វិធីដាំស្រូវជាថ្មីក្រោយការខូចដោយទឹកជំនន់ និងរាំងស្ងួត
2014.09.14
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុក្នុងរដូវវស្សា នៅឆ្នាំ២០១៤នេះ បណ្ដាលឲ្យដំណាំស្រូវវស្សា នៅខេត្តមួយចំនួន តាមដងទន្លេមេគង្គ ត្រូវទឹកជំនន់ពន្លិច ចំណែកដីស្រែនៅឆ្ងាយពីទឹកទន្លេ ដូចជាខេត្តតាកែវ កំពត កំពង់ស្ពឺ ខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាដើម រងនូវគ្រោះរាំងស្ងួត អូសបន្លាយ ដោយសាររបាយទឹកភ្លៀង ធ្លាក់តិចតួច។ បញ្ហានេះ មន្ត្រីនាយកដ្ឋានដំណាំស្រូវ នៃក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ណែនាំកសិករ ឲ្យបន្តដាំដុះជាថ្មី ព្រោះមិនទាន់ផុតពេលដាំដុះស្រូវវស្សាទេ។
មន្ត្រីនាយកដ្ឋានដំណាំស្រូវ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ លោក គង់ គា ឲ្យដឹងថា អាកាសធាតុប្រែប្រួល បង្កជាមហន្តរាយ ដល់ដំណាំស្រូវវស្សា នៅក្នុងខេត្តមួយចំនួន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជាទឹកជំនន់ បានពន្លិចស្រូវពង្រោះ ធ្វើឲ្យស្រូវរលួយ នៅតំបន់ទំនាប មាត់ទន្លេ។ ឯតំបន់ទួល បែរជាគ្រោះរាំងស្ងួត ងាប់សំណាប និងសន្ទូងដោយខ្វះទឹក។
លោក គង់ គា បន្តថា ដើម្បីឲ្យកសិករនៅតែអាចដាំស្រូវវស្សា ស្ដារការខូចខាតកន្លងមកបាន លោកសុំឲ្យកសិករ ប្ដូរពូជស្រូវពីពូជស្រូវធ្ងន់ និងស្រូវកណ្ដាល ប្ដូរយកពូជស្រូវស្រាល អាយុ១០០ថ្ងៃ មកធ្វើជាស្រែពង្រោះ ក្នុងការដាំដុះជាថ្មី ក្រោយទឹកជំនន់ និងរាំងស្ងួត៖ «ប៉ុន្តែដោយឡែក នៅតំបន់ខេត្តតាកែវ ខេត្តកំពត ជាតំបន់ដែលមិនមានទឹកជំនន់ដោយទន្លេ គឺអាចឲ្យកសិករគាត់ភ្ជួររាស់ស្រូវដែលខូចនឹងហើយ ដាំដុះឡើងវិញចុះដោយដូរពូជ ពីពូជស្រូវធ្ងន់ ឬមួយ ក៏ស្រូវកណ្ដាល មកស្រូវស្រាលវិញ»។
ពន្យល់បន្ថែមលើបច្ចេកទេស ដាំដុះស្រូវ ដើម្បីស្ដារដំណាំស្រូវដែលខូច អ្នកស្រី ង៉ែត សុភា អនុប្រធានមន្ទីរកសិករខេត្តតាកែវ បង្រៀនពីបច្ចេកទេស ដាំដុះស្រូវស្រាលនោះថា គួរភ្ជួរដីសំណាបនិងសន្ទូង ខូចនោះចោល ឲ្យវាកប់ដើមស្រូវទៅក្នុងដី ទុកឲ្យវារលួយ ធ្វើជាជី ហើយហាលដីស្រែ នោះ ឲ្យខ្យល់សម្ងួត រយៈពេល២ទៅ៣ថ្ងៃ ទើបភ្ជួរពង្រាបដីឲ្យរាបស្មើ យកគ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល មិនប្រកាន់រដូវ ដែលបានត្រៀមទុក ទៅសាបឲ្យរង្វើល លើថ្នាលចាស់នោះ៖ «យើងភ្ជួររយៈពេល១អាទិត្យ ឬក៏២អាទិត្យអីចឹង ដល់ពេលធ្លាក់ភ្លៀងធ្លាក់អីមក យើងភ្ជួរមួយសារទៀត យើងរៀបចំដី យើងកៀរវាឲ្យស្មើទៅ គាត់ស្ទូងប៉ុន្តែអាស្រូវ ដែលវាបញ្ហានឹងមិនមែនជាភាគច្រើន នៅលើស្រូវសន្ទូងទេ នៅលើស្រូវសំណាប បើសិនជាស្ទូង វាមានបញ្ហាផ្សេងដូចជាសត្វល្អិតផ្សេងៗ ហើយឥឡូវសំខាន់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ហើយភាគច្រើនគាត់ធ្វើផ្សងព្រេង»។
ឯកសារផ្សព្វផ្សាយដំណាំស្រូវ របស់អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ ប្រាប់ពីវិធី ប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិ លើដី មុននឹងសាប គឺត្រូវដាក់ជី មានសារធាតុហ្វូស្វ័រ (P) ២០គីឡូក្រាម និងបន្ថែម សារធាតុប៉ូតាស្យូម (K) ២០គីឡូក្រាម សម្រាប់ទ្រាប់បាតដី មុននឹងសាបឬព្រោះគ្រាប់ស្រូវ ហើយបន្ថែមជី ដែលមានសារធាតុអាសូត (N) ១៥គីឡូក្រាម ទើបភ្ជួរលុបដីស្រែ។
ផលប្រយោជន៍នៃការ ប្រើជីមានសារធាតុហ្វូស្វ័រ (P) គឺសារធាតុនោះ វាទៅជំរុញ ឲ្យឬសស្រូវដុះបានវែង ធ្វើឲ្យស្រូវបែកគុម្ពច្រើន ទើបរាល់ការដាំដុះស្រូវ ចាំបាច់ ត្រូវការប្រើ សារធាតុហ្វូស្វ័រច្រើន នៅពេលស្រូវ ត្រូវការលូតលាស់ដំបូង ក្នុងរយៈពេល២៥ទៅ៣០ថ្ងៃ ក្រោយសាបគ្រាប់ពូជ។ ចំពោះសារធាតុប៉ូតាស្យូម (K) ក៏ប្រើច្រើន ដូចហ្វូស្វ័រដែរ នៅដំណាក់កាល ស្រូវលូតលាស់ដំបូង ព្រោះវាជួយឲ្យឬសស្រូវ រឹងមាំ និងជំរុញឲ្យឬសស្រូវ និងដើមស្រូវ ស្រូបយកសារធាតុចិញ្ចឹម ពីបរិយាកាសបានច្រើន។ សារធាតុប៉ូតាស្យូម (K) ជួយឲ្យដើមស្រូវធន់ទ្រាំនឹងជំងឺ ធន់ទ្រាំសត្វល្អិតយាយី និងធ្វើឲ្យដើមស្រូវរឹងមាំ មិនដួល។ ការប្រើជីនៅ ក្នុងពេលស្រូវបែកគុម្ព គួរប្រើសារធាតុ អាសូត (N) ដល់ទៅ៤៦គីឡូក្រាម ដើម្បីឲ្យវាបំបែកកូនស្រូវ បានច្រើនដើម។ នៅដំណាក់កាល កំណកំណើតកួរ ឬហៅថាស្រូវធ្វើខ្លួន ឬមូលដើម ការដាក់ជីបន្ថែម គួររើសយកសារធាតុអាសូត (N) ប្រើដល់ទៅ៤៦គីឡូក្រាម ចំណែកប៉ូតាស្យូម(K) ៦០គីឡូក្រាម យកទៅបាចទៅក្នុងសន្ទូង។
ពាក់ព័ន្ធការណែនាំនេះដែរ មន្ត្រីនាយកដ្ឋានដំណាំស្រូវ នៃក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ លោក គង់គា ឲ្យដឹងថា ដោយសារទឹកភ្លៀង កាន់តែធ្លាក់ កើនឡើងច្រើន នៅក្នុងចុងរដូវវស្សា ទន្ទឹមនោះកសិករជាច្រើន ខ្វះកម្លាំងពលកម្មក្នុងការផលិតដំណាំស្រូវ កសិករអាចធ្វើស្រូវពង្រោះ។ លោកណែនាំឲ្យយក គ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល ដែលមិនប្រកាន់រដូវ អាយុជាង១០០ថ្ងៃ ជាពូជអីអ៊ែរ៦៦ ពូជសែនពិដោរជាដើម យកមកផលិតវិញ ព្រោះជាពូជស្រូវ មិនប្រកាន់រដូវ ដែលកសិករដាំដុះ បានទាន់រដូវ ប្រមូលផលនាពេលខាងមុខ៖ «ទំនាបតាមទន្លេមេគង្គអី អាចត្រូវគិតចាំមើល ដល់ពេលភ្ជុំហើយ យើងដឹងហើយថា តើទឹកវានៅឡើងទៀត ឬអត់ព្រោះជាធម្មតាទឹកវាឡើង តែត្រឹមភ្ជុំអីទេ គឺវាអស់ហើយ បើវាអត់ហើយ យើងអាចដាំដុះឡើងវិញបាន បើវាមានប្រភពទឹក» ។
ឯកសារផ្សព្វផ្សាយដំណាំស្រូវ ប្រាប់ពីតម្រូវការ សារធាតុចិញ្ចឹម នៅក្នុងដំណាក់កាលផ្សេងៗ និងពេលវេលាដាក់ជី ចំពោះស្រូវពង្រោះ គួរប្រើជីដែលមានសារធាតុអាសូត ៤៦គីឡូក្រាម នៅពេលស្រូវបែកគុម្ព ក្រោយការសាបគ្រាប់ពូជស្រូវ បាន២៥ទៅ៣០ថ្ងៃ។ នៅពេលស្រូវ កំណកំណើតកួរ ឬមូលដើម ក្រោយព្រោះគ្រាប់ពូជស្រូវ រយៈពេល៣៥ទៅ៤០ថ្ងៃ វាត្រូវការសារធាតុចិញ្ចឹមទៀត គឺអាសូតចំនួន៤៦គីឡូក្រាម និងប៉ូតាស្យូម៦០គីឡូក្រាម។
ឯកសារដដែលណែនាំថា ពេលវេលាដែលមិនគួរប្រើ សារធាតុបំប៉នលើដំណាំស្រូវ គឺនៅពេល ស្រូវចេញផ្កា ជាពេលដែលកសិករ បានព្រោះគ្រាប់ពូជ រយៈពេល៦០ទៅ៦៥ថ្ងៃ និងរហូតដល់៩០ទៅជាង១០០ថ្ងៃ ដែលគ្រាប់ស្រូវទុំ កសិករមិនត្រូវការប្រើ នូវសារធាតុចិញ្ចឹម បន្ថែមទៀតនោះទេ។
ការប្រើប្រាស់ជី មិនត្រូវតាមដំណាក់កាល ដុះលូតលាស់នៃដំណាំស្រូវ ដូចជាយកជីទៅបន្ថែម នៅពេលស្រូវចេញផ្កាហើយនោះ នាំឲ្យស្រូវនៅតែមិនអាចស្រូបយកជី ពីសារធាតុចិញ្ចឹមនោះបានទេ គឺស្រូវមិនផ្ដល់ផលច្រើន ហើយខាតជីធម្មជាតិ ដែលសន្សំ ខាតទាំងប្រាក់ ដែលទិញជីគីមី មកប្រើលើស្រូវនោះ។
មន្ត្រីកសិកម្មឲ្យដឹងថា ដំណាំរដូវវស្សាដើមរដូវ នៅក្នុងខេត្តតាកែវ ខូចខាតស្រូវ តែក្នុងស្រុកត្រាំកក់មួយ ធ្វើឲ្យសំណាប១៤១ហិកតារ និងសន្ទូង៣៤៨ហិកតារ ខូចទាំងស្រុង មិនអាចសង្គ្រោះបាន ដោយខ្វះទឹក។ ចំណែកនៅខេត្តកំពតវិញ មានស្រូវវស្សា ជាង៣០០០ហិកតារ នៅក្នុងស្រុកច្រើន ជាប់ខេត្តតាកែវ ខ្វះទឹកធ្ងន់ធ្ងរ។
ចំពោះការថែទាំដំណាំស្រូវ ពង្រោះឬសន្ទូងក្រោយពីស្រូវ រងការខូចខាតកន្លងមក ត្រូវមន្ត្រីនៃនាយកដ្ឋានដំណាំស្រូវ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក គង់ គា ណែនាំថាកសិករធ្វើស្រែតាមដងទន្លេមេគង្គ គួរកុំអាលសាប ឬស្ទូងស្រូវ មុនពេលភ្ជុំបិណ្ឌ ព្រោះទឹកទន្លេ អាចនឹងឡើងមកវិញម្ដងទៀត ក្នុងអំឡុងបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ រហូតទៅ ដល់បុណ្យអុំទូក។
ឯកសារផ្សព្វផ្សាយដំណាំស្រូវ ប្រាប់ពីវិធីដែលនាំឲ្យកើតមមាចត្នោត យាយីដំណាំស្រូវ ត្រូវមើលបើខ្យល់អាកាស ក្ដៅសើម និងហប់ វាជាការហុចផល សម្រាប់សត្វមមាចត្នោត កកើតឡើង។
ឯកសារនោះណែនាំឲ្យកសិករ ចុះសម្អាតស្មៅក្នុងស្រែនិងភ្លឺស្រែជាប្រចាំ ដើម្បីឲ្យខ្យល់បក់ចូលទៅ ដើមស្រូវកុំឲ្យសត្វមមាចត្នោត វាពងលើដើមស្រូវបាន។ ទន្ទឹមនោះ ត្រូវចិញ្ចឹមកង្កែប និងត្រីក្នុងស្រែឲ្យច្រើន។ បើមានសត្វផ្សេងទៀត ដូចជា ពីងពាង កន្ទុំរុយ អណ្ដើកមាស ជាដើម វាជាសត្វ ដែលស៊ីសត្វមមាចជាចំណី។
ក្រៅពីនោះ ការប្រើប្រាស់ជី ទៅក្នុងដំណាំស្រូវ ត្រូវបន្ថយសារធាតុអាសូត( K) បន្តិចមកវិញ ដើម្បីកុំឲ្យជាលិកា ស្លឹកនិងដើមស្រូវ មានសភាពទន់ជ្រុល អាចនាំឲ្យសត្វមមាច ងាយជញ្ជក់ដំណាំស្រូវ ជាចំណី៕