប់ក្នុងចិត្តរបស់លោក ទើបលោកសម្រេចចិត្តធ្វើដំណើរពីខេត្តឆ្ងាយនៅជាប់ព្រំដែនថៃ មកចូលរួមបុណ្យខួបលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ៖ « នេះជាទឹកចិត្តដែលខ្ញុំមានមួយចំណែក ហើយមួយចំណែកទៀតខ្ញុំគិតថា ការលះបង់របស់ខ្ញុំនេះតិចតួច ដែលលោកបានលះបង់នូវជីវិតលោក ហើយព្រមទាំងគ្រួសារលោកដល់ជាតិខ្មែរ។ ដូច្នេះការលះបង់របស់ខ្ញុំនេះ គឺជាការតបស្នងដល់លោកបណ្ឌិត ហើយមួយចំណែកធំ ដើម្បីឧទ្ទិសមគ្គផលដល់លោកបណ្ឌិត » ។
ក្រុមគ្រួសារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានធ្វើបុណ្យគម្រប់ខួប ១ឆ្នាំដើម្បីឧទ្ទិសកុសលជូនលោកបណ្ឌិតនៅទីតាំងផ្នូរលោកបណ្ឌិត ដែលស្ថិតនៅស្រុកកំណើត នាភូមិអង្គតាកុប ឃុំលាយបូរ ស្រុកត្រាំកក់ ខេត្តតាកែវ រយៈពេលពីរថ្ងៃ គឺនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៩ និងថ្ងៃច័ន្ទ ទី១០ កក្កដា។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រិយភាព ត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ នៅហាងកាហ្វេស្តារម៉ាត (Star Mart) កាល់តិច (Caltex) ក្បែរស្តុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញ។ ភ្លាមៗក្រោយឃាតកម្ម ជនសង្ស័យឈ្មោះ អឿត អាង ហៅ ជួប សម្លាប់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយជាង ៨ខែក្រោយមក ជននេះត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ក្រោយពេលសារភាពថា ខ្លួនជាឃាតកសម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី រឿងជំពាក់លុយ ៣ពាន់ដុល្លារ។ អ្នកដែលមកចូលរួមពិធីបុណ្យខួប ១ឆ្នាំរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី សុទ្ធតែមិនជឿលើចម្លើយសារភាពរបស់ឃាតក។
ព្រះតេជព្រះគុណ យ៉ាញ់ បុរី និមន្តមកពីវត្តសាមគ្គីរង្សី ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ថា ព្រះអង្គមិនជឿថាមូលហេតុនៃការបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត ដោយសាររឿងជំពាក់លុយឃាតកនោះទេ ហើយក៏មិនជឿលើតុលាការ ថានឹងអាចផ្ដល់យុត្តិធម៌ជូនលោកបណ្ឌិតដែរ។ ព្រះតេជព្រះគុណ យ៉ាញ់ បុរី យល់ថា មានតែការផ្លាស់ប្ដូរតែប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចរកយុត្តិធម៌ជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បាន៖ « ឃាតកប្រហែលជាចាប់មិនបានទេ ព្រោះរបបសម្ដេច ហ៊ុន សែន អយុត្តិធម៌ខ្លាំងមែនទេ ទាល់តែរួចផុតពីរបបហ្នឹង ទើបអាចចាប់ឃាតកបាន។ មិនជឿថា ជួប សម្លាប់ ជាឃាតកនោះទេ មិនបាច់អាត្មានិយាយទេ ពលរដ្ឋ និងបព្វជិត ព្រះសង្ឃ គេដឹងគ្រប់គ្នាថាមិនមែន » ។
ចំណែកពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតមកពីខេត្តកំពង់ចាម កញ្ញា ចេន ស្រីណា ទាមទារយ៉ាងទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលរកយុត្តិធម៌សម្រាប់លោកបណ្ឌិត បើទោះជាពិធីបុណ្យបានបិទបញ្ចប់ហើយក៏ដោយ។ កញ្ញា ចេន ស្រីណា មកពីខេត្តកំពង់ចាម តែម្នាក់ឯង ហើយជិះរថយន្តឈ្នួលចុះនៅភ្នំពេញម្ដង និងឡើងរថយន្តឈ្នួលបន្តមកខេត្តតាកែវ ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យខួបលោកបណ្ឌិត។ យុវតីរូបនេះប្ដេជ្ញានិយាយការពិតពីបញ្ហាសង្គម ដោយយកគំរូ និងវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី៖ « អ្វីដែលចង់បាន គឺយុត្តិធម៌ ជាការលាតត្រដាងពីការពិត ហើយសុំឲ្យអាជ្ញាធរបង្ហាញពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពនៅក្នុងស្ដុបបូកគោ អ្វីដែលសមត្ថកិច្ចបានបង្ហាញដូចជាមិនច្បាស់ទេបង » ។
បុរសវ័យចំណាស់ម្នាក់ទៀតជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសបារាំង លោក ណៅ គីមសែ បានមកកម្ពុជា រយៈពេល ២ខែហើយ ដើម្បីត្រៀមចូលរួមបុណ្យខួបលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ លោកនៅតែមានការសោកសង្រេង និងចង់បានយុត្តិធម៌ការពិតសម្រាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី៖ « ខ្ញុំថារឿងហ្នឹងគួរតែរកឲ្យឃើញ ព្រោះតែមនុស្សល្អមិនគួរស្លាប់ដោយសោកស្ដាយ » ។
ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លោក យ៉េង វីរៈ បានដឹកនាំសមាជិកគណបក្សលោកមកចូលរួមពិធីបុណ្យនៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ កក្កដា។ លោក យ៉េង វីរៈ ឲ្យដឹងថា លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ជាបិតាស្ថាបនិកនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន និងសន្យាជំរុញរកយុត្តិធម៌ជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី៖ « គ្រប់គ្នាត្រូវយល់ដឹងថា លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ហ៊ានលះបង់ប្ដូរអាយុជីវិត គឺប្ដូរយុត្តិធម៌សង្គម។ ចឹងយុត្តិធម៌ធំបំផុតដែលលោកបណ្ឌិតចង់បាន គឺយុត្តិធម៌សង្គម ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងមូល។ ចឹងហើយបើសិនជាយើងមានឱកាសដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល យើងធានាថាឲ្យស្រុកខ្មែរមានយុត្តិធម៌សង្គម។ កាលណាយើងផ្ដល់យុត្តិធម៌សង្គមដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានហើយ នោះហើយគឺជាការផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ ដែលលោកបណ្ឌិតចង់បាន គឺគាត់ហ៊ានប្ដូរជីវិតដើម្បីយុត្តិធម៌សង្គម » ។
នៅក្នុងពិធីបុណ្យរយៈពេលពីរថ្ងៃនេះ ក៏មានអ្នកនយោបាយមកពីគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមដែរ។ លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក៏សន្យារកយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែរ តែនៅពេលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨។ ដោយឡែកចំពោះមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាចវិញ មិនឃើញមានវត្តមានចូលរួមពិធីបុណ្យរយៈពេលពីរថ្ងៃនេះទេ។
ប្អូនប្រុសលោកបណ្ឌិត កែម ឡី លោក កែម រិទ្ធិសិត ប្រាប់ថា ដរាបណាមិនមានការផ្លាស់ប្ដូរប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ គ្រួសារលោកនៅតែមិនអាចទទួលបានយុត្តិធម៌។ ក្រុមគ្រួសារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅតែមានសង្ឃឹមថា នឹងទទួលបានយុត្តិធម៌នៅថ្ងៃណាមួយ ដរាបណាមានការផ្លាស់ប្ដូរប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
ពិធីបុណ្យខួប ១ឆ្នាំនៃការស្លាប់របស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានប្រព្រឹត្តទៅនៅម៉ោង ២រសៀលថ្ងៃអាទិត្យ ទី៩ កក្កដា ប៉ុន្តែមនុស្សម្នាមកចូលរួមពិធីនេះតាំងតែពីព្រលឹមថ្ងៃអាទិត្យ មកម្ល៉េះ។ មកដល់ព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី១០ កក្កដា ពិធីបុណ្យតាមបែបសាសនាមានការនិមន្តលោកឆាន់ គោចរបិណ្ឌបាត និងការអុជធូបដាក់កម្រងផ្ការំលែកទុក្ខ។ អ្នកចូលរួមពិធីបុណ្យទាំងពីរថ្ងៃនេះ មានប្រហែល ៣.០០០នាក់។ ពួកគេសុទ្ធតែបានបង្ហាញពីក្ដីអាឡោះអាល័យលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជាអ្នករួតវាំងននសង្គម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។